تمرین جانشینی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: کیم جونگ اون در روزهای اخیر دخترش را برای نخستین بار به یک رویداد بین‌المللی برد؛ اقدامی که تحلیلگران آن را روشن‌ترین نشانه از تلاش رهبر کره شمالی برای آماده‌سازی جانشین نسل چهارم خاندان کیم می‌دانند. حضور او در پکن، بحث جانشینی را به سطح تازه‌ای رسانده است. به گزارش منابع اطلاعاتی کره جنوبی، دختر کیم که «ژو ئه» نام دارد و حدودا ۱۲‌ساله است، در دو سال اخیر به‌ طور فزاینده‌ای پدرش را در مراسم‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی داخلی همراهی کرده است. اما حضور او در رژه عظیم پکن، نخستین گام در عرصه دیپلماسی جهانی بود. یانگ مو‌جین، رئیس پیشین دانشگاه مطالعات کره شمالی در سئول، به واشنگتن‌پست گفت: «با توجه به نمادپردازی‌های کلی، این حضور شبیه عبور از آخرین دروازه برای انتصاب به جانشینی است‌».

کیم روز سه‌شنبه پس از ۲۰ ساعت سفر با قطار زرهی از پیونگ‌یانگ، وارد ایستگاه پکن شد. در‌حالی‌که همسرش ری سول‌جو غایب بود، این دختر خردسال پشت سر پدر و پیش از چوی سون‌هویی، وزیر خارجه کره شمالی، روی فرش قرمز ظاهر شد. ژو ئه در تصاویر‌ شاد و خندان دیده شد؛ جایی که کای‌چی، مقام ارشد حزب کمونیست چین‌ و وانگ یی، وزیر خارجه چین، از هیئت استقبال کردند.

‌دختر جوان در جایگاه بانوی اول

کارشناسان یادآور می‌شوند که اگرچه پدرش تنها ۴۱ سال دارد و پدر و پدربزرگ او به ترتیب تا ۶۹ و ۸۲‌سالگی عمر کردند، هنوز برای نتیجه‌گیری درباره جانشینی زود است. افزون بر این، جنسیت دختر در نظام مردسالار کره شمالی عاملی محدودکننده تلقی می‌شود. با‌این‌حال، قرار‌گرفتن ژو ئه درست پشت سر پدرش و پیش از وزیر خارجه، جایگاهی بود که معمولا برای همسر رهبر محفوظ است.

او روی سکو کنار رهبران جهان برای تماشای رژه حاضر نشد و رسانه‌های دولتی کره شمالی نیز جز تصاویر ورود او به پکن، صحنه دیگری منتشر نکردند. بااین‌حال، روند آشکار است: از نخستین حضور عمومی در نوامبر ۲۰۲۲ با کاپشن پفی کودکانه تا این سفر خارجی، ژو ئه به دختر سلطنتی صیقل‌خورده‌ای بدل شده که مدل موهای مادرش را برگزیده و لباس‌های برند می‌پوشد.

ژو ئه در ماه می‌ گذشته نخستین حضور دیپلماتیک خود را در مراسم روز پیروزی سفارت روسیه در پیونگ‌یانگ تجربه کرد و با الکساندر ماتسگورا، سفیر روسیه، دیدار کرد. چهار ماه بعد، در پکن پا به عرصه‌ای حساس گذاشت؛ جایی که همراه پدرش هشتادمین سالگرد تسلیم ژاپن در جنگ جهانی دوم را گرامی داشت. جان دلوری، پژوهشگر مؤسسه آسیا سوسایتی گفت: «این حضور زمان‌بندی و تصویر خوبی برای کیم بود. او جایگاه کره شمالی را ارتقا داد تا بتواند در داخل از آن بهره ببرد. واقعیت این است که ضرورتی برای حضور دخترش وجود نداشت؛ این یک آموزش است‌».

این حرکتی بی‌سابقه در خاندان کیم نیست. کیم جونگ ‌ایل در ۱۹۵۹ در ۱۶‌سالگی همراه پدرش به مسکو رفت. خود کیم جونگ ‌اون نیز تنها در هشت‌سالگی به ارتش به‌عنوان جانشین پدر معرفی شده بود. با‌این‌حال، ژو ئه کم‌سن‌ترین عضو خانواده است که پیش از معرفی رسمی به‌عنوان وارث، چنین علنی در صحنه ظاهر می‌شود.

راشل مین‌یانگ لی، کارشناس مرکز استیمسون در واشنگتن، می‌گوید هرچند حضور او رو به افزایش است، هنوز زود است این روند را کمپین جانشینی دانست. او یادآور شد زمانی که کیم یو‌جونگ، خواهر رهبر کره شمالی، کارزار ضد کره‌‌ جنوبی را رهبری می‌کرد، شایعات مشابهی درباره جانشینی مطرح شد.

ابهام‌های جانشینی در نظام مردسالار

برخی کارشناسان معتقدند شاید کیم تنها می‌خواهد دخترش را با جهان بیرون آشنا کند یا تصویری از «یک رهبر عادی با خانواده‌ای عادی» بسازد. اما پرسش اصلی همچنان باقی است؛ آیا در جامعه‌ای به‌شدت مردسالار، یک زن می‌تواند رهبر شود؟ اگرچه در ساختار کنونی زنان بانفوذی مانند کیم یو‌جونگ و چوی سون‌هویی حضور دارند، اما تبعیض و خشونت علیه زنان در کره شمالی گسترده است. فراریان زن از نخبگان پیونگ‌یانگ نیز بعید می‌دانند که زنی در رأس قدرت قرار گیرد.

تا امروز نام یا سن دختر به‌ طور رسمی از سوی دولت تأیید نشده و رسانه‌های دولتی او را تنها «دختر محبوب» رهبر می‌نامند؛ لقبی مهم‌تر از عناوین پیشین. با‌این‌حال، تصور می‌شود او همان ژو ئه باشد که در ۲۰۱۳ دنیس رادمن، ستاره سابق NBA، از او به‌عنوان نوزاد در سفرش به پیونگ‌یانگ سخن گفته بود. سازمان اطلاعات کره جنوبی نیز معتقد است کیم سه فرزند دارد؛ یک پسر بزرگ‌تر، ژو ئه و فرزند سومی با جنسیت نامشخص.

این سفر نخستین حضور کیم در چین از ۲۰۱۹ و اولین مشارکت او در یک گردهمایی بین‌المللی رهبران چند کشور بود؛ فرصتی نادر برای افزایش وزن دیپلماتیک و نمایش همبستگی با شی جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین در برابر نظم غربی. در چهار دهه گذشته هیچ رهبر کره شمالی در چنین رویداد چندجانبه‌ای شرکت نکرده بود.

در حاشیه رژه، کیم و پوتین در میهمان‌سرای دولتی دیائویوتای دیدار دوجانبه داشتند و حتی با یک خودرو به آنجا رفتند. پوتین از کیم تشکر کرد و از سربازان کره شمالی که «با شجاعت و دلاوری» در کنار ارتش روسیه جنگیدند، تمجید کرد. به گزارش منابع کره جنوبی، از سال ۲۰۲۴ تاکنون حدود ۱۵ هزار سرباز کره شمالی در منطقه کورسک روسیه حضور داشته‌اند.

هرچند روابط کره شمالی با چین پیچیده است و کیم پس از حمله روسیه به اوکراین به مسکو نزدیک‌تر شده، اما پکن همچنان شریک اصلی تجاری و شریان حیاتی اقتصادی پیونگ‌یانگ باقی مانده است. به همین دلیل، سفر پکن برای کیم نه‌تنها تقویت روابط با پوتین، بلکه جلب رضایت چین نیز بود.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.