خیانت دوباره به دیپلماسی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

مالک مصدق: ساعت ۳:۳۰ بامداد یکشنبه، اول تیرماه ۱۴۰۴، آسمان ایران شاهد پرواز بمب‌افکن‌های رادارگریز B-2 آمریکایی بود که از پایگاه وایتمن در میسوری، پس از پیمودن ۱۰,۸۰۰ کیلومتر، به تأسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان یورش بردند. به گزارش سی‌ان‌ان، شش فروند B-2 با ۱۲ بمب سنگرشکن GBU-57، هرکدام با وزن ۱۳,۶۰۰ کیلوگرم و توانایی نفوذ تا عمق ۶۱ متر، فردو را هدف قرار دادند.

هم‌زمان، ۳۰ موشک کروز تاماهاوک از زیردریایی کلاس اوهایو به نطنز و اصفهان شلیک شد. دونالد ترامپ این عملیات را «موفقیت نظامی فوق‌العاده» خواند و ادعا کرد تأسیسات غنی‌سازی ایران «کاملا نابود شده‌اند». بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی‌ نیز آن را نتیجه «هماهنگی کامل» با آمریکا دانست. اما تأیید آژانس مبنی بر عدم نشت تشعشعات و فقدان اطلاعات دقیق درباره خسارت‌ها، نشان‌دهنده استحکام زیرساخت‌های ایران و ناکامی این تجاوز است. پرواز پهپادهای آمریکایی نزدیک تنگه هرمز نیز حکایت از تلاش برای رصد واکنش ایران دارد، اما تهران با خویشتن‌داری، عزم خود برای پاسخ استراتژیک نشان داد.

 واکنش‌های جهانی؛ از مدافعان صلح تا حامیان جنگ

تهاجم ایالات متحده که نقض آشکار قوانین بین‌المللی بود، تنها یک روز پس از مذاکرات ایران با اروپا در ژنو رخ داد و در این بین جهان در برابر این تجاوز به دو جبهه تقسیم شد: «مدافعان صلح و حامیان جنگ». عراق، عمان، ونزوئلا، بولیوی، شیلی و پاکستان با محکومیت قاطع، کنار ایران ایستادند. باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، این حملات را «تهدیدی برای ثبات منطقه» خواند. عمان، میانجی مذاکرات هسته‌ای، آن را نقض حاکمیت ایران دانست. ونزوئلا این اقدام را «تجاوزگری نظامی» و پاکستان آن را «جنایت جنگی» نامید.

سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق، با ابراز تأسف، این جنایت را محکوم کرد. تظاهرات مردم تونس در حمایت از ایران و غزه، خشم جهانی را فریاد زد. در مقابل، اسرائیل و بریتانیا از این تجاوز حمایت کردند. یسرائیل کاتز، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، آن را «گامی تاریخی» خواند و کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، با ادعای تهدید هسته‌ای ایران، خواستار مذاکره شد، گویی ایران آغازگر بحران است. اما قطر، عربستان، اتحادیه اروپا، آلمان، استرالیا، کلمبیا، مکزیک، نیوزیلند و کویت، با نگرانی از فاجعه، خواستار دیپلماسی شدند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، این حملات را «وخیم» خواند و تأکید کرد: «دیپلماسی تنها راه است». رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، با تشکیل جلسه فوق‌العاده شورای حکام، نشان داد این بحران، جهان را به خود مشغول کرده است. این واکنش‌ها، حقانیت ایران را در برابر زورگویی تأیید می‌کند.

ابعاد حقوقی و سیاسی؛ جنایتی علیه قوانین بین‌المللی

حمله آمریکا، نقض آشکار منشور سازمان ملل و معاهده NPT است. ماده ۲ بند ۴ منشور، استفاده از زور را جز در دفاع مشروع یا با مجوز شورای امنیت ممنوع می‌کند. ایران هیچ تهدیدی علیه آمریکا نداشت و شورای امنیت مجوزی صادر نکرده بود. این تهاجم، طبق حقوق بین‌الملل، «تجاوز» محسوب می‌شود و می‌تواند در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ)‌ یا دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) پیگیری شود.

ماده ۴ NPT، حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را تضمین می‌کند و نظارت کامل آژانس بر تأسیسات ایران، ادعای تهدید را باطل می‌کند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این اقدام را «نقض بی‌سابقه منشور ملل متحد» خواند و خواستار جلسه اضطراری شورای امنیت شد. سازمان انرژی اتمی ایران نیز در نامه‌ای به گروسی، از بی‌عملی او انتقاد کرد و خواستار محکومیت این جنایت شد. حمله به تأسیسات هسته‌ای، با خطر نشت رادیواکتیو، می‌توانست فاجعه‌ای زیست‌محیطی به بار آورد، اما تدابیر ایران، از‌جمله انتقال اورانیوم غنی‌شده، مانع از آن شد. این نقض‌ها، اعتبار آژانس و رژیم عدم اشاعه را تضعیف می‌کند. ایران، با استناد به حقوق بین‌الملل، می‌تواند آمریکا را پاسخ‌گو کند، در حالی که جامعه جهانی، از این تجاوز به‌عنوان تهدیدی برای صلح جهانی یاد می‌کند.

تنش سیاسی در آمریکا

در داخل آمریکا، این حمله شکافی عمیق ایجاد کرد. قانون‌گذاران دموکرات، با محکومیت صریح، دونالد ترامپ را به نقض قانون اساسی متهم کردند. سین کاستن، نماینده کنگره، این اقدام را «تجاوزی آشکار» خواند که بدون تأیید کنگره انجام شده و امکان استیضاح را فراهم می‌کند. او از مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، خواست از اختیارات کنگره دفاع کند، اما جانسون با توجیهی ضعیف، مدعی احترام ترامپ به قانون اساسی شد.

نانسی پلوسی، رئیس سابق مجلس نمایندگان، این حمله را غیرمسئولانه خواند و خواستار پاسخ‌گویی ترامپ شد. نورما تورس، نماینده دموکرات نوشت: «ترامپ با این اقدام غیرقانونی، زندگی آمریکایی‌ها را به خطر انداخته است». کریس مورفی، سناتور دموکرات، با افشای دروغ‌های ترامپ‌ اعلام کرد: «ایران تهدید قریب‌الوقوعی نبود و مذاکرات در آستانه موفقیت بود». او ترامپ را «خطرناک و بی‌اراده» خواند که آمریکا را به جنگی ناخواسته کشانده است. چاک شومر، سناتور ارشد، خواستار اجرای قانون اختیارات جنگی شد تا جلوی ماجراجویی‌های ترامپ گرفته شود.

ند پرایس، سخنگوی سابق وزارت خارجه، فریبکاری دیپلماتیک ترامپ را افشا کرد و گفت: «او مردم آمریکا و متحدان را گمراه کرد و دیپلماسی را به شکست کشاند». این صداها، نشان‌دهنده شکاف تازه سیاسی آمریکاست. افزون بر شکاف سیاسی، حمله به ایران، آمریکا را در وضعیت اضطراری قرار داده است. منابع پنتاگون و کاخ سفید به ان‌بی‌سی گفتند که نهادهای امنیتی از احتمال اقدامات تلافی‌جویانه ایران، چه در داخل آمریکا و چه علیه پایگاه‌های منطقه‌ای، نگران‌اند. سطح آماده‌باش پایگاه‌های آمریکایی به بالاترین حد رسیده و تدابیر امنیتی در اطراف کاخ سفید، پنتاگون و سفارت رژیم صهیونیستی تقویت شده است. کریستی نوئم، وزیر امنیت داخلی، از تلاش شبانه‌روزی برای مقابله با واکنش ایران خبر داد. پلیس نیویورک نیز نیروهای خود را در اماکن حساس مستقر کرده است. این نگرانی‌ها، نتیجه ماجراجویی ترامپ است که بدون استراتژی، آمریکا را در معرض خطر قرار داده و حتی متحدانش را به تردید واداشته است.

خنجر از پشت به مذاکره

البته در مقابل انتقادات داخلی در ایالات متحده علیه ترامپ، جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، مدعی شد که «ما در جنگ با ایران نیستیم، بلکه علیه برنامه هسته‌ای آن هستیم و خواستار روابط خوب با ایرانیانیم». این ادعا در حالی مطرح شد که دونالد ترامپ با خیانت به دیپلماسی و هماهنگی با رژیم صهیونیستی، مذاکرات در جریان با تهران را نابود کرد. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در ایکس نوشت: «وقتی با اروپا گفت‌وگو داشتیم، آمریکا دیپلماسی را نابود کرد. چگونه به مذاکره بازگردیم وقتی آن را تخریب کرده‌اند؟».

ونس از مذاکره بلندمدت سخن گفت، اما مقامات ایران وعده پاسخ کوبنده داده‌اند. بسیاری از کشورها، از‌جمله میزبانان پایگاه‌های آمریکا، این تجاوز را محکوم کرده و از عواقب آن ابراز نگرانی کردند. این حمله، نه‌تنها صلح را تهدید کرد، بلکه فریبکاری ترامپ در دیپلماسی را عیان کرد، در حالی که ایران بر مقاومت و عدالت پافشاری می‌کند. هم‌زمان، امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل، در نامه‌ای به دبیرکل و رئیس شورای امنیت، این حمله را نقض فاحش منشور ملل متحد، معاهده NPT، اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و قطع‌نامه‌های شورای امنیت خواند. وی با محکومیت شدید این اقدام، خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت برای رسیدگی به این «تهدید جدی علیه صلح جهانی» شد. ایروانی تأکید کرد که تأسیسات هسته‌ای ایران تحت نظارت کامل آژانس بوده و هیچ تحریکی از سوی تهران صورت نگرفته بود. او این حمله را ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی در 

۱۳ ژوئن دانست که با حمایت آمریکا انجام شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، علنا مسئولیت این حملات را پذیرفت و آن را در شبکه «تروث سوشال» و کنفرانس مطبوعاتی کاخ سفید اعلام کرد. ایران این اقدام را نقض ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد که استفاده از زور علیه حاکمیت کشورها را ممنوع می‌کند، دانست. نماینده ایران خواستار محکومیت شدید این تجاوز، مؤاخذه آمریکا و جلوگیری از مصونیت مرتکبان شد.

او هشدار داد که این اقدامات، رژیم عدم اشاعه و اعتبار آژانس را تضعیف می‌کند. ایران، با تأکید بر حفظ صلح، از شورای امنیت خواست تدابیر لازم را برای پاسخ‌گویی آمریکا اتخاذ کند و این نامه را به‌عنوان سند رسمی منتشر کند. این درخواست، نشان‌دهنده عزم ایران برای دفاع از حق حاکمیتی خود در برابر زورگویی است.

 آینده مبهم صلح جهانی

ایران، در برابر این تجاوز، با اقتدار ایستاده است. تأسیسات هسته‌ای‌اش، تحت نظارت آژانس، هیچ تهدیدی نداشتند و تدابیر پیشگیرانه، از‌جمله انتقال اورانیوم غنی‌شده و کاهش کارکنان فردو، مانع فاجعه شد. عملیات «وعده صادق ۳» نشان داد ایران نه‌تنها از حق حاکمیتی خود دفاع می‌کند، بلکه پاسدار صلح منطقه‌ای است. واکنش‌های جهانی، از عراق تا کنگره آمریکا، حمایت گسترده از ایران را نشان می‌دهد. تهران، با تکیه بر دیپلماسی و حقوق بین‌الملل، جهانیان را به دفاع از عدالت فرامی‌خواند. ترامپ، با خیانت به مذاکرات و جنگ‌طلبی، صلح جهانی را تهدید کرد، اما ایران، با مقاومت، پرچم عدالت را برافراشته و جهان را به سوی گفت‌وگو هدایت می‌کند. این ایستادگی، نه‌تنها از تأسیسات هسته‌ای، بلکه از عزت یک ملت دفاع می‌کند و امیدی برای آینده‌ای عادلانه است.