زرادخانه پنهان چین

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: طبق جدیدترین آمار مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (SIPRI)، چین با سرعتی فراتر از هر کشور دیگری زرادخانه هسته‌ای خود را گسترش می‌دهد. برآوردها نشان می‌دهد پکن اکنون بیش از ۶۰۰ کلاهک هسته‌ای در اختیار دارد و هر سال حدود ۱۰۰ کلاهک جدید به این ذخیره اضافه می‌کند. به این ترتیب تا سال ۲۰۳۵ تعداد کلاهک‌های هسته‌ای چین به بیش از ۱۵۰۰ خواهد رسید؛ هرچند این رقم همچنان فقط یک‌سوم زرادخانه روسیه و آمریکاست، اما به هر حال افزایش چشمگیری محسوب می‌شود و نشان‌دهنده فاصله‌گرفتن چین از سیاست اعلامی خود مبنی بر «بازدارندگی حداقلی» است. برای تحقق این برنامه عظیم، چین در مناطق بیابانی غرب خود در حال ساخت مجموعه‌ای از سیلوهای موشکی جدید است. فدراسیون دانشمندان آمریکایی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای این سیلوها را شناسایی کرده و از آنها به‌عنوان «بزرگ‌ترین گسترش زرادخانه هسته‌ای چین در طول تاریخ» یاد کرده است.

نگرانی  پنتاگون

وزارت دفاع آمریکا معتقد است چین برنامه دارد تا سال ۲۰۳۰ ذخایر تسلیحات هسته‌ای خود را چهار برابر کند. این نگرانی‌ها با آزمایش‌های ارتش آزادی‌بخش خلق چین بر روی تسلیحات فراصوتی هسته‌ای که با هدف عبور از سپر دفاع هسته‌ای آمریکا طراحی شده‌اند، شدت یافته است. یکی از این آزمایش‌ها شامل پرتاب موشکی به فضا بود که پس از یک دور کامل به دور زمین، گلایدر هسته‌ای فوق‌پیشرفته‌ای را در مدار رها کرد. این گلایدر با قابلیت مانور بالا -که به یک شاتل فضایی تسلیحاتی تشبیه شده- می‌تواند پس از حرکت در جو زمین، با سرعتی تا پنج برابر صوت به سمت هدف خود شیرجه بزند. تسلیحات فراصوتی به مراتب شناسایی و نابودی دشوارتری نسبت به موشک‌های بالستیک معمول دارند.

در واکنش به این انتقادات، سخنگوی وزارت خارجه چین تأکید کرده: «چین همواره به استراتژی دفاعی هسته‌ای پایبند بوده، زرادخانه هسته‌ای خود را فقط در سطح مورد نیاز برای امنیت ملی حفظ کرده و هرگز وارد مسابقه تسلیحاتی نشده است». این ادعا، مشابه روایت کلیشه‌ای «ظهور مسالمت‌آمیز» چین است، اما درک دکترین نظامی در حال تحول این کشور به‌ویژه با خودداری پکن از حضور در مذاکرات کنترل تسلیحات هسته‌ای، بسیار دشوارتر شده است.

تعلیق مذاکرات هسته‌ای با آمریکا

سال گذشته، چین مذاکرات درباره کنترل تسلیحات و عدم اشاعه هسته‌ای با آمریکا را ظاهرا به دلیل فروش تسلیحات آمریکایی به تایوان، متوقف کرد. البته پکن همواره در این مذاکرات مشارکت محدودی داشته است. اکنون چین در یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تقویت نظامی زمان صلح مشارکت دارد، اما هیچ‌یک از پروتکل‌ها یا شفافیت‌های متقابل که در دوران جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت و موجب نوعی ثبات نسبی می‌شد، درباره چین برقرار نیست.

تحلیلگران غربی معتقدند یکی از اهداف این توسعه سریع، بازداشتن آمریکا از دفاع از تایوان است؛ جزیره‌ای که چین آن را متعلق به خود می‌داند و بارها به تهدید حمله نظامی به آن پرداخته است. پیام نه چندان پوشیده پکن به واشنگتن این است که آمریکا اشتباه می‌کند اگر تصور کند درگیری بر سر تایوان محدود به همان منطقه باقی خواهد ماند و تهدیدی برای خاک اصلی آمریکا نخواهد بود.

پاک‌سازی و ابهام در دکترین نظامی

درک سیاست‌های نظامی چین با توجه به پاک‌سازی‌های اخیر در رده‌های بالای ارتش و فضای پرابهام حزب کمونیست چین، دشوارتر نیز شده است. اوایل امسال، ژنرال «هه وِیدونگ»، نفر دوم ارتش و عضو پولیتبروی ۲۴نفره حزب کمونیست، از مقام خود برکنار شد. پیش از او، دریادار «میائو هوا» که علاوه بر عضویت در کمیسیون مرکزی نظامی، ریاست اداره امور سیاسی ارتش را بر عهده داشت، ناپدید شد. این کمیسیون، عالی‌ترین نهاد نظامی چین است و ریاست آن بر عهده شی جین‌پینگ قرار دارد.

میائو، مسئول تضمین کنترل حزب کمونیست بر ارتش بود و در سلسله‌ مراتب نظامی، حتی قدرتمندتر از وزیر دفاع دانگ جون به‌شمار می‌رفت. شایعاتی نیز درباره تحت پیگرد بودن دانگ منتشر شده بود؛ او فعلا در سمت خود باقی مانده، اما در صورت برکناری، سومین وزیر دفاع متوالی خواهد بود که با اتهام فساد روبه‌رو می‌شود.

شاخه موشکی ارتش چین که مسئولیت بخش مهمی از تسلیحات هسته‌ای را برعهده دارد و از محرمانه‌ترین بخش‌های ارتش محسوب می‌شود نیز هدف پاک‌سازی گسترده قرار گرفته است؛ دو فرمانده اصلی این نیرو برکنار شده‌اند. افزون بر اینها، فرمانده نیروی دریایی مسئول دریای جنوبی چین و شماری از مسئولان خرید تجهیزات -که همواره یکی از فاسدترین بخش‌های ارتش بوده- نیز تصفیه شده‌اند.

زمانی که شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۲ قدرت را به دست گرفت، وعده داد که ارتش را پاک‌سازی خواهد کرد؛ ارتشی که امپراتوری اقتصادی بزرگی اداره می‌کرد و آمادگی نظامی در آن اغلب در اولویت دوم قرار داشت. با وجود -یا شاید به دلیل همین تلاش‌ها- فساد در ارتش گویا شدت گرفته است. البته «فساد» اغلب به عنوان ابزاری برای حذف افرادی به کار می‌رود که وفاداری کافی به رهبر ندارند. از آنجا که بسیاری از برکنارشدگان از منصوبان خود شی هستند، این موضوع بی‌تردید به چشم‌انداز و توانایی‌های او لطمه وارد خواهد کرد.

آمارهای این هفته SIPRI به روشنی ابعاد نگران‌کننده جاه‌طلبی‌های هسته‌ای چین را تأیید می‌کند. با این حال، برای مقامات عالی‌رتبه‌ای که مأموریت مدیریت این سلاح‌های ترسناک را دارند، به نظر می‌رسد رقابت و بقا در ساختار قدرت متزلزل حزب کمونیست چین به مراتب خطرناک‌تر از میدان نبرد باشد.