جدال کاخ سفید با کنگره!

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: در حالی‌ که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، با ادبیاتی تهدیدآمیز ایرانیان را مخاطب قرار داد و نسبت به احتمال گسترش درگیری‌ها هشدار داد، فضای سیاسی در واشنگتن دی‌سی به‌شدت ملتهب شده است؛ آن‌هم نه در حمایت از موضع او، بلکه در اعتراض به تمایلات آشکارش برای ورود مستقیم به بحران. ترامپ روز گذشته بار دیگر موضع خصمانه خود علیه ایران را تکرار کرد و در اظهاراتی بی‌سابقه، از ساکنان تهران خواست فورا این شهر را تخلیه کنند. او با متهم‌کردن ایران به فرصت‌سوزی در مذاکرات گذشته، مدعی شد تهران باید پیش از حملات اخیر اسرائیل، وارد گفت‌وگوهای جدی با واشنگتن می‌شد. هم‌زمان‌ در شبکه اجتماعی «تروث‌سوشال»، او رئیس‌جمهور فرانسه را نیز بابت طرح موضوع آتش‌بس بین ایران و اسرائیل مورد تمسخر قرار داد و گفت قصد بازگشت به واشنگتن ربطی به تلاش‌های صلح ندارد. اما لفاظی‌های تند ترامپ نه‌تنها نتوانسته اجماعی داخل آمریکا پدید آورد، بلکه موجی از مخالفت‌های جدی را از سوی نخبگان کنگره برانگیخته است.

کریس مورفی، سناتور برجسته دموکرات، تصریح کرد: «هیچ تهدید فوری از سوی ایران آمریکا را هدف قرار نداده است. ترامپ اختیار ورود به جنگ ندارد مگر با مجوز صریح کنگره».‌ او هشدار داد‌ اکثریت کنگره با چنین اقدامی مخالفت خواهند کرد. این موضع فقط به حزب دموکرات محدود نمی‌شود. توماس ماسی‌، نماینده جمهوری‌خواه، نیز بر این نکته تأکید کرد که «این جنگ ما نیست» و وعده داد قطع‌نامه‌ای دوحزبی را برای ممنوع‌کردن هرگونه دخالت ایالات متحده پیشنهاد خواهد داد. رشیده طلیب، نماینده کنگره، با لحنی قاطعانه گفت: «ملت آمریکا فریب این بازی‌ها را نمی‌خورند. ورود به جنگ بدون رأی کنگره غیرقابل پذیرش است». سناتور تیم کین نیز ضمن یادآوری هزینه‌های دو دهه جنگ‌های خاورمیانه، هشدار داد ورود مجدد آمریکا به صحنه نظامی «بی‌ملاحظه» خواهد بود و باید از سوی سنا مسدود شود.

در همین راستا، برنی سندرز‌ با ارائه لایحه‌ای تلاش دارد از هرگونه جنگ غیرقانونی با ایران جلوگیری کند. او یادآور شد که تکرار فاجعه‌بار تجربیات گذشته، میلیاردها دلار هزینه و جان‌های بی‌شماری را به خطر خواهد انداخت. و در نهایت، رند پال‌ این چرخش نگران‌کننده در سیاست خارجی آمریکا را به‌روشنی زیر سؤال برد و تأکید کرد: «مداخله‌گری بی‌پایان در خاورمیانه امنیت ما را تضمین نکرده است. اکنون وقت دیپلماسی است، نه جنگی تازه». این مخالفت‌های پررنگ از جناح‌های مختلف سیاسی در آمریکا، نشان‌دهنده آگاهی فزاینده قانون‌گذاران این کشور نسبت به پیامدهای فاجعه‌بار هرگونه مداخله نظامی تازه در منطقه است؛ به‌ویژه در شرایطی که دولت ترامپ، همچون گذشته، سعی دارد با پیش‌دستی در تهدید و تحریف واقعیت، افکار عمومی را با خود همراه سازد.

در مجموع، آنچه در حال شکل‌گیری است صرفا یک اختلاف حزبی یا اصطکاک سیاسی میان کنگره و‌ کاخ سفید نیست، بلکه نشانه‌ای جدی از شکاف بنیادین درک راهبردی میان نخبگان سیاسی واشنگتن در قبال مسئله ایران و منطقه است. در حالی که ترامپ با ادبیاتی تند و تهدیدآمیز، از آمادگی برای ورود مستقیم به تقابل نظامی سخن می‌گوید، نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره به‌گونه‌ای کم‌سابقه، جبهه‌ای مشترک در برابر او شکل داده‌اند؛ جبهه‌ای که مبنایش نه تعارفات حزبی، بلکه هشدار نسبت به پیامدهای پرهزینه، ناپایدار و غیرقانونی یک جنگ جدید در خاورمیانه است.

تأکید مکرر بر ضرورت اخذ مجوز کنگره برای هرگونه اقدام نظامی، یادآوری خسارت‌های جنگ‌های دو دهه گذشته و تصریح بر ناتوانی ترامپ در توجیه تهدید فوری علیه آمریکا، همگی نمایانگر آن است که سیاست‌های مبتنی بر تهور شخصی دیگر مشروعیت سابق را در واشنگتن ندارند.

چنانچه این روند ادامه یابد، ترامپ نه‌تنها با سد قانونی روبه‌رو خواهد شد، بلکه در صحنه سیاست داخلی آمریکا نیز با انزوا مواجه خواهد بود؛ انزوایی که ممکن است او را ناگزیر به عقب‌نشینی یا تجدیدنظر در محاسبات راهبردی‌اش کند. این فصل تازه از تقابل در واشنگتن، شاید آزمونی تعیین‌کننده برای بقای نظام نظارت و تعادل در ساختار سیاسی آمریکاست؛ نظامی که حالا باید نشان دهد آیا می‌تواند جلوی لغزش‌های فاجعه‌بار تصمیم‌گیران را بگیرد، پیش از آنکه خیلی دیر شود.