پیمان دفاعی تازه عربستان و پاکستان در سایه تنش های فزاینده منطقه امضا شد؛
پیام ریاض و اسلام‌آباد به رقبا
عربستان سعودی و پاکستان یک پیمان دفاعی امضا کردند که هر گونه حمله به یکی از دو کشور را حمله به هر دو تلقی می‌کند؛ توافقی که در بحبوحه حمله اسرائیل به قطر و در شرایطی از تنش‌های گسترده منطقه‌ای، پیام روشنی برای رقبای منطقه‌ای به‌ویژه ایران و اسرائیل دارد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
عربستان و پاکستان با امضای یک پیمان دفاعی مشترک، معادلات امنیتی خاورمیانه را تکان دادند. این پیمان که در ریاض و به دست محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، و شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، امضا شد، نشان می‌دهد دو کشور آماده‌اند هر گونه تجاوز به خاک یکدیگر را به‌مثابه تهدید مستقیم تلقی کنند.
این توافق در شرایطی صورت گرفت که اسرائیل، پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، دامنه عملیات نظامی خود را از غزه به ایران، لبنان، سوریه، یمن و قطر کشانده است. اقدام اخیر عربستان و پاکستان پاسخی به این روند تلقی می‌شود. وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر خودداری کرد و اسرائیل نیز واکنشی نشان نداد.
همکاری هسته‌ای پنهان
روابط ریاض و اسلام‌آباد تنها محدود به امنیت مرزها نیست. سال‌هاست گزارش‌هایی از حمایت مالی عربستان از برنامه هسته‌ای پاکستان منتشر می‌شود. حتی دیپلمات‌های پاکستانی در مواردی تلویحا از «چتر هسته‌ای» اسلام‌آباد برای عربستان سخن گفته‌اند. یک مقام سعودی در گفت‌وگو با فایننشال تایمز تاکید کرد این توافق همه ابزارهای دفاعی لازم، از جمله بازدارندگی هسته‌ای را در بر خواهد گرفت. زلمی خلیلزاد، دیپلمات پیشین آمریکایی، هشدار داد: «پاکستان تسلیحات هسته‌ای و سامانه‌های پرتابی در اختیار دارد که می‌توانند اهدافی در سراسر خاورمیانه، حتی اسرائیل و فراتر از آن در آمریکا را هدف قرار دهند. این توافق در زمانه‌ای خطرناک امضا شده است.»
پیوندهای تاریخی
همکاری‌های دفاعی پاکستان و عربستان سابقه‌ای چند دهه‌ای دارد. از دهه ۱۹۶۰، نیروهای پاکستانی برای حفاظت از اماکن مقدس مکه و مدینه به عربستان اعزام شدند. پس از انقلاب اسلامی ایران در ۱۹۷۹، این همکاری‌ها شدت گرفت و نگرانی از تهران، دو کشور را به هم نزدیک‌تر کرد.
پاکستان برنامه هسته‌ای خود را در واکنش به بمب اتمی هند توسعه داد. دو کشور جنوب آسیا چندین جنگ را پشت سر گذاشته‌اند و بارها تا مرز جنگ فراگیر پیش رفته‌اند. بر اساس گزارش «بولتن دانشمندان اتمی» هند حدود ۱۷۲ و پاکستان حدود ۱۷۰ کلاهک هسته‌ای دارد.
پیامدهای منطقه‌ای
هند، که روابط نزدیکی با عربستان دارد، در واکنش به این توافق اعلام کرد «پیامدهای آن را برای امنیت ملی و ثبات منطقه‌ای و جهانی با دقت بررسی خواهد کرد.» این موضع‌گیری نشان می‌دهد پیمان ریاض-اسلام‌آباد نه‌تنها در خاورمیانه، بلکه در آسیای جنوبی نیز معادلات امنیتی تازه‌ای رقم خواهد زد. ژنرال بازنشسته فروز حسن‌خان، در کتاب خود «خوردن علف: ساخت بمب پاکستانی» نوشته است که عربستان «حمایت مالی سخاوتمندانه‌ای از برنامه هسته‌ای پاکستان داشته که در دوران تحریم‌ها تداوم آن را ممکن کرد.»
اسناد ویکی‌لیکس نیز تایید می‌کند دیپلمات‌های پاکستانی در گذشته پیشنهاد همکاری هسته‌ای به عربستان داده بودند تا ریاض نقش «حامی فیزیکی» منطقه را ایفا کند.
توافق عربستان و پاکستان، نخستین تصمیم دفاعی بزرگ یک کشور عربی خلیج فارس پس از حمله اسرائیل به قطر محسوب می‌شود. این پیمان نه‌تنها جایگاه آمریکا به‌عنوان ضامن امنیت خلیج فارس را به چالش می‌کشد، بلکه نشان می‌دهد ریاض در پی یافتن بازدارندگی مستقل، حتی با تکیه بر ظرفیت هسته‌ای اسلام‌آباد است.
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
