«شرق» گزارش می‌دهد:
۳ سناریو در قبال پرونده هسته‌ای ایران/ واکنش ایران به صدور قطعنامه در شورای حکام چه خواهد بود؟
ایران چه واکنشی به صدور قطعنامه نشان خواهد داد؟ گزینه های واکنش تهران زیاد است. واکنش تهران به محتوای قطعنامه بستگی خواهد داشت. به بیان دیگر، نحوه پاسخ‌دهی ایران عمدتاً به این بستگی دارد که قطعنامه تا چه اندازه جنبه انتقادی، الزام‌آور یا تنش‌زا داشته باشد. اگر لحن قطعنامه ملایم و دعوت‌کننده به همکاری باشد، احتمال دارد ایران نیز واکنشی متوازن و مبتنی بر تعامل نشان دهد. اما در صورتی که متن قطعنامه حاوی اتهامات تند یا تهدیدآمیز باشد، ایران ممکن است به سمت کاهش سطح همکاری با آژانس یا حتی اقدامات نمادین و هشدارآمیز گام بردارد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
در نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از روز دوشنبه آغاز شده، سه سناریوی اصلی در قبال پرونده هسته‌ای ایران مطرح بوده است: صدور قطعنامه، ارجاع پرونده به شورای امنیت، و فعال‌سازی مکانیسم ماشه. با این حال، در شرایط کنونی، تنها گزینه نخست، یعنی صدور قطعنامه، تقریباً قطعی به نظر می‌رسد. کشورهای اروپایی و ایالات متحده، با وجود افزایش نگرانی‌ها درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تمایلی به ارجاع پرونده به شورای امنیت ندارند. چرا که ارجاع پرونده به شورای امنیت نیازمند قطعنامه دوم است که تا کنونی خبری در این باره منتشر نشده است. البته، بیم آن می‌رود که روسیه و چین با استفاده از حق وتوی خود مانع از تصویب هرگونه اقدام تنبیهی شوند.
در عین حال، فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز در وضعیت فعلی بعید به نظر می‌رسد؛ چرا که تحلیل‌گران سیاسی هشدار داده‌اند این اقدام می‌تواند به تشدید تنش‌ها تا آستانه یک بحران غیرقابل کنترل منجر شود. چنین گزینه‌ای نه‌تنها گره‌ای از مسئله نمی‌گشاید، بلکه می‌تواند روند دیپلماسی را به بن‌بست بکشاند. بر این اساس، محتمل‌ترین مسیر، صدور یک قطعنامه غیرالزام‌آور اما انتقادی است که ایران را به عدم شفافیت در چارچوب معاهده عدم اشاعه (NPT) متهم می‌کند.
با وجود ماهیت محدود این قطعنامه، پیام سیاسی آن آشکار است که «جامعه بین‌المللی از ایران انتظار دارد همکاری خود را با آژانس افزایش دهد.» البته با صدرو قطعنامه هم هنوز فرصت وجود دارد. کما اینکه اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دور ششم گفتگوهای ایران-آمریکا عنوان داشت که با توجه به مشورت‌های صورت‌گرفته، دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم ایران-آمریکا برای روز یکشنبه آینده در مسقط در حال برنامه‌ریزی استاین قطعنامه می‌تواند به منزله فرصتی برای طرفین تلقی شود تا با رویکردی سازنده‌تر، از مسیر تقابل کاسته و راه گفت‌وگو را هموار کند.»
واکنش متقابل تهران به صدور قطعنامه چه خواهد بود؟
اما ایران چه واکنشی به صدور قطعنامه نشان خواهد داد؟ گزینه های واکنش تهران زیاد است. واکنش تهران به محتوای قطعنامه بستگی خواهد داشت. به بیان دیگر، نحوه پاسخ‌دهی ایران عمدتاً به این بستگی دارد که قطعنامه تا چه اندازه جنبه انتقادی، الزام‌آور یا تنش‌زا داشته باشد. اگر لحن قطعنامه ملایم و دعوت‌کننده به همکاری باشد، احتمال دارد ایران نیز واکنشی متوازن و مبتنی بر تعامل نشان دهد. اما در صورتی که متن قطعنامه حاوی اتهامات تند یا تهدیدآمیز باشد، ایران ممکن است به سمت کاهش سطح همکاری با آژانس یا حتی اقدامات نمادین و هشدارآمیز گام بردارد.
در همین باره بهرزو کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی متذکر شد که فهرست اقدامات تقابلی ایران بعد از صدور احتمالی قطعنامۀ ضدایرانی در شورای حکام را آماده کردیم. وی یادآور شد که قطعنامه‌های پیاپی و افزایش فشارها در واقع نوعی زمینه‌سازی و فضاسازی برای سناریوهای بعدی است. متأسفانه ترکیب شورای امنیت به گونه‌ای نیست که بتوان خیلی امیدوار بود این کشورها به مسائل حقوقی توجه کنند و بپرسند که دقیقاً کدام تعهد توسط ایران نقض شده است. ما اگر تعهدی را انجام نداده‌ایم، به دلیل عدم پایبندی آنها بوده است که ما هم اقداماتمان را تعلیق کرده‌ایم. مادامی که آنها به تعهداتشان بازگردند، ما هم به وضعیت قبل بازمی‌گردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که «صرف صدور یک قطعنامه، از نظر حقوقی نمی‌تواند موجب فعال‌سازی مکانیسم ماشه شود، اما رسیدگی در شورای امنیت مبتنی بر مسائل حقوقی نیست، بلکه سیاسی است. متأسفانه، شرایط به نحوی نیست که امیدی به وتو شدن قطعنامه‌ها توسط دوستان ما در چین و روسیه باشد. علت این است که موضوعی که به رأی گذاشته می‌شود، ادامه لغو تحریم‌هاست و همه باید به آن رأی مثبت بدهند؛ اگر حتی یک کشور آن را وتو کند، باید اجرایی شود. »
کمالوندی در تشریح واکنش ایران هم تصریح کرد که «ایران در قطعنامه‌های پیشین هم هشدار داده اما توجه نکردند و نتیجه این بود که تولید غنای ۶۰ درصد را ۷ برابر کردیم، ۲۰ زنجیره راه‌اندازی کردیم، ماشین‌های پیشرفته نسل سیزدهم را نصب کردیم. اکنون هم به آنها گفته‌ایم لیستی از موضوعات آماده کرده‌ایم. یک بخش از اقدامات، اقدامات فنی خواهد بود، و بخش دیگر، نوع همکاری ما با آژانس. قطعاً آژانس نباید انتظار داشته باشد که همکاری گسترده و صمیمانه‌ای که جمهوری اسلامی ایران تاکنون داشته است، ادامه یابد.»
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
