گزارش «شرق» از زنان شاغل در تمام روزهای سال:
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران: زنان خانه‌دار درآمدی ندارند که خود را بیمه کنند
گاهی دلم می‌خواهد که برای یک روز هم که شده، فقط و فقط برای خودم باشم.» این را زنی ۴۵ ساله می‌گوید که از ۲۲ سالگی که ازدواج کرد، خانه‌داری شغل او شد و به گفته خودش تا به امروز، هیچ مرخصی نداشته است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
نوامبر به عنوان «روز جهانی زنان خانه‌دار» هر سال گرامی داشته می‌شود. هدف از نامگذاری این روز قدردانی از زنانی است که سال‌های بسیاری از عمر خود را در خانه سپری می‌کنند، به مراقبت از خانواده و فرزندانشان می‌پردازند و وظایف مختلف و گاهی حتی پرزحمتِ منزل را انجام می‌دهند.
به گزارش National Day Calender، «خانه‌داری تنها شغل جهان است که هیچ مرخصی و سنوات و عیدی و تعطیلی شامل حال آن نمی‌شود. از همین رو ما می‌توانیم افراد خانه‌دار را مهندسان داخلی و خانگی بنامیم. آن‌ها بودجه مالی خانواده و فرزندان را مدیریت می‌کنند و به زندگی داخل منزل نظم و سامان می‌دهند».
نسرین، یکی از همین زنان است. او شروع و پایان یک روز از زندگی‌اش را این‌طور تعریف می‌کند: «حوالی ساعت ۵:۳۰ صبح بیدار می‌شوم. مقدمات ناهار را آماده می‌کنم و غذای همسرم را هم برای روز کاری که در پیش دارد در ظرف خودش می‌گذارم. صبحانه را آماده می‌کنم و یک ساعت بعد، کم‌کم بقیه اعضای خانواده هم بیدار می‌شوند. دو پسر دارم که یکی راهی مدرسه و دیگری راهی دانشگاه می‌شود. غذای آن‌ها را هم آماده می‌کنم و وقتی که صبحانه بخورند و بروند، تازه کارهای خانه شروع می‌شود؛ جمع کردن میز، شستن ظرف‌ها، خرید برای خانه، آماده کردن ناهار، تمیز کردن اتاق پسرها. آن وسط‌ها هم کمی فرصت گفت‌وگوی تلفنی با خانواده و دوستانم را دارم. اما خیلی زود باید کارهای شام را انجام بدهم و برای بازگشت مردهای خانه آماده شوم».
اغلب روزهای سال با همین ریتم تند و فشار بالا برای نسرین تکرار می‌شود: «اگر عید باشد کارهای من بیشتر می‌شود. هر اتفاق خوب و بدی که رخ دهد من هستم که مسئولیتم افزایش پیدا می‌کند. ناشکری نمی‌کنم و از داشتن خانه و خانواده خوبم خوشحالم اما دوست داشتم فرصتی بود تا یک روز هم در سال فقط برای خودم باشم. پسرهایم گاهی کمک می‌کنند اما چیزی از فشار کار خانگی کم نمی‌کند».
درآمدی ندارند که خود را بیمه کنند
از سال‌ها پیش موضوع بیمه زنان خانه‌دار مطرح بود. بیمه زنان خانه‌دار زیرمجموعه بیمه صاحبان کار مشاغل آزاد است. این بیمه یکی از بیمه‌های اختیاری سازمان تامین اجتماعی است که از سال ۸۷ شروع شد. زنانی که این بیمه را خریداری کرده‌اند، می‌توانند از خدمات بازنشستگی، ازکارافتادگی، خدمات فوت، خدمات درمانی و... برخوردار شوند. حق بیمه برای این قشر فقط ماهانه بین ۶۳۶ تا ۹۹۴ هزار تومان است. پرداخت بیمه تامین اجتماعی برای زنان خانه‌دار نیز از طریق سامانه تامین اجتماعی انجام می‌شود، اما آیا این بیمه در عمل هم همین‌قدر موثر و کارآمد بوده است؟
حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، در این باره می‌گوید: «در گذشته و حتی امروز، رویکردی در خانواده‌ها حاکم بوده که «زنان خانه‌دار» وظایفی در قبال اعضای خانواده دارند و انجام کارهای خانه به عنوان مسئولیت طبیعی آنان تلقی می‌شود. این در حالی است که از منظر قانونی و اقتصادی، خانه‌داری در کشور ما به عنوان «شغل» تعریف نشده است. قوانین موجود در کشور عموما بر این اساس شکل گرفته‌اند که در برابر ارائه خدمت باید دریافتی وجود داشته باشد تا فرد بتواند بر اساس آن به صندوق‌های بیمه‌ای پرداخت کند و از مزایای بیمه برخوردار شود، در حالی که زنان خانه‌دار بابت انجام فعالیت‌های روزمره در خانه، دریافتی مالی ندارند و به همین دلیل مشمول تعریف شغل نمی‌شوند.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران همچنین به جنبه اجتماعی زندگی زنان خانه‌دار اشاره کرد و گفت: «زنان خانه‌دار باید فرصت و حق زندگی اجتماعی داشته باشند. آن‌ها نیاز دارند روابط دوستانه خود را حفظ کنند و اوقات فراغت باکیفیتی را تجربه کنند. متأسفانه بسیاری از زنان خانه‌دار از این فرصت‌ها محروم می‌مانند و تمام زندگی‌شان به فضای خانه محدود می‌شود.»
او درباره بحث بیمه زنان خانه‌دار نیز توضیح داد: «بیمه زنان خانه‌دار در کشور اجباری نیست و هر کس بخواهد می‌تواند از آن استفاده کند. البته در قانون برنامه هفتم توسعه، زنان خانه‌دار در دهک‌های خاص مانند دهک پنجم مشمول بیمه پایه درمانی می‌شوند، اما بیمه اجتماعی سازوکار متفاوتی دارد و بدون پرداخت حق بیمه امکان‌پذیر نیست.»
موسوی چلک در ادامه گفت: «در حال حاضر بخشی از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادهایی چون بهزیستی و کمیته امداد از بیمه اجتماعی بهره‌مند هستند که در این موارد دولت بخشی از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند.»
با این حال، اجرای بیمه اجتماعی اجباری برای همه زنان خانه‌دار در شرایط فعلی ممکن نیست، زیرا بسیاری از آنان شغل یا منبع درآمدی برای پرداخت حق بیمه ندارند.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران یادآور شد: «در گذشته نیز طرح‌هایی برای بیمه زنان خانه‌دار اجرا شد، اما به دلایل مختلف از جمله محدودیت بودجه و پیچیدگی قوانین بیمه‌ای، تداوم نیافت؛ به عنوان مثال، در دوره‌ای شهر نوشهر به عنوان پایلوت اجرای این طرح انتخاب شد، اما به نتیجه نرسید.»
موسوی چلک در پایان تاکید کرد: «آنچه در شرایط فعلی از اهمیت بیشتری برخوردار است، حفظ کرامت زنان خانه‌دار، حمایت روانی و اجتماعی از آنان و ایجاد سازوکارهایی است که بتوانند در کنار مسئولیت‌های خانوادگی، از فرصت‌های رشد فردی و اجتماعی نیز بهره‌مند شوند.»
آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
