ایران در مسیر بحران قلبی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

بیماری‌های قلبی و عروقی، هنوز بزرگ‌ترین تهدید سلامت در ایران و جهان هستند و هر ساله جان صدها هزار نفر را می‌گیرند. در ایران، حدود ۴۰ تا ۴۲ درصد مرگ‌ها ناشی از مشکلات قلبی است و بیش از ۱۴۰ هزار نفر سالانه بر اثر این بیماری‌ها جان خود را از دست می‌دهند. فشار خون بالا، چاقی، کم‌تحرکی، کلسترول و قند خون بالا و مصرف دخانیات از جمله عوامل خطر رایج در جمعیت بزرگسال کشور هستند. کارشناسان تاکید می‌کنند تشخیص زودهنگام علائم هشداردهنده، اصلاح سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند بخش زیادی از این مرگ‌ها را کاهش دهد و نقش حیاتی در کاهش بار اقتصادی و انسانی بیماری‌های قلبی ایفا کند.

بیماری‌های قلبی و عروقی همچنان مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر در ایران و جهان محسوب می‌شوند. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، حدود ۴۰ درصد علل مرگ و ۳۰۰ میلیون مورد ناتوانی در دنیا ناشی از بیماری‌های قلبی است. این الگو در ایران نیز تکرار شده است؛ به طوری که سال گذشته معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت اعلام کرد که بررسی «سیمای مرگ‌ومیر در ۳۱ استان» نشان می‌دهد بیماری‌های ایسکمیک قلب از جمله سکته‌های قلبی شایع‌ترین علت مرگ در هر دو جنس و تمام گروه‌های سنی است و به‌تنهایی حدود ۲۱ درصد از کل مرگ‌ها را شامل می‌شود. بر اساس داده‌های رسمی وزارت بهداشت، حدود ۴۰ تا ۴۲ درصد مرگ‌ومیر در کشور به بیماری‌های قلبی مربوط است. 

عوامل خطر 

بر اساس بررسی‌های آماری وزارت بهداشت ایران، بخش قابل توجهی از بزرگسالان کشور با عوامل خطر بیماری‌های قلبی و غیرواگیر مواجه هستند. طبق این داده‌ها که در ۲۵ دی ۱۴۰۲ منتشر شد، ۳۲ درصد ایرانیان بزرگسال فشار خون بالا دارند، ۵۱ درصد کم‌تحرک هستند، ۶۳ درصد اضافه وزن یا چاقی دارند و حدود ۱۴ درصد نیز دخانیات مصرف می‌کنند. همچنین ۳۱ درصد افراد بالای ۲۵ سال کلسترول خون بالا دارند، ۳۹ درصد تری‌گلیسیرید بالا و ۱۴ درصد قند خون بالا. از سوی دیگر، ۹۴ درصد افراد بالای ۱۸ سال کمتر از پنج سهم میوه و سبزی در روز مصرف می‌کنند. این ترکیب خطر، زمینه‌ساز افزایش مرگ‌ومیر قلبی در ایران است.

این آمار نشان‌دهنده شیوع گسترده رفتارها و شرایطی است که می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی شود و اهمیت اصلاح سبک زندگی، از جمله تغذیه سالم، ورزش منظم و ترک دخانیات را پررنگ‌تر می‌کند.

نشانه‌های هشداردهنده و اهمیت زمان طلایی

متخصصان قلب و عروق بر اهمیت شناسایی زودهنگام علائم هشداردهنده بیماری‌های قلبی تاکید می‌کنند. طبق اعلام مهدی عیسی‌پور مقدم، فوق‌تخصص آریتمی و پیس‌میکر و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، درد قفسه سینه که به بازوی چپ، فک، گردن یا کتف انتشار می‌یابد و همراه با علائمی مانند تنگی نفس، تعریق سرد، سرگیجه، غش یا تهوع باشد، می‌تواند نشانه سکته قلبی باشد و نیازمند مداخله فوری پزشکی است.

در چنین شرایطی، حفظ آرامش و بی‌حرکتی بیمار اهمیت حیاتی دارد و تماس فوری با اورژانس ۱۱۵ باید اولین اقدام باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند که بیماران سابقه‌دار از داروهای تجویزی زیرزبانی مانند نیترات (TNG) مطابق دستور پزشک استفاده کنند و در صورت عدم بهبود، فورا تحت مراقبت پزشکی قرار گیرند.

هزینه‌های درمان؛ بار سنگین بر دوش بیماران

بیماری‌های قلبی علاوه بر مرگ‌ومیر بالا، بار اقتصادی قابل توجهی دارند. طبق گفته‌های فریدون نوحی، رئیس انجمن قلب و عروق ایران، هزینه هر استنت قلبی حدود ۲۰ میلیون تومان است و بیماری که در یک عمل به سه استنت نیاز دارد باید حداقل ۶۰ میلیون تومان پرداخت کند. البته در حاضر در بیمارستان‌های خصوصی ممکن است این مبلغ به ۲۵ میلیون تومان یا بیشتر برسد. هر چند بیمه‌ها بخشی از هزینه‌های درمانی را پوشش می‌دهند، اما مراجعه به بخش خصوصی برای بسیاری از بیماران غیرممکن است.

برای کاهش مرگ‌ومیر، وزارت بهداشت به اجرای طرح‌های ملی اقدام کرده است. کد ۲۴۷ (برای سکته حاد قلبی) و کد ۷۲۴ (برای سکته مغزی) امکان درمان سریع بیماران در «زمان طلایی» را فراهم کرده. همچنین، پویش ملی «غربالگری پرفشاری خون و دیابت» با هدف پوشش حدود ۵۴ میلیون نفر از سال ۱۴۰۲ آغاز شد. در سامانه «سیب» نیز افراد بالای ۳۰ سال برای بررسی فشار خون، چربی و قندخون فراخوان می‌شوند.

پیشگیری؛ کلید کاهش مرگ‌های زودرس

کارشناسان سلامت و وزارت بهداشت تاکید دارند که پیشگیری موثرترین راه کاهش بار بیماری‌های قلبی و عروقی در کشور است. بر اساس توصیه‌های رسمی وزارت بهداشت، اقدامات پیشگیرانه شامل ترک دخانیات، انجام فعالیت بدنی حداقل ۳۰ دقیقه در روز، پیروی از یک رژیم غذایی سالم شامل مصرف میوه، سبزیجات و غلات کامل و پرهیز از نمک، قند و چربی‌های اشباع، کنترل منظم فشار خون و قند خون، خواب کافی و مدیریت استرس است.

این توصیه‌ها با هدف کاهش عوامل خطر شناخته‌شده مانند فشار خون بالا، چاقی، کلسترول بالا و مصرف دخانیات ارائه شده‌اند و نشان می‌دهند که اصلاح سبک زندگی نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی دارد.

با وجود پیشرفت‌های درمانی، بیماری‌های قلبی همچنان عامل اصلی مرگ در ایران هستند. سالانه بیش از ۱۴۰ هزار ایرانی جان خود را بر اثر بیماری‌های قلبی از دست می‌دهند. این در حالی است که بخش زیادی از این مرگ‌ها قابل پیشگیری‌اند. ترکیب آمارهای هشداردهنده درباره فشار خون، چاقی، دیابت و مصرف دخانیات در کشور، ضرورت توجه فوری به برنامه‌های پیشگیری و اصلاح سبک زندگی را نشان می‌دهد. بدون تغییر جدی در عادات تغذیه‌ای، فعالیت بدنی و کنترل عوامل خطر، روند صعودی مرگ‌های قلبی در ایران مهار نخواهد شد.

آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.