چرا نباید به نظرسنجی های عجیب اعتماد کرد

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

محمد رهبری تحلیلگر داده به برخی ایرادات در نظرسنجی ها اشاره دارد .

محمدرهبری در مطلبی در کانال تلگرامی خود به ایرادات مهم در  نظرسنجی های عجیبی که این روزها در حال انتشار است ، اشاره کرده است. او در مطلبی با تیتر « در ضرورت تحلیل جامعه‌شناسانه نظرسنجی‌ها» به ایرادات  می پردازد. 

در متن آمده است : 

 این روزها نظرسنجی‌های مختلفی راجع به نگرش مردم به جنگ ایران و اسرائیل توسط مؤسسات نظرسنجی انجام شده است و یافته‌های این نظرسنجی‌ها در دستگاه‌های مختلف ارائه شده و می‌شود. از آنجایی که همه ما کم‌وبیش دچار سوگیری تأییدی هستیم و داده‌هایی را که با باورها و علائق ما همخوان باشد به‌راحتی و بدون نگاه انتقادی می‌پذیریم، در فهم یافته‌های این نظرسنجی‌ها باید به چند نکته توجه کرد:

مردم تهران نبودند: مهم‌ترین موضوع در تحلیل این نظرسنجی‌ها آن است که بسیاری از مردم جنگ را «احساس» نکردند؛ بلکه صرفا اخبار آن را شنیدند. به جز تهران و چند شهر دیگر، تقریبا جنگ در هیچ یک از مناطق دیگر کشور احساس نشده است. در تهران هم، که بیشترین اثرپذیری از جنگ را داشته، اکثر مردم غایب بودند و شهر را ترک کرده بودند و لذا آن‌ها هم آنچنان درگیر فضای جنگی، شنیدن صدای پدافند و هواپیما و موشک ... نشدند. بطور کلی احتمالا ۵-۶٪ از جامعه بالای ۱۸ سال ایرانی در مناطقی که جنگ «احساس میشد» حضور داشتند و داده‌های هر نظرسنجی رو باید با در نظر گرفتن این مسأله تحلیل و ارزیابی کرد.

محافظه‌کاری: نکته دیگر محافظه‌کاری مردم است؛ در چنین موضوعاتی، برخی از پاسخگویان ممکن است با محافظه‌کاری بیشتر به سؤالات پاسخ دهند و لزوما پاسخ‌هایشان صادقانه نباشد و این واقعیت دیگری است که در تحلیل نظرسنجی‌ها باید لحاظ کرد.

غرور ملی: واقعیت دیگری که می‌تواند بر نظرسنجی‌ها اثر گذاشته باشد، غرور ملی است. بسیاری از مردم کشورشان را دوست دارند و غرور ملّی مردم می‌تواند بر ارزیابی آن‌ها از نتیجه جنگ و ... اثرگذار بوده باشد.

منابع خبری محدود: به دلیل محدودیت دسترسی به اینترنت، در طول دوره جنگ منبع خبری بسیاری از مردم منحصر به صداوسیما و پیام‌رسان‌های داخلی شده بود. تماشای صداوسیما، در قیاس با حالتی که فرد به منابع خبری در تلگرام و اینستاگرام و ... دسترسی داشته باشد، واقعیت متفاوتی از جنگ بدست می‌دهد که لزوما دقیق نیست.

نرخ پاسخگویی پایین: نکته دیگر نرخ پاسخگویی به پاسخگویان است؛ کاهش نرخ پاسخگویی، که در چنین شرایط خاصی محتمل است، می‌تواند بر دقت نتایج نظرسنجی اثر بگذارد و ضریب خطای آن را بالاتر ببرد.

لذا یافته‌های نظرسنجی‌ها را باید بر اساس این واقعیات تحلیل و ارزیابی کرد. خوب است این یافته‌ها در اختیار جامعه‌شناسان و متخصصان داده قرار بگیرد تا تحلیل و تفسیر شود؛ آنگاه تصویر دقیق‌تری از جامعه ایران بدست خواهد بود. علاوه بر این، انجام مطالعات کیفی و یا داده‌کاوی شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند مکمل نظرسنجی‌ها باشد و به فهم بهتر جامعه ایران کمک نماید.