آیین «چلچلا» در مجن؛ ترکیبی از ایمان، سنت و جلوه‌های معنوی محرم

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

آیین کهن «چلچلا» در مُجن شاهرود در ایام محرم به قلب تپنده‌ای تبدیل می‌شود که هزاران عاشق حسینی از اقصی نقاط ایران را به سوی خود فرا می‌خواند.

شهر پلکانی و زیبای مجن، واقع در ۳۳ کیلومتری شمال غرب شاهرود، هر ساله در ایام ماه محرم میزبان هزاران نفر از عاشقان و دلدادگان حسینی از نقاط مختلف کشور، به‌ویژه استان‌های تهران و گلستان است. این شهر با بافت منحصربه‌فرد، آیین‌هایی دارد که ریشه در قرن‌ها عشق و ارادت به خاندان اهل بیت (ع) دارد.

در این منطقه، پنج تکیه اصلی به نام‌های تکیه بالا (قلعه)، تکیه پایین (مرکزی)، تکیه سادات، تکیه ملاگوهر و تکیه ذوالجناح و همچنین تعدادی منبرخانه، از روزهای پیش از آغاز محرم با غبارروبی و سیاه‌پوش شدن، آماده برگزاری مراسم می‌شوند.

از شب سوم محرم، مراسم سنتی و پرشکوهی با عنوان «چلچلا» در صحن تکیه‌های بالا و پایین، همزمان با غروب آفتاب آغاز می‌شود و تا شب دهم ادامه دارد.

واژه «چلچلا» برگرفته از «چهل‌چراغ» است، زیرا در این مراسم، بیش از چهل چراغ شمعدان با نظم خاصی در فضای تکیه چیده می‌شود و محفل را به نور ایمان و معنویت می‌آراید.

مراسم در تکیه پایین با جارو زدن صحن توسط فراشان آغاز می‌شود. پس از فرش شدن فضا با جاجیم و چادرشب‌های سنتی، خادمان تکیه در برابر چراغ‌ها قرار می‌گیرند.

فردی که مسئولیت برگزاری مراسم را بر عهده دارد، دعایی با لحن دلنشین قرائت می‌کند؛ دعایی که بخش‌هایی از زیارت عاشورا را در بر دارد و با دعا برای سلامتی و ظهور امام زمان (عج) ادامه می‌یابد. حاضران با زمزمه «الهی آمین»، دعا را همراهی می‌کنند.

بانوان و دختران نیز، طبق سنت، از روی پشت‌بام‌های پلکانی اطراف تکیه به تماشای مراسم می‌نشینند؛ چرا که بر این باورند غروب زمان اجابت دعاست و نباید لحظه‌ای از آن را از دست داد.

پوششی چادری که بر فراز صحن تکیه افراشته شده، نمادی از خیمه‌گاه امام حسین (ع) است. در حین برگزاری آئین، اهالی نذورات خود را که اغلب شامل نان محلی و قند است، برای مراسم اطعام روزهای آینده به تکیه می‌آورند. در قبال آن، تبرکی کوچک شامل مقداری نبات از خادمان دریافت می‌کنند.

در پایان این مراسم معنوی، دعای اموات، شفای بیماران، دفع بلا و قبولی نذورات قرائت می‌شود. چراغ‌های شمعدان که با احترام بوسیده می‌شوند، در میان جمع می‌چرخند و حال و هوایی عرفانی به فضا می‌دهند. آئین با آمادگی عزاداران برای اقامه نماز مغرب به پایان می‌رسد.

مراسم «چلچلا» در مجن، تنها یک آئین عزاداری نیست، بلکه جلوه‌ای عمیق از سنت، ایمان، همبستگی اجتماعی و زیبایی‌شناسی آئینی است که سال‌هاست نسل به نسل در دل مردم این شهر کوه‌نشین جاری است.