روایت شهرداری از جنگ، پناهگاه و اسکان اضطراری/ ۴۵ نقطه اصابت در ۱۲ منطقه تهران

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

نشست خبری «قرارگاه ایران» با حضور سخنگوی شهرداری تهران و رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برگزار شد.

علی نصیری در این نشست بیان اینکه شمول قانون مدیریت بحران در مورد جنگ نیست، اظهار کرد: در این زمینه پدافند غیرعامل اهمیت پیدا می کند. با توجه به خلأهای موجود در برخی دستورالعمل ها، همانطور که سازمان مدیریت بحران در سطح کشور ورود کرد، شهرداری نیز فراتر از وظایف قانونی خود وارد عمل شد.

وی افزود: در مورد میزان آمادگی در جنگ باید مطالعات صورت بگیرد اما به هر شکل آمادگی نسبت به آغاز دوره ششم مدیریت شهری رشد بسیار خوبی داشته، گرچه با نقطه مطلوب فاصله داریم.

نصیری با بیان اینکه پایگاه های مدیریت بحران به عنوان یک بخش خدمات رسان به شهروندان فعالیت می کنند، یادآور شد: این پایگاه ها هرگز کارکرد اسکان اضطراری نداشته و ندارند. در ابتدای دوره ۴۶ پایگاه به ما تحویل داده شده بود و تعدادی از پایگاه ها در اختیار سایر مجموعه ها بود. امروز ۱۰۹ پایگاه در سطح شهر داریم که اکثریت آن تحویل داده شده و یک یا دو مورد دیگر داریم که به ما تحویل داده خواهد شد.

وی با بیان اینکه در ۹ پایگاه مدیریت بحران امدادگران هلال احمر مستقر شده بودند، خاطرنشان کرد: امدادگران در پهنه های شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز تهران حضور داشتند. اگر قرار بود سگ های زنده یاب از غرب تهران به شرق اعزام شوند، ممکن بود برخی شهروندان زیر آوار جان خود را از دست دهند.

نصیری با تأکید بر اینکه ۴۵ نقطه مورد اصابت در ۱۲ منطقه، اماکن مردمی است، یادآور شد: در ۸۵ پایگاه نیروهای اورژانس مستقر بودند. سازمان انتقال خون نیز از ما درخواست پایگاه داشت که در یک پایگاه مستقر شدند.

وی با بیان اینکه صحنه حوادث پیچیدگی های زیادی داشت، تصریح کرد: از نیروهای آتش نشانی و نیروهای امدادی تقدیر می کنیم؛ چراکه زیر بمباران و موشک باران در حال امدادرسانی بودند. تا زمانی که یک انسان زنده و یا شهید زیر آوار باشد، وظیفه آواربرداری بر عهده سازمان آتش نشانی است که انجام شده است. آواربرداری سنگین نیز بر عهده وزارت راه و شهرسازی است.

نصیری همچنین تصریح کرد: در صحنه حادثه با مردمی روبه رو بودیم که با ابهامات زیادی مواجه بودند. پس از چند روز از آغاز عملیات و تقاضای ما از سازمان مدیریت بحران، گروه های جهادی حامی شکل گرفت و محور آن شهرداری و سازمان مدیریت بحران شهرداری بود. از بسیج و گروه های جهادی و بهزیستی در این صحنه به ما کمک کردند. 

وی با بیان اینکه پایگاه هایی آماده سازی و اورهال شدند، گفت: ۲۲ تلفن ثابت به افراد اعلام شد که حوادث را اعلام کنند. افراد در مورد هر موضوعی سوال دارند، به آنها پاسخ خواهیم داد. اگر مردم سوالی در مورد اسکان اضطراری و یا نحوه پرداخت خسارت داشتند، آنها را راهنمایی می کردیم. 

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران با بیان اینکه در مواردی تعمیرات جزئی وجود دارد که شهرداری به هیچ عنوان وظیفه قانونی در آن ندارد، گفت: شهردار تهران مناطق را موظف کرد که شیشه های ساختمان هایی که شیشه آنها شکسته بود، جایگزین کنند که حجم بالایی نیز داشت.

نصیری با تأکید بر اینکه سازمان مدیریت بحران و شهرداری تهران هیچ مسئولیتی در مورد اسکان اضطراری نداشتند، گفت: چهار هتل خارج از شهرداری از جمله هتل شهر و شیان در اختیار شهروندانی قرار گرفت که منزل آنها آسیب دیده بود. افراد به مسجد و مدرسه نمی روند و به هتل ها می روند. 

وی همچنین تصریح کرد: شهرداری به جز هتل های خود، از هتل های مناسبی استفاده کرده است. فرض ما بر این است که حداقل دسترسی به غذا و استراحت برای این شهروندان فراهم شود. 

نصیری با بیان اینکه دستور امروز رئیس جمهور این بود که آسیب دیدگان تحت نظر نهادهای مختلف مورد حمایت این نهادها قرار بگیرند، گفت: افرادی که تحت مدیریت هیچ یک از این نهادها نیستند، مورد حمایت دیگر بخش ها قرار خواهند گرفت.

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران گفت: تا امروز ۴۰۷ نفر در قالب ۱۳۹ خانوار در این مکان های مشخص شده ساکن شده اند. هر چند برخی از خانواده ها بعد از معرفی به هتل ها، از اسکان در آن خودداری کردند. 

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه داد: اگر کسی در رابطه با اسکان و یا آسیب جزیی به ساختمان و ارزیابی خسارت و ایمنی در زمان جنگ مشکل و خواسته ای داشت می تواند با شماره ثابت۰۲۱۹۶۰۲۴۲۲۹ و تلفن همراه ۰۹۹۲۱۶۰۸۷۳۹ در معاونت عملیات سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تماس بگیرد تا مشکلات‌اش پیگیری شود. 

وی افزود: از این ۴۵ صحنه حادثه مردمی که در ۱۲ منطقه شهرداری اتفاق افتاد، ۱۹ صحنه هنوز نسبتا به شرایط مناسب نرسیده است که در آنجا چادر سازمان بحران نصب شده و ما در آنجا میز خدمت داریم و پاسخگوی شهروندان هستیم. در ۸ نقطه نیز چادرهای بزرگ ارائه خدمات فرهنگی و اجتماعی نیز خواهیم داشت.

به دلیل تنوع در نهادهایی که آسیب دیدند، جمع‌بندی خسارات زمان‌بر است

عبدالمطهر محمدخانی سخنگو و رییس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران نیز در این  نشست خبری با بیان اینکه شهرداری تهران با هدایت شهردار و با همراهی اعضای شورای شهر و به ویژه رئیس شورا در دوره ۱۲ روزه، کارنامه مثبتی داشت، اظهار کرد: در حوزه نگهداشت، خدمات شهری، مدیریت بحران، آتش نشانی و خدمات رسانی به آسیب دیدگان و همچنین در مناطق اقدامات خوب و ارزنده ای صورت گرفت. 

وی در مورد زیرساخت های شهر در این دوران یادآور شد: به دلیل تنوع در نهادهایی که آسیب دیدند، جمع بندی خسارات زمان بر خواهد بود. 

محمدخانی  در رابطه با چالش پناهگاه برای شهروندان در روزهای جنگ، اظهار کرد: ما این موضوع را قبول داریم که کمبودهایی در زمینه پناهگاه ها وجود دارد و در سالها و دهه های گذشته  باید در مورد آن فکر می شده است.

وی با بیان اینکه ما در مورد اینکه همه ایستگاه های مترو به عنوان پناهگاه مناسب هستند، نکاتی را مدنظر قرار داده ایم، یادآور شد: برخی از این ایستگاه ها شرایط اسکان را ندارد و در برخی دیگر نیز شرایط فراهم شده است. در لایحه ای که با محوریت تاب آوری شهری از سوی شهرداری به شورا ارائه شد، موضوع زیرساخت های پناهگاهی بررسی شده که راهکارهای پیشنهادی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 

محمدخانی افزود: برخی موارد زمان بر است و باید مسیر خود را برای تصویب در شورا طی کند. برخی رسانه ها این تلقی را ایجاد کردند که باید پناهگاه های بزرگی ایجاد شود که جمعیت زیادی را اسکان دهد اما در این خصوص نظرات مخالف و موافقی وجود دارد که  باید جزئیات آن بررسی شود.

یکی از الزامات پناهگاه موضوع سامانه های هشدار است

نصیری در ادامه این نشست با بیان اینکه در زمان دفاع مقدس یک سری زیرساخت ها در کشور در مورد پناهگاه بوده است، بیان کرد: برای امروز نیز در مقررات آمده که باید یک رویکرد جدی تری به پدافند غیرعامل در شهر داشته باشیم. یکی از الزامات پناهگاه موضوع سامانه های هشدار است یعنی باید آژیر به صدا دربیاید و بعد از آن از پناهگاه استفاده شود و این مساله خارج از اختیار مدیریت شهری است. 

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اضافه کرد: نوع مواجهه و هجوم نیز در این مساله موثر است، یعنی وقتی تشخیص زمان اصابت وجود  وجود دارد شما می توانید از پناهگاه استفاده کنید. اما وقتی شما علاوه بر اصابت از نقطه خارجی، شاهد هستید که از داخل هم یکی سری عملیات انجام می‌شود و شما بعد از اصابت از آن مطلع می شوید نشان می دهد الگوی جنگ یک الگوی کلاسیک و همیشگی نیست که بتوان مردم را به سمت پناهگاه هدایت کرد. 

نصیری با اشاره به ویژگی های یک پناهگاه گفت: باید فضای پناهگاه در زیر زمین باشد و در زیر سطح واقع  باشد. همچنین باید در طبقات منفی مانند پارکینگ ها باشد. دیوار سقف و کف آن در حدود ۵ متر از بتن مسلح پوشیده باشد. عدم قرارگیری در مسیر مستقیم موج انفجار دیگر موضوع مهم در این زمینه است. باید پناهگاه راه های خروجی مناسب و متعدد داشته باشد. خطوط مترو در دوره های  مدیریتی مختلف ساخته شده و برخی از خطوط ما تک ورودی هستند. در  خطوط ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ که قرار است ساخته شود، مطالعات پدافند الزام شده و باید این پیوست به پروژه‌ها اعمال شود، اتصال به بیمارستان ها و مجهزشدن به سرویس پدافند و به سرویس بهداشتی تجهیز شوند. عدم وجود مصالح ترکش شونده نیز از دیگر ویژگی های پناهگاه است. با وجود اینکه بنا بر تشخیص شرکت بهره‌برداری مترو، شاید مترو تهران برای استفاده از پناهگاه خیلی مناسب نباشد اما مترو پذیرای چند هزار نفر شد و از آن به عنوان پناهگاه استفاده شد.

نصیری  در خصوص لزوم ساخت پناهگاه در شرایط جنگی و برنامه مدیریت شهری برای این موضوع، گفت: ما هر ساله ارزیابی ریسک انجام می دهیم و این موضوع بر اساس روش های علمی پیش می رود. به طوری که شرایط سال قبل با امسال متفاوت است. 

وی ادامه داد: پناهگاه الزاماً یک فضای بیرون از منزل که توسط دولت ساخته شده، نیست. اکثر ساختمان ها پارکینگ دارند و این امکان وجود دارد اما وقتی شهروندان از منزل خارج می شوند تا به مترو برسند، باید زمانی را طی کنند. 

نصیری با بیان اینکه قطعاً حضور در پارکینگ از حضور در پشت بام و بیرون از منزل ایمن تر است، یادآور شد: متولی ایجاد پناهگاه در شهر، مدیریت بحران نیست. کشور ما افتخارات زیادی در این جنگ داشت اما آسیب ها نیز در حال شناسایی است که پناهگاه نیز یکی از این آسیب هاست که در حال بررسی است و در مورد آن اطلاع رسانی خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه ساخت پناهگاه به بودجه نیاز دارد، اظهار کرد: شهرداری در لایحه خود ساخت پناهگاه ها را نیز در نظر گرفته اما باید مورد بررسی قرار بگیرد. 

نصیری با بیان اینکه با وجود حتی یک ورودی و خروجی نیز افراد در ایستگاه های مترو حبس نخواهند شد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تونل ها به یکدیگر راه دارند، شهروندانی که به ایستگاه ها پناه برده اند، در آن حبس نمی شوند. 

محمدخانی نیز در ادامه با تاکید بر اینکه ساخت پناهگاه ها تنها مختص شهرداری نیست؛ گفت: فارغ از اینکه چه دستگاهی در این زمینه مسئولیت دارد، باید به این موضوع هم توجه کرد که در مدیریت شهری باید با توجه به بودجه ای محدود تصمیم گیری صورت بگیرد. در زمانی که مخاطره جدی در مورد موضوعی وجود ندارد، طبیعتاً بودجه به جای ساخت پناهگاه به ساخت بوستان ها یا مجموعه های مختلف اختصاص می یابد. امروز که با جنگ مواجه شده ایم، به پناهگاه فکر می کنیم. 

وی ادامه داد: طبیعتاً در این شرایط اولویت ها عوض می شود. از سویی دیگر نیز این تلقی که باید در شرایط ایده آل، تعدادی پناهگاه مشخص بزرگ داشته باشیم، غلط است و نباید در رسانه بر این تلقی دمید.

رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران تأکید کرد: ساختمان ها باید در شرایط عادی ایمنی داشته باشد تا شهروندان در اقامتگاه و منزل خود حضور یابند.

نصیری با تاکید بر اینکه ما یک جنگ ترکیبی از سوی دشمن داریم، توضیح داد: به این صورت که علاوه بر دشمن خارجی، عناصر نفاق و دشمنان داخلی نیز در این جنگ فعال هستند. اگر افراد زیادی را دور هم جمع کنیم در حالی که بخشی از انرژی دستگاه ها، معطوف به بمباران هاست ممکن است امنیت حداکثری در تجمع تحت الشعاع قرار گیرد و ایجاد امینت در آن به صورت حداکثری حاصل نشود و با این شرایط ممکن است دور هم جمع کردن مردم خطرآفرین شود. 

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران همچنین افزود: طبیعی است که در شرایط عادی اولویت نهادها و دستگاه ها با گسترش زیرساخت هایی مانند حمل و نقل، بیمارستان ها و سایر زیرساخت ها باشد و ساخت پناهگاه در اولویت نباشد.

محمدخانی  در مورد روند خدمات رسانی در بهشت زهرا (س) گفت: تلاش همکاران ما در سازمان بهشت زهرا (س) قابل تقدیر است. نیروهای این سازمان تجربه ای خاص و دردناک داشتند. به طوری که مواجهه ۲۴ ساعته با تعدادی از شهروندان و هموطنان در سالن تطهیر، فشار روحی و روانی سختی را برای کارکنان این سازمان به دنبال داشت.

وی افزود: مراسم تشییع برخی شهدا از جمله فرماندهان در شهرهای دیگر برگزار شد و برخی دیگر از شهدا در فضاهای دیگری به خاک سپرده شدند. با این وجود قطعه ۴۲ بهشت زهرا (س) برای خاکسپاری شهدای جنگ ۱۲ روزه اختصاص یافت.

وی اظهار کرد: در قرارگاه ایران در شرایط بعد از حملات رژیم صهیونیستی، دو دسته اقدامات برای ما متصور است؛ بخش کالبدی و بخش اجتماعی. در بخش  کالبدی وقتی اصابتی انجام می شود، صحنه حادثه ای شکل می گیرد و باید یک ارزیابی ایمنی درباره ساختمان اتفاق بیفتد و مشخص شود یک ساختمان قابل سکونت است یا خیر و اگر قابل سکونت نیست آیا قابل مقاوم سازی است و یا باید تخریب و نوسازی شود. ساختمان های دستگاه های دولتی و نظامی و دیگر موارد غیر مردمی در این زمره قرار نمی گیرند و در اختیار ما نیست و موضوع ما فقط ساختمان های مسکونی است. 

نصیری یادآور شد: مساله بعدی بحث گروه های حامی است که درباره اش توضیحاتی ارائه دادیم و چادرهایی که برپا شدند و خدماتی ارائه شد. ارزیابی و پرداخت خسارت از دیگر موارد آن است که با شهرداری نیست. 

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران گفت: در بخش اجتماعی، این قرارگاه ۵ هدف دارد که شامل ارتقای سطح روحی، ارتقای آرامش و کاهش استرس، ارتقای آگاهی، بسیج ظرفیت های مردمی و خدمت رسانی هوشمند به شهروندان می شود. این قرارگاه قرار است حوزه های اجتماعی را کنار هم قرار دهد و تشخیص نیازهای مردمی در این قرارگاه انجام می شود. بازتوانی روانی و اجتماعی نیز در این قرارگاه بررسی و انجام می شود.

وی افزود: قرارگاه ایران با محوریت شهرداری و با همکاری همه دستگاه های مرتبط شکل گرفته است. طبق توافق صورت گرفته در تهران دبیرخانه‌ و هماهنگی بین دستگاه ها توسط شهرداری انجام شود.

سخنگوی شهرداری تهران در رابطه با مدیریت خروج اتباع، یادآور شد: شهرداری تهران اتباع را به کارگیری نمی کند. تمام این ۹۳ هزار نفر از خانواده بزرگ شهرداری از هموطنان ایرانی هستند اما اینکه پیمانکاران از اتباع استفاده می کنند، واقعیت تلخی است که باید به آن اذعان کرد. این موضوع با جدیت بیشتری با حضور نهادهای امنیتی پیگیری خواهد شد. 

وی اضافه کرد: ما در طول تاریخ ثابت کردیم که ملت بافرهنگ و میهمان نوازی هستیم؛ برخی اتباع مسیر قانونی اقامت خود را طی کرده اند و سالهاست کنار ما زندگی می کنند. برخی از اتباع افغانستانی در بخش های علمی، فرهنگی و هنری در کنار ما رشد کردند و فرهنگ این مملکت را تشکیل می دهند. اینکه با همه اتباع ضدیت داشته باشیم، منطقی نیست. 

محمدخانی افزود: با این وجود باید اتباع از سوی وزارت کشور ساماندهی شوند. باید برخوردهای لازم با اتباعی که تخلفاتی داشته اند، برخورد شود. 

محمدخانی با تأکید بر اینکه گلزار شهدای تهران از لحاظ تعداد شهدا در دنیا بی نظیر است، خاطرنشان کرد: از جهت خاکسپاری شهدا در گلزار شهدای بهشت زهرا (س) مشکل و کمبودی وجود ندارد.

محمدخانی  درخصوص شایعه ملغی شدن قرارداد ایران و چین بعد از جنگ ۱۲ روزه این موضوع را تکذیب کرد.

سخنگوی شهرداری تهران در ادامه گفت: همکاران بنده در شهرداری در اوج جنگ در تلاش برای خدمت رسانی به شهروندان بودند و اقدامات شهرداری به هیچ وجه متوقف نشد. در کنار نگهداشت شهر و تهیه اقلام و اقدامات مرتبط با جنگ، حوزه عمران ما نیز با قوت کارش را پیش برد و در ایام جنگ، تقاطع بزرگراه شهید همت و اشرفی اصفهانی افتتاح شد. باغ راه حضرت زهرا تکمیل شد و به زودی افتتاح می شود و شهردار تهران بازدیدی از پروژه شهید شوشتری داشت که در تابستان افتتاح می شود. در حمل و نقل به زودی قطار ملی به صورت رسمی وارد خطوط می شوند، ۱۵۳ اتوبوس برقی نیز در همین ایام از بندرعباس به تهران رسیده است و در هیچ زمینه ای دچار توقف و محدودیت نشدیم.

وی بیان کرد: حتی از فرصت خلوتی شهر در بحث آسفالت استفاده کردیم و به کارها شتاب داده شد و پاکبان های ما نیز علیرغم انفجارها در شهر  در حال نظافت و تمیز کردن شهر بودند و صدای خش خش جاروهای آنها نیز در شهر شنیده می شد.

محمدخانی  در مورد مشوق های ساختمانی برای نوسازی ساختمان های تخریب شده، گفت: بازسازی بر عهده بنیاد مسکن و وزارت راه و شهرسازی است اما تسهیلاتی همچون عوارض ساخت را شهرداری در لایحه تاب آوری شهری ابلاغ خواهد کرد و وظیفه خود را انجام خواهد داد.  

محمدخانی در رابطه با قرارداد با چین برای تأمین ناوگان حمل و نقل عمومی هم خاطرنشان کرد: هیچ خللی در این بخش وارد نشده و حتی در برخی بخش ها شاهد شتاب تولید هستیم. بخشی از اتوبوس ها وارده شده و بخشی دیگر نیز با کشتی در حال حمل به سمت کشور است. 

نصیری در بخش دیگری از این جلسه   در رابطه با آموزش در روزهای جنگ، اظهار کرد: ما وظیفه داریم به هم کمک کنیم اما مسئولیت قانونی بر عهده بخش دیگری است. با توجه به خلأهای موجود در پیام رسان های ایتا و بله، کانال های عمومی به آدرس tdmmo_ir را راه اندازی کردیم و تعداد قابل توجهی محتوای آموزشی در آن منتشر شده است. 

وی افزود: اگر قرارگاه ایران جدی تر شود، آموزش های شهروندی را پررنگ تر از وضعیت موجود دنبال خواهیم کرد و از ظرفیت های مختلف استفاده خواهد شد. 

سخنگوی شهرداری تهران در ادامه این جلسه   در مورد تأمین و توزیع اقلام عمومی در فروشگاه های شهروند، اظهار کرد: ۱۲ ساعت در روز خدمات رسانی در میادین میوه و تره بار و فروشگاه های شهروند انجام می شد و بر اساس گزارشات رسانه ها و گزارشات مردمی، خوشبختانه مشکلی در این زمینه وجود نداشت. گرچه اولویت تأمین کالاهای اساسی با توجه به سفر شهروندان به دیگر شهرها، از پایتخت به استان های دیگر منتقل شده بود.

سخنگوی شهرداری تهران در خصوص احتمال حمله مجدد رژیم صهیونیستی نیز توضیح داد: همه مجموعه ها در کشور منطقا در یک وضعیت آماده باش قرار دارند. ما به یک باور قطعی جمعی رسیدیم که به یک لحظه این رژیم کودک کش نمی توان اعتماد کرد و این رژیم منحوس حتی به توافق مکتوب در سازمان ملل هم اعتنا نمی کند. بنابراین در جلسه ای که داشتیم اعلام شد که ما باید خودمان را حداقل برای یک جنگ شش ماهه آماده کنیم و به لحاظ زیرساختی باید آماده شویم. البته این به معنای ادامه جنگ تا ۶ ماه آینده نیست بلکه منظور این است که ما باید آمادگی لازم را داشته باشیم.

نصیری با بیان اینکه خسارت به موتورسیکلت ها و خودروها در حال ارزیابی است، یادآور شد: پلیس و بیمه ایران نیز در این زمینه به سازمان مدیریت بحران می پیوندند. ارزیابی ها برای پرداخت خسارت انجام خواهد شد و امیدواریم وزارت صمت نیز در تأمین خودروها وارد عمل شود. تاکنون خسارت ۷۰۷ دستگاه خودرو و هفت دستگاه موتورسیکلت در اماکن مردمی ثبت شده است.

 وی همچنین تصریح کرد: شهرداری تهران تاکنون سه هزار و ۷۰۰ متر شیشه در ساختمان های آسیب دیده نصب کرده و این روند در ۴۵ نقطه در مناطق ۱۲گانه مورد اصابت ادامه دارد. 

نصیری در پایان خاطرنشان کرد: صنایع آسیب دیده در مناطق نیز توسط وزارت صمت مورد بررسی خواهد شد. پرداخت خسارت به منازل شخصی، اماکن تجاری و اداری بخش خصوصی توسط بنیاد مسکن انجام خواهد شد.