پایان ساماندهی اتباع بیگانه/ شرط جدید سکونت افغانستانی ها در ایران

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

درحالی‌که پیش از لایحه دولت درخصوص تشکیل سازمان ملی مهاجرت و طرح مجلس درخصوص سامان‌دهی اتباع در مجلس به صورت یکپارچه در حال بررسی بود؛ اما بهمن‌ماه رسما اعلام شد که لایحه‌ای که در دولت سیزدهم تقدیم مجلس شده بود از سوی رئیس‌جمهور مسترد شده است. اما 15اسفند ماه بود که لایحه ساختار، وظایف و اختیارات سازمان ملی مهاجرت تقدیم مجلس شد. پس از آن لایحه مذکور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به‌عنوان کمیسیون فرعی و کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس به‌عنوان کمیسیون اصلی بررسی شد.

در کمیسیون شوراها لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت با طرحی که پیش از این در کمیسیون شوراها درخصوص سامان‌دهی اتباع بیگانه در حال بررسی بود، ادغام شد و گزارش آن به صحن علنی مجلس ارجاع شد. روز گذشته هم آن‌طور که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس اعلام کرد جلسه غیرعلنی با حضور وزیر محترم کشور درخصوص حوزه مرزی و سازمان ملی مهاجرت برگزار شد. بعد از این جلسه غیرعلنی عباس گودرزی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس گفت که دستور بعدی که در صحن علنی مورد بررسی قرار می‌گیرد، لایحه سازمان ملی مهاجرت است.

محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: تشکیل سازمان ملی مهاجرت در برنامه هفتم پیشرفت تصویب شد. بر این اساس قرار بود که دولت لایحه اساسنامه سازمان ملی مهاجرت را به مجلس بیاورد که دولت اخیرا پیشنهاد خودش را آورد. کمیسیون هم اصلاحاتی روی این لایحه انجام داد و پس از آن لایحه به صحن مجلس ارجاع شد. بر این اساس سر فصل‌ها و رئوس سامان‌دهی اتباع خارجی که برعهده سازمان ملی مهاجرت است در لایحه آمده است.

رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس به تشریح جزئیات طرح سامان‌دهی اتباع پرداخت و تاکید کرد: کسانی که اتباع بدون مجوز را به کار بگیرند، مجازات می‌شوند. همچنین کارفرمایانی که در مشاغل ممنوعه اتباع خارجی را به‌کار بگیرند، تشدید مجازات دارد. از سوی دیگر کسانی که توسط خودرو قاچاق انسان کنند، خودروی آنها ضبط خواهد شد و برای آنها تشدید مجازات در نظر گرفته می‌شود. جوکار تصریح کرد: در لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت دوره اقامت موقت اتباع ۶ماه در نظرگرفته شده و اگر یک فردی روادید می‌گیرد و به کشور می‌آید بعد از ۶ماه باید به کشورش برگردد و در صورتی‌که مجددا نیاز بود و وزارت کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که به کارگر نیاز دارم می‌تواند به کشور بازگردد.

اقامت دائم نداریم

او درخصوص اینکه آیا اقامت دائم اتباع نیز در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: دیگر اقامت دائم نداریم و اتباع بعد از پایان دوره اقامت موقت که ۶ماه است باید به کشورشان بازگردند و مجدد درخواست بدهند و اگر نیاز به نیروی کار بود، می‌توانند به کشور بازگردند.

رئیس کمیسیون شوراها در پاسخ به این پرسش که پس از پایان 6ماه اقامت موقت اتباع آیا با اعلام وزارت کار مبنی بر نیاز به نیروی کار امکان تمدید اقامت اتباع وجود دارد، خاطرنشان کرد: حتما باید اتباع بعد از 6ماه به کشورشان بازگردند و از کشورشان درخواست بدهند. 

جوکار یادآور شد: دولت در لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت تنها وظایف سازمان را آورده بود که ما آن را کامل کردیم. شورای راهبری برای سازمان ملی مهاجرت ایجاد شده که زیر نظر وزارت کشور و چند وزارتخانه است که متولی امر اتباع خارجی هستند. بنابراین امروز یک دستگاه هوشمندی ایجاد شده است برای اینکه بتواند همه دستگاه‌هایی را که مرتبط با خدمات‌رسانی و به‌کارگیری اتباع هستند، سامان‌دهی و مدیریت کند.

او افزود: در حال حاضر جزایر متعددی در کشور داریم که به امور اتباع رسیدگی می‌کنند که اینها با همدیگر ارتباط تشکیلاتی ندارند و بر این اساس وزارت خارجه، وزارت کار، وزارت کشور و دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی و... هر کدام برای خودشان کار می‌کنند. اما با تشکیل سازمان ملی مهاجرت تمام این دستگاه‌ها جمع می‌شود و یک سیاست کلان راهبردی به‌وجود می‌آید و بر اساس این سیاست عمل خواهد شد. بر این اساس رسوب اتباع خارجی در کشور ممنوع است. 

رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس تاکید کرد: بر اساس لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت، تمام اتباع خارجی باید به کشورشان بازگردند و از ابتدا درخواست بدهند و در صورت نیاز تنها می‌توانند 6 ماه در کشور حضور داشته باشند. به گفته جوکار، دیگر بحث تابعیت و اقامت دائم اتباع در کشور نداریم. او در مورد اینکه متولی سازمان ملی مهاجرت کدام وزارتخانه است، گفت: سازمان ملی مهاجرت تحت نظر وزارت کشور است. جوکار درخصوص تعداد اتباع حاضر در کشور اظهار کرد: آمارها متفاوت است در حد 3.5میلیون نفر سرشماری شده‌اند، اما گفته می‌شود تا 15میلیون نیز اتباع در کشور حضور دارند.

سازمان ملی مهاجرت؛ سازمانی برای افغانستانی‌ها

محمد مهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به جلسه غیر علنی روز گذشته مجلس گفت: وزیر کشور روز گذشته و در جلسه غیر علنی مجلس از تشکیل سازمان ملی مهاجرت دفاع کرد؛ اما به نظر بنده ایجاد این سازمان اصلا ضرورتی ندارد و عوارض بسیار خطرناک و منفی دارد. ما از کشورهای مختلف مهاجر نداریم و تنها از افغانستان مهاجر داریم. در واقع سازمان ملی مهاجرت را برای افغانستانی‌ها ایجاد می‌کنیم. 

او در ادامه تاکید کرد: درحالی‌که اداره کل اتباع وزارت کشور و اداره تابعیت وزارت خارجه و نیروی انتظامی دستگاه‌هایی هستند که مسوولیت ساماندهی اتباع را دارند؛ اما اینکه با هم هماهنگ نیستند باید این مساله را برطرف کرد نه آنکه برای یک مشکل کوچک یک سازمان عریض و طویلی درست کنیم. با تشکیل سازمان ملی مهاجرت باید افراد بسیاری را استخدام و هزینه زیادی را بر دوش دولت بگذاریم که افغانستانی‌هایی که به کشور آمدند، قانونی جلوه دهیم و به آنها اقامت موقت بدهیم. باید مجلس درخصوص این موضوع که برای کشور خطرناک است موضع‌گیری کند و امیدوارم که این موضوع در صحن مجلس رای نیاورد.

او ادامه داد: دستگاه‌هایی که باید با ورود اتباع غیرقانونی به کشور برخورد کنند مشخص است و باید وظایقشان را انجام دهند؛ اما برخی از این دستگاه‌ها با هم هماهنگ نیستند یا وظایفشان را به درستی انجام نمی‌دهند. این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خاطرنشان کرد: می‌گویند به 1 تا 1.5میلیون نفر نیروی کار لازم داریم برای کارهایی که ایرانی‌ها آن کارها را انجام نمی‌دهند و ما در این بخش با کمبود نیروی کار مواجه هستیم. با ایجاد سازمان مهاجرت یعنی ما کارمند استخدام می‌کنیم که امور افغانستانی‌ها را انجام دهند و این برای امنیت ملی ما خطرناک است. در برخی از کشورها که اداره مهاجرت وجود دارد، برای این است که از همه جای دنیا اتباع دارند؛ اما ما تنها برای افغانستانی‌ها می‌خواهیم سازمان مهاجرت درست کنیم؛ چون غیر از افعانی مهاجر در کشور نداریم.

شهریاری با اشاره به بررسی لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت در کمیسیون متبوعش اظهار کرد: در کمیسیون امنیت ملی، فضا  علیه لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت بود و رای نمی‌آورد؛ اما تمدید کردند و نظرات مختلف دادند و متاسفانه با اختلاف چند رای تصویب شد