درخواست تخته وایتبرد برای دانشگاه تهران
در برنامهی «صدای دانشجو»، جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران با حضور عضو کمیسیون آموزش مجلس، به بیان صریح مشکلات صنفی، آموزشی و مدیریتی خود پرداختند. از وضعیت نامناسب خوابگاهها و امکانات رفاهی تا بلاتکلیفی در مدیریت دانشگاه، محور اصلی انتقادات دانشجویان بود.

به گزارش گروه رسانه ای شرق، برنامهی «صدای دانشجو» در این قسمت به یکی از موضوعات مهم و بنیادین حوزه آموزش عالی پرداخت: «برخورد صحیح با مطالبات صنفی دانشجویان چیست و امکانات وزارت علوم برای پاسخگویی به این مطالبات تا چه اندازه است؟» پرداخت؛ در این گفتوگو که با مشارکت جمعی از دانشجویان و مسئولان برگزار شد، ابعاد مختلف مسائل صنفی، آموزشی و رفاهی دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت.
حضور چهرههای مختلف از سطوح دانشجویی تا نمایندگی مجلس، این برنامه را به محلی برای تبادل مستقیم دیدگاهها و دغدغههای دانشجویان با مسئولان تبدیل کرد. «حسین محبوبی»، دانشجوی کارشناسی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه تهران، با بیانی شفاف و صریح به بازتاب مشکلات عینی و ملموس دانشجویان پرداخت؛ از وضعیت خوابگاهها و کیفیت پایین خدمات رفاهی گرفته تا مشکلات ساختاری در سرفصلهای آموزشی و نبود مدیریت متمرکز در دانشگاهها است.
«علیرضا شجاعی»، پژوهشگر حوزه علوم و ارتباطات اجتماعی، با رویکردی تحلیلیتر به نقش ساختارهای اجتماعی و نظام برنامهریزی در شکلگیری یا حل مطالبات دانشجویان پرداخت و لزوم بازنگری در سیاستهای کلان دانشگاهی را مطرح کرد.
در بخش دیگر، «حامد غلامی»، دانشجوی کارشناسی الهیات از دانشگاه تهران، با اشاره به تجربیات میدانی خود، به برخی کاستیها در مدیریت فرهنگی و آموزشی دانشگاه تهران پرداخت و تأکید کرد که باید میان ظاهر و عملکرد مسئولان فاصلهای نباشد. او خواهان ایجاد فضایی واقعی و مؤثر برای شنیدهشدن صدای دانشجویان شد.
در سوی دیگر این میز گفتوگو، «دکتر رمضان رحیمی»، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، ضمن شنیدن مستقیم دغدغهها، درباره سازوکارهای قانونی و اجرایی برای پیگیری این مطالبات توضیح داد و وعدهی پیگیری برخی از مسائل مطرحشده، از جمله تعیین تکلیف سرپرستی دانشگاه تهران، افزایش ارتباط میان دانشگاه و صنعت، بهبود وضعیت رفاهی، و نظارت بیشتر بر عملکرد مدیریتی دانشگاهها را داد.
این برنامه، با هدف تقویت تعامل سازنده میان جامعهی دانشگاهی و ساختارهای تصمیمگیر برگزار شد و تلاش داشت تا گامی مؤثر در جهت پیگیری مطالبات بهحق دانشجویان برداشته شود.
«دانشگاه تهران، بهعنوان یکی از کهنترین و معتبرترین نهادهای آموزش عالی کشور، همواره نقشی تعیینکننده نهتنها در عرصههای علمی و پژوهشی، بلکه در حوزههای فرهنگی و اجتماعی ایفا کرده است. اما امروز این نهاد پرافتخار با بحرانی جدی در حوزه مدیریت مواجه است؛ بحرانی که پیامدهای آن، مشکلات متعددی را برای دانشجویان، استادان و کارکنان دانشگاه بهوجود آورده است.
دانشگاه تهران که از برجستهترین نمادهای نظام آموزش عالی کشور بهشمار میرود، این روزها با چالشی پیچیده در مدیریت خود روبهروست. با گذشت چندین ماه از پایان دورهی سرپرستی رئیس پیشین، هنوز وضعیت ریاست این نهاد علمی مشخص نشده است. اگرچه در هفتههای اخیر سرپرستی جدید برای دانشگاه تعیین شده، اما فضای مدیریتی همچنان در ابهام و بیثباتی بهسر میبرد.
این بیثباتی در رأس مدیریت، نهتنها باعث سردرگمی در ساختارهای گوناگون دانشگاه شده، بلکه موجی از نگرانی و نارضایتی را در میان دانشجویان و استادان برانگیخته است. بحران پیشآمده و نبود شفافیت در ادارهی دانشگاه تهران، نشاندهندهی نیاز جدی به بازنگری در ساختار مدیریتی و پاسخگویی مسئولان به مطالبات مشروع دانشجویان است.
بیتردید، این وضعیت باید هرچه زودتر سامان یابد تا دانشگاه تهران بتواند بار دیگر در مسیر رشد و تعالی علمی خود گام بردارد. در غیر این صورت، تداوم این بلاتکلیفی، تنها به تعمیق مشکلات خواهد انجامید. کمبود امکانات، وضعیت نامطلوب خوابگاهها، بیتوجهی به نیازهای آموزشی و رفاهی، و ناپایداری در تصمیمگیریها، همگی از عواملی هستند که اعتماد به سیستم مدیریتی دانشگاه را تضعیف کردهاند.
دانشجویان این دانشگاه با چالشهای فراوانی مواجهاند؛ چالشهایی که به باور آنها، ریشه در سوء مدیریت و بیتوجهی به نیازهای بنیادین دارد. وضعیت ناگوار خوابگاهها، افزایش هزینههای زندگی، کمبود فضاهای آموزشی مناسب و ضعف در ارائه خدمات رفاهی، تنها نمونههایی از مشکلاتی است که بر کیفیت زندگی دانشجویی تأثیر منفی گذاشته و نارضایتیها را افزایش داده است.
در چنین شرایطی، مجموعهای از اقدامات اساسی میتواند در بهبود وضعیت دانشگاه مؤثر باشد. نخست، انتخاب رئیس دانشگاه از طریق فرآیندی شفاف و مبتنی بر مشارکت ذینفعان، ضرورتی انکارناپذیر است. دوم، برگزاری نشستهای عمومی با دانشجویان بهمنظور شنیدن مستقیم مطالبات و دغدغههای آنها و اعمال اصلاحات مبتنی بر نظرات ارائهشده. سوم، تمرکز بر بهبود شرایط خوابگاهها و خدمات رفاهی بهعنوان یکی از اولویتهای مدیریت جدید؛ و در نهایت، برنامهریزی مؤثر برای ارتقای کیفیت آموزشی و مقابله با بینظمیهای موجود در روند تدریس و برنامههای درسی، که این امر با ارزیابی دقیقتر محتوای آموزشی، نظارت بر عملکرد استادان و تأمین زیرساختهای آموزشی نوین میسر خواهد شد.
امروز دانشگاه تهران بیش از هر زمان دیگری نیازمند اصلاحات بنیادین در ساختار مدیریتی خویش است. بحران کنونی نهتنها بر کیفیت آموزش، بلکه بر روحیه و انگیزهی دانشجویان نیز سایه افکنده است. در نهایت، آنچه اهمیت دارد، پاسخگویی جدی و مسئولانه به خواستههای بهحق دانشجویان و فراهم آوردن بستری امن، پایدار و رو به پیشرفت برای آیندهی علمی کشور است.»
در ادامه برنامه صدای دانشجو؛ حسین محبوبی؛ دانشجوی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی گفت: بنده ورودی سال ۱۴۰۰ و اکنون در ترم هشتم دوران کارشناسی تحصیل هستم. تدریس این رشته در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران انجام میگیرد؛ همانگونه که مستحضرید، این دانشکده محل شهادت شهید آیتالله مفتح و محل تدریس شهید مطهری، دو تن از چهرههای درخشان تاریخ معاصر ما بوده است. بسیار خوشحالم که در خدمت شما هستم و شما در ترم هشتم تحصیل هستید، طبیعتاً دانشگاه و فضای آن را به خوبی شناختهاید. حالا برویم سراغ موضوع اصلی؛ مطالبات. آیا تاکنون مطالبهای از دانشگاه داشتهاید؟ اصلاً از نگاه شما، مطالبه یعنی چه؟ دانشجو چه چیزهایی را میتواند یا باید از دانشگاه مطالبه کند؟
وی افزود: جایگاه دانشجو در نگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، بسیار رفیع و مسئولیتآفرین است؛ آن بزرگواران همواره تأکید داشتهاند که «دانشجو، مؤذن جامعه است». از این منظر، دانشجو نهتنها حق، بلکه وظیفه دارد مطالبات خود را مطرح کند و برای تحقق آنها تلاش کند. مطالبات دانشجویی، بهطور طبیعی، پایانناپذیرند؛ چراکه انسان همواره در مسیر رشد، کمالطلب است. با این حال، در شرایط فعلی، دانشجویان دانشگاه تهران از مرحلهی مطالبهی امکانات پیشرفته و ایدهآل گذشتهاند؛ اکنون سخن از مطالبات حداقلی است، آن هم در دانشگاهی که نماد آموزش عالی کشور محسوب میشود.
محبوبی در ادامه خاطرنشان کرد: هفتهی گذشته، جناب آقای دکتر سیمای صراف مهمان دانشکده الهیات بودند. در آن جلسه، ما برخی مطالبات را صریحاً با ایشان در میان گذاشتیم. دانشگاه تهران، طبق گفتهی خود مسئولان، نماد آموزش عالی کشور است. حال اگر در این نماد، ما در پیِ ابتداییترین نیازها باشیم، وضعیت دیگر دانشگاهها و دانشجویان قابل تصور نیست و مطالبات ما، بهویژه در دانشکده الهیات، بسیار اساسی و در عین حال ابتدایی است. از میان بیش از بیست دانشکدهی دانشگاه تهران، تنها شش یا هفت دانشکده در پردیس مرکزی، حوالی میدان انقلاب، مستقرند و باقی در نقاط مختلف شهر پراکندهاند. اما گویا نگاه مسئولان به دانشکدههای خارج از پردیس مرکزی، نگاه از سر ناچاری است. دانشکدههایی که کمتر در معرض دید مسئولان و مقامات قرار دارند، از حداقل امکانات نیز بیبهرهاند.
وی در ادامه بیان کرد: برای نمونه، در برخی مدارس دولتی مناطق محروم کشور، امروز تخته وایتبرد و ویدئو پروژکتور جزو امکانات ابتدایی به شمار میرود. اما در دانشکده الهیات دانشگاه تهران، کلاسهایی وجود دارد که نه تنها فاقد ویدئو پروژکتور، بلکه حتی از وجود یک تخته سفید ساده نیز محروماند. این در حالی است که بسیاری از مدارس کشور بهسوی هوشمندسازی حرکت کردهاند، اما ما هنوز درگیر ابتداییترین امکانات هستیم و چندی پیش که آقای وزیر محترم به همراه جمعی از مسئولان به دانشکده ما تشریف آوردند، موفق شدیم با هماهنگی، ایشان را به داخل کلاسها ببریم. نکتهی جالب توجه این بود که وقتی وارد کلاس شدند.
محبویی گفت: واقعاً از وضعیت صندلیها و گرمای هوا متعجب شدند. صندلیها بسیار سخت و ناراحت بودند. به ایشان گفتیم: "شما را به سالنهای خنک و مناسب میبرند، اما آیا میدانید دانشجو در این گرما چه میکشد؟ فردای آن روز، منبع آب دانشکده ترکید و یک روز کامل، دانشکده فاقد آب بود. اینها مطالبات در سطحیست که آدم گاهی از گفتنش هم خجالت میکشد؛ اما واقعیت این است که همین مسائل به ظاهر ساده، بخشی از زندگی روزمره دانشجویان را تشکیل میدهند. یکی از نکاتی که اهمیت دارد، نبود ساختار مناسب برای پیگیری مطالبات صنفی است. در حال حاضر، در دانشکدهی ما، تشکلی با عنوان «انجمن صنفی» وجود ندارد. البته بخشی از این مسئله به کمکاری مسئولان در اطلاعرسانی بازمیگردد و بخشی دیگر، به بیانگیزگی دانشجویان مربوط است؛ چون نبود حداقل امکانات، فضا را بهگونهای کرده که حتی انگیزهای برای تشکیل چنین تشکلی هم باقی نمانده است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در غیاب انجمن صنفی، معمولاً تشکلهایی مانند بسیج دانشجویی مسئولیت پیگیری برخی مطالبات صنفی را برعهده گرفتهاند. اما این وضعیت نشاندهندهی خلأ جدی در ساختار مطالبهگری دانشجویی است و انجمن صنفی نهادی دانشجویی است که ذیل معاونت فرهنگی دانشگاهها فعالیت میکند و دارای پروتکل و شیوهنامهای مشخص برای شکلگیری و انتخاب اعضاست. دانشجویان باید اعلام حضور کنند، انتخابات برگزار شود و افراد منتخب وظیفهی پیگیری مسائل صنفی را برعهده گیرند. اما در عمل، این فرآیند یا به دلیل نبود اطلاعرسانی دقیق، یا بهدلیل تأخیرهای اداری، به نتیجه نمیرسد.
محبوبی گفت: مثلاً خود من، در سال دوم تحصیل، تصمیم گرفتم برای پیگیری برخی مطالبات صنفی، مانند کیفیت و کمیت غذای دانشجویی و امکانات آموزشی، وارد این عرصه شوم. زمانی که با مسئولان دانشکده گفتوگو کردم، پاسخ دادند: "الآن زمان انتخابات نیست، چند ماه دیگر بیایید. " وقتی مجدد پیگیری کردیم، گفتند مهلت تمام شده و اساساً خبری از شیوهنامه هم نبود. این نوع برخوردها باعث دلسردی و بیمیلی در میان دانشجویان شده است. ما در دانشکده فضایی سبز و دلنشین داشتیم که پس از پایان ترم دوم، به بهانهی راهاندازی یک کافهدانشجویی، با گونی محصورش کردند. ماهها گذشت و هیچ عملیات عمرانی انجام نشد. پس از بازگشایی گونیها، دیدیم که فضای سبز سابق، اکنون به یک محوطهی سیمانی تبدیل شده است. مسئولان گفتند پیمانکار نتوانسته پروژه را به سرانجام برساند. واقعاً چنین بیبرنامگیهایی در شأن دانشگاه تهران نیست و در دنیای امروز که مدارس هم بهسمت هوشمندسازی رفتهاند، ما در دانشگاه تهران هنوز تختهی وایتبرد نداشته باشیم یا در گرما و سرما با مشکلات اولیه مواجه باشیم. این موارد باید با جدیت در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
وی در ادامه بیان کرد: این مسئله بهنوعی ریشهی بسیاری از مشکلات ماست. دانشگاه تهران، بهعنوان نماد آموزش عالی کشور، هنوز در وضعیت بلاتکلیفی مدیریتی بهسر میبرد. دانشجویان، در عین حال که با مطالبات صنفی ابتدایی و حداقلی دست به گریباناند، از نبود یک مدیریت منسجم و پاسخگو نیز رنج میبرند. این موضوع واقعاً آزاردهنده است و تصور کنید دانشجویی مانند من، روزانه هفت تا هشت ساعت از وقت خود را در دانشگاه میگذراند. اگر این زمان، با امکانات حداقلی و شرایط مناسب همراه نباشد، چگونه میتوان از دانشجو انتظار داشت با انگیزه و اشتیاق در کلاس حاضر شود؟ حداقل توقع ما این است که اگر شوقی هم نیست، نفرتی هم ایجاد نشود.در برخی موارد، حتی دانشجویانی که دورهی کارشناسی خود را در این دانشکده گذراندهاند، وقتی از آنها دربارهی ادامهی تحصیل در مقطع ارشد میپرسیم، تنها پاسخشان این است: «دیگر کافیست، خدا نگهدار! ».
محبوبی در ادامه بیان کرد: دلیل اصلی این وضعیت، سوء مدیریت است. بارها و بارها این نکته را به مسئولان گفتهایم. وقتی آقای وزیر به دانشکده آمدند، گفتند: « ما هم دوست داریم کمک مالی کنیم، اما بودجه نداریم. » پاسخ ما این بود: ما کیک و شیرینی نمیخواهیم، فقط لطفاً سوء مدیریت را جمع کنید و سوء مدیریت، مثل مثالیست که همیشه در ذهنم دارم؛ پدری که چه ده میلیون درآمد داشته باشد، چه صد میلیون، باید برای آن برنامهریزی کند. ما نمیگوییم حتماً باید بودجههای کلان تخصیص یابد، اما وقتی بودجههای موجود، بیحساب و بیبرنامه خرج میشود، مشکل دوچندان میشود.
وی در ادامه بیان کرد: مثلاً نزدیک به ۳۰ میلیون تومان برای سیستمی هزینه شده تا خودروهای کارکنان هنگام ورود و خروج تگگذاری شوند، در حالی که این مسئله میتوانست با یک ریموت ساده حل شود. یا سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون تومان برای نمازخانه هزینه شد، بدون آنکه هیچ تغییر چشمگیری در کیفیت فضا ایجاد شود. پنجرهها همان پنجرههای قدیمی باقی ماندهاند، سیستم تهویه تغییری نکرده، فقط چند تخته نصب شده و نمونهی دیگر، دو تا سه میلیارد تومان هزینه برای ساخت «گنجینه»ی دانشکده است. در حالی که وقتی از دانشجویان میپرسیم که آیا تاکنون از این فضا استفاده کردهاید، اکثرشان حتی از وجود آن بیاطلاعاند. اینها هزینههاییست که نه تنها مشکلی را حل نمیکند، بلکه نشانهی روشنِ درک نادرست مسئولان از اولویتهاست.
محبوبی گفت: تا همین یک هفته پیش، دانشگاه تهران برای مدت حدود ۵۰ روز، نه رئیس داشت، نه حتی سرپرست قانونی. آقای دکتر حسینی، که پیشتر سرپرست بودند، طبق قانون، تنها سه تا شش ماه میتوانند این مسئولیت را برعهده داشته باشند. اما بعد از پایان این دوره، هیچ جایگزینی معرفی نشد، و وضعیت کاملاً در حالت تعلیق باقی ماند. اینها مسائلی نیستند که دانشجویان باید برایشان مطالبهگری کنند. شأن وزارت علوم بالاتر از این است که ما بخواهیم بابت نبود رئیس دانشگاه به آن نامه بنویسیم. ما باید دربارهی ارتقای نظام آموزشی، کیفیت آموزش، و نقش دانشگاه در توسعهی کشور بحث کنیم، نه اینکه بپرسیم چرا رئیس نداریم! دانشجو، عمر و جوانیاش را در دانشگاه میگذراند. اگر امروز زیرساختهای لازم برای او فراهم نشود، فردا چگونه انتظار داریم کشور را بسازد؟ از کیفیت غذا گرفته تا وضعیت فضاهای آموزشی، از عملکرد پیمانکاران تا فرآیند انتخاب رئیس دانشگاه، همهچیز نیازمند اصلاح است.
علیرضا شجاعی پژوهشگر حوزه علوم و ارتباطات اجتماعی گفت: حدود سه سال است که از مقطع کارشناسی ارشد فارغالتحصیل شدهام و هماکنون دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات هستم و در مقطع دکتری، امکانات قدری بهتر است، ولی همچنان با چالشهایی مواجهیم. کارشناسی ارشد را در دانشگاه صدا و سیما گذراندم که البته اکنون وارد جزئیاتش نمیشوم، چون گفتوگویی در آنتن زنده داریم، اما با آن دانشگاه هم تعامل داشتهام. گر اجازه بدهید، نخست نگاهی کلی به موضوع داشته باشم. انسان، فراتر از جسم و فیزیک، با روح و ارتباطاتش زنده است. تعاملاتی که با دیگران دارد، زمینهساز رشد، حرکت و پیشرفت اوست. این مسئله در فضای دانشگاهی نیز صادق است. اگر شرایط محیطی و فیزیکی نامطلوب باشد، سبک زندگی دانشجو، تعاملات علمی و اجتماعیاش و در نهایت کیفیت تحصیلش تحت تأثیر قرار میگیرد و این موضوعات، از مطالبات صنفی فراتر میرود و خروجی نهایی دانشگاهها را هم دستخوش تغییر میکند؛ خواه در بعد اقتصادی، خواه در حوزهی اجتماعی. بنابراین، رسیدگی به این موارد باید بهصورت جدی در دستور کار مدیران قرار گیرد.
در ادامه؛ حامد غلامی دانشجوی کارشناسی الهیات از دانشگاه تهران گفت: ابتدا به این نکته اشاره کنم که ما هرچند در برخی سطوح شاهد تغییراتی مانند تغییر سرپرست دانشگاه بودیم، اما نمیتوانیم بگوییم که با این تغییرات، مطالبات ما پایان یافته یا مسائل حل شده است.
وی افزود: دانشگاه تهران بهعنوان نماد آموزش عالی کشور، برای مدتی طولانی بدون رئیس و با سرپرستی اداره شد. این وضعیت موجب بلاتکلیفی در سطوح مختلف مدیریت شد؛ از کارمندان گرفته تا معاونین، بسیاری نمیدانستند جایگاهشان تا چه زمانی ادامه دارد و چه مسئولیتی بر عهدهشان خواهد بود و آقای دکتر امید، سرپرست جدید دانشگاه، نیز به درستی اشاره کردند که اتفاقات دانشگاه تهران یا الگویی برای دیگر دانشگاهها میشود، یا تأثیری مستقیم بر نظام آموزش عالی کشور میگذارد. پس وقتی دانشگاه تهران در بلاتکلیفی باشد، نباید انتظار داشت دیگر دانشگاهها شرایط بهتری داشته باشند.
غلامی گفت: از طرفی، مشکلاتی که دانشجویان با آنها روبهرو هستند، واقعاً ابتدایی و سطحیاند: مسائل مربوط به خوابگاه، تغذیه، امکانات آموزشی. دانشجویانی که با هزاران امید از شهرهای مختلف به تهران آمدهاند، با شرایطی روبهرو شدهاند که شایستهی آنان نیست. این موارد را همزمان با دیدار با وزیر علوم مطرح کردیم. اما اگر مسئولان میدانستند چه مسئولیتی را میپذیرند، باید برای آن برنامهریزی میداشتند و امروز، پس از گذشت یک سال، باید خروجی آن برنامهها قابل مشاهده میبود.
رمضان رحیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: بنده نیز با طولانی شدن دورهی سرپرستی در دانشگاه تهران موافق نیستم. اصولاً سرپرستی باید بهصورت موقتی و برای حداکثر سه ماه باشد تا در این مدت، تکلیف صدور حکم ریاست دانشگاه روشن شود. وقتی فردی بهعنوان سرپرست منصوب میشود، اما مشخص نیست که در آینده باقی خواهد ماند یا نه، نمیتواند برنامهریزی بلندمدتی برای دانشگاه داشته باشد. همچنین، تیمی که باید با او همکاری کند، در بلاتکلیفی به سر میبرد و نمیداند تا چه مدت در مسئولیت خود باقی خواهد ماند. از این رو، تعیین تکلیف ریاست دانشگاه امری ضروری و فوری است. این موضوع را شخصاً یادداشت کردهام و انشاءالله در کمیسیون آموزش پیگیری خواهم کرد تا هرچه زودتر به نتیجه برسد.
وی افزود: در خصوص سایر مواردی که مطرح شد، از جمله محدودیت منابع مالی، باید گفت که ما در کشور اصل مهمی داریم: استفادهی حداکثری از حداقل منابع. اگر مدیریت صحیح و کارآمد وجود داشته باشد، میتوان حتی منابع جدیدی را نیز به سیستم اضافه کرد و اقدامات مؤثری در دانشگاهها انجام داد. یکی از محورهای مهم کاری ما در کمیسیون آموزش، تقویت ارتباط میان دانشگاه و صنعت است. باید بررسی کنیم که چه میزان از پروژههای پژوهشی توسط اساتید دانشگاهها، با همکاری صنایع مختلف، اجرا میشود. در حال حاضر، تنها کمتر از یکسوم اعضای هیئت علمی در این پروژهها مشارکت دارند، و این عدد، بسیار پایین است. در سال گذشته، کل درآمد دانشگاهها از قراردادهای پژوهشی تنها ۶۱ میلیارد تومان بوده است؛ رقمی که با ظرفیت علمی کشور همخوانی ندارد.
رحیمی گفت: اگر دانشگاهها بخواهند صرفاً متکی به بودجهی دولتی باشند، بخش عمدهی آن صرف پرداخت حقوق و دستمزد میشود و عملاً امکان تجهیز فضاهای آموزشی، رسیدگی به امور خوابگاهها، تغذیه و رفاه دانشجویان باقی نمیماند. اما اگر بتوان درآمدهای اختصاصی را افزایش داد، بسیاری از این مشکلات قابل حل خواهد بود. کمیسیون آموزش میتواند بهعنوان حلقهی واسطی میان وزارت علوم، دانشگاهها و وزارت صنعت عمل کند و زمینهی تعامل و همافزایی بیشتری را میان این نهادها فراهم آورد. همچنین، شرکتهای دانشبنیان که زیرمجموعهی وزارت علوم هستند، ظرفیت بسیار خوبی برای ایجاد درآمد و پشتیبانی از دانشگاهها دارند. این شرکتها میتوانند منابع مالی جدیدی برای توسعهی علمی و رفاهی دانشگاهها تأمین کنند.
وی در ادامه گفت: نقش ما، بهعنوان نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون آموزش، در درجهی اول نظارت است. بنده شخصاً پیگیری مسائل مطرحشده را وظیفهی خود میدانم و تصمیم دارم در آیندهای نزدیک، بازدیدی از دانشگاه تهران داشته باشم تا این مسائل را از نزدیک بررسی کنم و مسیر رسیدگی را تسریع ببخشم و اینکه به دانشکدهها گفته میشود "خودتان باید درآمدزایی کنید"، واقعاً قابل تأمل است. ما در دانشکدهها افرادی را میبینیم که تحت عناوین مختلف، به واسطهگری و دلالی روی آوردهاند. افرادی از مؤسسات آموزشی، بلاگرهای فضای مجازی و... را به دانشکدهها وصل میکنند و از این طریق، سالنها و فضاهای آموزشی اجاره داده میشود.
رحیمی گفت: درآمدهای اختصاصی دانشگاهها سازوکار مشخصی دارد. درآمد به خزانه واریز میشود، اما دانشگاه با ارائه سند و درخواست مشخص، میتواند آن را مجدداً دریافت کرده و در امور عمرانی یا رفاهی هزینه کند. اما مشکل اینجاست که دانشکدهها دسترسی مستقیم به این منابع ندارند و عملاً از منابعی که خود تولید کردهاند، بیبهره میمانند. از دیگر مسائل مهم، تسهیلاتی است که باید برای دانشجویان کمبضاعت فراهم شود؛ از جمله وامهای تحصیلی، تخفیف در هزینهها، و امکانات رفاهی مانند اینترنت رایگان یا پرسرعت در محیط دانشگاه. همچنین، پیشنهاد بازدیدهای میدانی از شهرکهای صنعتی و آشنایی با فضای کار برای دانشجویان از دورهی تحصیل، میتواند در ارتقاء انگیزه و مهارتآموزی آنها بسیار مؤثر باشد.
وی در ادامه بیان کرد: مطالبات کلان در کمیسیون آموزش مجلس قابل پیگیری است. ما میتوانیم وزیر علوم را به کمیسیون دعوت کنیم و از او برنامه بخواهیم. مسائل جزئیتر مانند اجاره دادن فضاها، همایشها، بیمه، نظارت بر عملکرد اساتید را نیز با بازدید میدانی بررسی میکنیم. من شخصاً اعلام آمادگی میکنم که همراه با چند تن از نمایندگان تهران، بازدیدی از دانشگاه تهران داشته باشیم و این مسائل را با مسئولان دانشگاه و وزارت علوم مطرح کنیم؛ دانشگاه باید فضایی پویا، شاداب، و الهامبخش باشد. جوانی که میخواهد انتخاب رشته کند، وقتی فضای دانشگاه را میبیند، باید ترغیب شود. نه اینکه با مشکلاتی، چون ساختمانهای فرسوده، غذای نامناسب، یا خوابگاههای غیراستاندارد روبهرو شود.
رحیمی در ادامه خاطرنشان کرد: دفاتر نمایندگان در حوزههای انتخابیه فعال هستند و دانشجویان میتوانند حضوری مراجعه کنند. همچنین، وبسایتها و صفحات رسمی در فضای مجازی فعالاند. خود من نیز وبسایت دارم و آمادهام که پیامهای دانشجویان را دریافت و پیگیری کنم. علاوه بر این، وبسایت مجلس شورای اسلامی و کانال رسمی «خانه ملت» اخبار و اقدامات کمیسیونها را منتشر میکنند. از این طریق، میتوانید پیگیریها و جلسات ما را رصد کنید.