5 اشتباه رایج درباره ارث که می تواند باعث اختلافات خانوادگی شود
اختلافات خانوادگی بر سر ارث یکی از پیچیده‌ترین و ناراحت‌کننده‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند خانواده‌ها را از هم جدا کند و روابط عاطفی را خدشه‌دار سازد. در واقع، عواملی که باعث اختلافات خانوادگی بر سر ارث می‌شود بسیار متنوع و گاه پیچیده هستند که شناخت دقیق آن‌ها می‌تواند کلید پیشگیری و حل مشکلات باشد.
همچنین، ناآگاهی یا فهم نادرست از قوانین ارث و سهم‌الارث قانونی، باعث می‌شود توقعات غیر واقعی شکل بگیرد و اختلافات بالا بگیرد. از سوی دیگر، احساس نابرابری، حسادت، رقابت‌های قدیمی خانوادگی و سوءتفاهم‌ها در بین اعضا، همه دست به دست هم می‌دهند تا تنش‌ها افزایش یابد.
حتی گاهی برخی افراد به دلیل طمع یا تلاش برای به دست آوردن سهم بیشتر، به پنهان‌کاری یا رفتارهای غیرمنصفانه روی می‌آورند که این موضوع اختلافات را عمیق‌تر می‌کند. نبود گفت‌وگوی صادقانه و عدم تمایل به مصالحه نیز می‌تواند این بحران‌ها را تشدید کند و روند حل اختلافات را دشوار سازد.
اختلافات خانوادگی ارث و راه حل های آن
برای جلوگیری از این وضعیت، بهترین راه این است که افراد در زمان حیات خود با تنظیم وصیت‌نامه شفاف و رسمی، تکلیف اموالشان را مشخص کنند و پس از فوت نیز وراث با همکاری و توافق، از طریق تقسیم‌نامه یا مراجعه قانونی به دادگاه و انجام مراحل انحصار وراثت، اختلافات را مدیریت و حل کنند تا هم حق‌وحقوق همه رعایت شود و هم حرمت خانواده حفظ گردد. راه‌حل قانونی ارث به شرح زیر است:
تنظیم وصیت‌نامه معتبر: بهترین راه پیشگیری، تنظیم وصیت‌نامه رسمی و واضح است.
تقسیم‌نامه توافقی: اگر همه وراث با هم به توافق برسند، می‌توانند یک تقسیم‌نامه بنویسند و امضا کنند.
انجام انحصار وراثت: اقدام قانونی برای مشخص شدن سهم‌الارث هر وارث.
ارجاع به داوری یا میانجی‌گری: در صورت اختلاف، می‌توان از داور مورد اعتماد خانواده یا میانجی حقوقی استفاده کرد.
طرح دعوی در دادگاه: اگر اختلافات شدید باشد، هر یک از وراث می‌تواند به دادگاه حقوقی مراجعه کند و دادگاه براساس قانون ارث تصمیم‌گیری می‌کند.
کمک گرفتن از وکیل: حضور وکیل متخصص ارث می‌تواند روند حل اختلاف را سریع‌تر و منصفانه‌تر کند.
مزایای داشتن وکیل ارث و میراث
داشتن وکیل ارث و میراث یکی از بهترین راه‌ها برای مدیریت درست اختلافات ارثی و جلوگیری از مشکلات قانونی و خانوادگی است. وکیل ارث با تسلط کامل بر قوانین و مراحل انحصار وراثت، می‌تواند سهم‌الارث هر یک از وراث را به‌طور دقیق مشخص کند و از تضییع حقوق آن‌ها جلوگیری کند.
علاوه بر این، وکیل با تنظیم وصیت‌نامه معتبر یا تقسیم‌نامه توافقی، مانع بروز اختلافات بعدی بین وراث می‌شود. پیگیری مراحل اداری و حقوقی توسط وکیل باعث تسریع در انجام امور و کاهش هزینه‌ها و تنش‌های خانوادگی می‌شود. در صورت بروز دعوی حقوقی نیز، وکیل می‌تواند از موکل خود در دادگاه دفاع کند و روند رسیدگی را حرفه‌ای و بی‌طرفانه پیش ببرد.
آثار داشتن گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی انحصار وراثت در واقع سندی رسمی است که سهم‌الارث هر یک از وراث متوفی به صورت قانونی مشخص می‌شود. از مهم‌ترین آثار داشتن این گواهی می‌توان به امکان انتقال رسمی اموال و دارایی‌های متوفی به وراث اشاره کرد. به‌طوری‌که بدون ارائه این گواهی، هیچ اداره ثبت اسناد یا بانک و ارگان رسمی، انتقال مالکیت اموال غیرمنقول یا برداشت از حساب‌های بانکی متوفی را انجام نمی‌دهد.
همچنین داشتن این گواهی از بروز اختلافات احتمالی بین وراث جلوگیری می‌کند و اگر اختلافی هم باشد، مبنای رسیدگی قانونی در دادگاه خواهد بود. به‌طور کلی، گواهی انحصار وراثت شرط لازم برای فروش اموال، دریافت حقوق و مطالبات معوق متوفی، انتقال اسناد مالکیت و ثبت سهم هر وارث است و بدون آن، وراث عملاً نمی‌توانند حق‌وحقوق خود را دریافت کنند.
شرایط انحصار وراثت و شرایط تقسیم ارث
برای انجام مراحل قانونی ارث، ابتدا باید گواهی انحصار وراثت گرفته شود که این گواهی به‌عنوان سند رسمی، اسامی وراث و سهم‌الارث قانونی هر یک را مشخص می‌کند. برای صدور این گواهی، وجود شرایطی مثل ارائه گواهی فوت متوفی، مدارک هویتی وراث، تکمیل استشهادیه محضری با شهادت دو شاهد و ارائه درخواست به شورای حل اختلاف ضروری است.
پس از صدور گواهی، شرایط تقسیم ارث فراهم می‌شود که مهم‌ترین شرط آن، مشخص بودن سهم هر ورثه طبق قانون مدنی و رعایت حق‌وحقوق همه وراث است. اگر همه وراث با هم توافق داشته باشند، می‌توانند با تنظیم تقسیم‌نامه رسمی، اموال را میان خود تقسیم کنند و در مورد املاک، مراحل انتقال سند را در اداره ثبت اسناد طی کنند.
در نتیجه داشتن گواهی انحصار وراثت، شرط اصلی شروع تقسیم ارث است و بدون آن، وراث حق برداشت از حساب‌های بانکی، فروش املاک یا انتقال رسمی دارایی‌های متوفی را نخواهند داشت. برای اطمینان از شرایط می توان از مشاوره حقوقی رایگان بهره برد.
ارث‌بری بر اساس قانون یا وصیت‌نامه: کدام ارجح است؟
بر اساس قانون مدنی ایران، اصل بر این است که اموال متوفی طبق قواعد قانونی بین وراث تقسیم شود. یعنی اگر وصیت‌نامه‌ای نباشد یا وصیت‌نامه معتبر نباشد، ارث دقیقاً بر اساس طبقات و سهم‌الارثی که قانون تعیین کرده است، میان وراث قانونی تقسیم می‌شود.
تجربه‌هایی واقعی از اختلافات خانوادگی بر سر ارث
در این قسمت به یک مثال واقعی درباره اختلاف بر سر خانه پدری در تهران اشاره کرده‌ایم:
در یک خانواده چهار فرزند داشتند، سه پسر و یک دختر. پدر خانواده سال‌ها پیش فوت کرده بود و مادر همچنان در خانه پدری زندگی می‌کرد. پس از فوت مادر، وراث برای گرفتن گواهی انحصار وراثت اقدام کردند. مشکل از آنجا شروع شد که یکی از پسرها ادعا کرد طبق وصیت شفاهی مادر، خانه باید به او برسد چون سال‌ها از مادر نگهداری کرده و هزینه‌های درمانش را پرداخته است. اما هیچ وصیت‌نامه کتبی یا رسمی وجود نداشت.
دو برادر دیگر و خواهر خانواده این موضوع را نپذیرفتند و گفتند ارث باید طبق قانون تقسیم شود. کار به جایی رسید که یکی از پسرها به‌طور پنهانی مستاجر به خانه آورد و اجاره را خودش برداشت. بقیه وراث از طریق دادگاه اقدام کردند و خواستند سهم‌الارث‌شان را بگیرند. چون خانه مشاع بود، امکان فروش بدون رضایت همه وراث وجود نداشت و در نهایت پرونده به تقاضای افراز ملک و فروش از طریق مزایده کشید.
آخرین اخبار بازار را از طریق این لینک پیگیری کنید.
