آیا انتقال پول به خارج از کشور از طریق بانک امکان پذیر است؟
ایرانیان به دلایل مختلفی مانند پرداخت هزینه های تحصیل فرزندان در خارج، حمایت مالی از اعضای خانواده مقیم کشورهای دیگر، سرمایه گذاری، پرداخت هزینه های درمانی، خرید کالا یا خدمات و امور تجاری، نیازمند انتقال وجه به خارج از کشور هستند. سوال اساسی که برای بسیاری پیش می آید این است که آیا می توان این انتقال را به صورت مستقیم و از طریق سیستم بانکی ایران انجام داد؟ پاسخ کوتاه و صریح به این سوال، در شرایط فعلی، عمدتا منفی است. به دلیل محدودیت ها و تحریم های بین المللی گسترده علیه سیستم بانکی ایران، امکان انتقال پول به صورت مستقیم از حساب های بانکی ایران به اکثر کشورهای جهان از طریق روش های استاندارد بانکی مانند سوئیفت (SWIFT) بسیار محدود، پیچیده و در عمل برای اکثر افراد و اهداف، غیرممکن است.
آیا هیچ انتقالی از طریق بانک ممکن نیست؟
شاید در موارد بسیار خاص، مانند حواله لیر به ترکیه، محدود و تحت شرایط ویژه (مثلا برای برخی اهداف بشردوستانه یا از طریق بانک های خاصی که ممکن است روابط محدودی با چند کشور معدود داشته باشند)، انتقالاتی صورت گیرد. اما این موارد استثنائات بسیار نادری هستند و به هیچ وجه یک راهکار قابل اتکا، سریع یا عمومی برای نیازهای معمول افراد و کسب و کارها محسوب نمی شوند. پروسه این نوع انتقالات (در صورت امکان پذیری) بسیار زمان بر، پرهزینه، نیازمند مدارک پیچیده و با عدم قطعیت بالایی همراه است.
بنابراین، برای فردی که می خواهد شهریه دانشگاه فرزندش را در اروپا پرداخت کند، یا برای خانواده اش در کانادا پول بفرستد، یا هزینه خرید یک دستگاه را از چین پرداخت کند، اتکا به سیستم بانکی مستقیم ایران عملا راه به جایی نخواهد برد.
راهکار عملی و متداول: استفاده از خدمات واسطه (صرافی ها و شرکت های خدمات ارزی)
با توجه به مسدود بودن مسیرهای بانکی مستقیم، راه حل غالب و عملی که ایرانیان برای انتقال پول به خارج از کشور مانند حواله پوند به انگلیس یا دیگر موارد استفاده می کنند، بهره گیری از خدمات واسطه است. این واسطه ها عمدتا شامل موارد زیر می‌شوند:
· صرافی های مجاز: صرافی هایی که تحت نظارت بانک مرکزی ایران فعالیت می کنند و مجوزهای لازم برای خرید و فروش ارز و انجام حواله های ارزی مانند انتقال پول به کانادا و دیگر کشورها را دارند.
· شرکت های خدمات پرداخت بین المللی: شرکت هایی که به صورت تخصصی بر ارائه راهکارهای پرداخت و انتقال پول بین المللی تمرکز دارند و ممکن است از شبکه ها و روش های متنوعی (فراتر از سیستم صرافی سنتی) استفاده کنند.
· شبکه های غیررسمی (با ریسک بالا): روش هایی مانند سیستم سنتی "حواله" که مبتنی بر اعتماد هستند اما فاقد چارچوب قانونی مشخص و با ریسک های قابل توجهی همراهند. (توصیه نمی شود)
نحوه عملکرد خدمات واسطه چگونه است؟
ساز و کار اصلی این واسطه ها بر این اساس است که ارتباط مستقیم بانکی بین ایران و کشور مقصد را دور می زنند. روش کار آنها معمولا به یکی از اشکال زیر یا ترکیبی از آنهاست:
دریافت ریال در ایران، پرداخت ارز در خارج: شما معادل ریالی مبلغ مورد نظر به همراه کارمزد را به حساب صرافی یا شرکت واسطه در ایران واریز می کنید. سپس آن شرکت از طریق حساب ها، شرکا یا شبکه خود در خارج از کشور، معادل ارزی آن مبلغ را به حساب فرد یا شرکت مورد نظر شما در کشور مقصد واریز می کند.
استفاده از شبکه های جایگزین: برخی واسطه ها ممکن است از سیستم های پرداخت جایگزین، ارزهای دیجیتال (با رعایت ملاحظات قانونی و ریسک نوسان) یا تهاتر کالا و خدمات برای تسویه حساب های بین المللی خود استفاده کنند.
داشتن حساب های بین المللی: این شرکت ها به واسطه ثبت شرکت در خارج از کشور یا همکاری با شرکای خارجی، به حساب های بانکی بین المللی دسترسی دارند که امکان پرداخت در کشورهای مختلف را برایشان فراهم می کند.
مزایای استفاده از خدمات واسطه
· امکان پذیری: اصلی ترین مزیت این روش، عملی بودن آن در شرایط تحریم است. این تنها راه قابل اتکا برای اکثر افراد است.
· سرعت: بسته به نوع سرویس و مقصد، انتقال پول از طریق واسطه ها می تواند نسبتا سریع (از چند ساعت تا چند روز کاری) انجام شود.
· تنوع ارزی و مقصدی: معمولا امکان انتقال به اکثر کشورهای پرتقاضا و با ارزهای رایج (دلار، یورو، پوند، لیر و غیره) وجود دارد.
· سهولت نسبی: فرآیند کار با صرافی ها و شرکت های معتبر معمولا مشخص است و نیاز به درگیری با پیچیدگی های بانکی بین‌المللی ندارد.
چگونه یک واسطه معتبر انتخاب کنیم؟
برای کاهش ریسک ها و انجام یک انتقال امن، به نکات زیر توجه کنید:
· اعتبار و سابقه: در مورد سابقه فعالیت، خوشنامی و اعتبار واسطه تحقیق کنید.
· مجوز (در صورت وجود): برای صرافی ها، از داشتن مجوز معتبر از بانک مرکزی اطمینان حاصل کنید. برای شرکت های خدماتی، وضعیت ثبت و قانونی بودن آنها را بررسی کنید.
· شفافیت: قبل از انجام تراکنش، از واسطه بخواهید تمام هزینه ها (کارمزد، نرخ دقیق تبدیل ارز) و زمان تقریبی انجام کار را به صورت شفاف اعلام کند.
· شروع با مبالغ کم: اگر برای اولین بار با یک واسطه کار می کنید و امکان پذیر است، ابتدا مبلغ کمتری را منتقل کنید تا از صحت عملکرد آن مطمئن شوید.
· امنیت درگاه پرداخت (در صورت آنلاین بودن): اگر از طریق وب سایت یا اپلیکیشن اقدام می کنید، از امنیت درگاه پرداخت و پروتکل های امنیتی سایت مطمئن شوید.
یکی از معتبرترین شرکت ها برای انتقال پول به خارج، شرکت فراکنش به نشانی Farakonesh.Org است که خدمات متنوعی برای انتقال انواع ارزها به خارج برای کاربران ایرانی فراهم کرده است.
نتیجه گیری
در پاسخ به سوال اصلی، انتقال پول از ایران به خارج از کشور از طریق سیستم بانکی مستقیم به شکل رایج و عملی امکان پذیر نیست. تحریم های گسترده مالی و بانکی، دسترسی بانک های ایرانی به شبکه های پرداخت مانند سوئیفت را قطع کرده و روابط کارگزاری آنها با بانک های خارجی را به شدت محدود نموده است.
در چنین شرایطی، راهکار عملی و غالب، استفاده از خدمات واسطه ها، یعنی صرافی های مجاز و شرکت های تخصصی خدمات ارزی و پرداخت بین المللی است. این واسطه ها با استفاده از شبکه ها و روش های جایگزین، محدودیت های بانکی مستقیم را دور زده و امکان انتقال وجه به مقاصد مختلف را فراهم می کنند.