صیانت از محیط زیست؛ خط قرمز طرح‌های صنعت نفت
محیط زیست و امکان حیات در زمین پاک یکی از بزرگ‌ترین موهبت‌های پروردگار است که به همه ساکنان کره خاکی هدیه شده. دریغ که تلاش در جهت حفظ و نگهداشت آن که بخشی از مسئولیت اجتماعی انسان‌هاست، گاهی به سبب برخی ملاحظات درباره توسعه فعالیت‌های اقتصادی، فراموش می‌شود؛ در‌حالی‌که در عصر جدید همه باید بدانیم و ایمان داشته باشیم که توسعه می‌تواند با رعایت کامل ملاحظات و الزامات حفاظت از محیط زیست نیز صورت پذیرد.
عباس رزمی*: محیط زیست و امکان حیات در زمین پاک یکی از بزرگ‌ترین موهبت‌های پروردگار است که به همه ساکنان کره خاکی هدیه شده. دریغ که تلاش در جهت حفظ و نگهداشت آن که بخشی از مسئولیت اجتماعی انسان‌هاست، گاهی به سبب برخی ملاحظات درباره توسعه فعالیت‌های اقتصادی، فراموش می‌شود؛ در‌حالی‌که در عصر جدید همه باید بدانیم و ایمان داشته باشیم که توسعه می‌تواند با رعایت کامل ملاحظات و الزامات حفاظت از محیط زیست نیز صورت پذیرد.
شرکت ملی نفت ایران در سال‌های گذشته ضمن توسعه میادین نفتی و انجام پروژه‌های عظیم ملی، رویکرد حفاظت از محیط زیست را به‌عنوان محور اصلی اجرای تمامی پروژه‌های خود در نظر گرفته و مسیر انجام مسئولیت‌های اجتماعی را با دقت پیش برده؛ تا حدی که اکنون توجه به حفاظت از محیط زیست در شرکت ملی نفت ایران به امری نهادینه و بنیادین تبدیل شده است.
در نقشه ترسیم‌شده در توسعه پایدار صنعت نفت، رسالت شرکت ملی نفت ایران در تولید صیانتی نفت و گاز تنها در مسیر حفاظت از محیط زیست قابلیت تحقق خواهد داشت. در همین راستا، حفاظت از محیط زیست به‌عنوان چارچوب فعالیت‌های توسعه‌ای صنعت نفت قلمداد شده و از اهمیت بالایی برخوردار است.
داشتن توسعه پایدار به معنای توسعه جوامع با درنظرگرفتن تأمین نیازهای کنونی، بدون لطمه‌زدن به استعدادها و توانایی‌های مورد نیاز آینده است که نیازمند عزمی جدی برای حفظ، نگهداری و بهره‌برداری صحیح از مواهب و منابع ارزشمند الهی است و به‌عنوان وظیفه عمومی از آن یاد می‌شود.
بر همین اساس با انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، اثرات بالقوه زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی که در نتیجه اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها به وجود می‌آیند، گزینه‌های مطلوب برای رفع یا کاهش آنها انتخاب می‌شوند. تخطی از آن گزینه‌ها جزء خط قرمزهای طرح‌ها و پروژه‌های شرکت ملی نفت محسوب می‌شود.
از این‌رو اقداماتی در سطح شرکت ملی نفت به منظور حفاظت محیط زیست صورت گرفته که از آن جمله می‌توان به در اولویت قرار‌دادن اصل پیشگیری به‌جای اصلاح در تمام فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، برنامه‌ریزی برای بازیافت گازهای ارسالی به مشعل از طریق واگذاری به بخش خصوصی با هدف تبدیل به برق یا سایر فراورده‌های نفتی و همچنین جمع‌آوری گازهای همراه بیش از 850 میلیون فوت‌مکعب در روز در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در راستای کنترل گازهای گلخانه‌ای اشاره کرد.
همچنین برنامه‌ریزی برای ارتقای تصفیه‌خانه‌های فاضلاب پالایشگاه‌های گاز منطقه پارس جنوبی، تلاش در زمینه مدیریت هرچه صحیح‌تر پسماند با ایجاد سامانه نرم‌افزاری مدیریت پسماند در سطح شرکت ملی نفت ایران و اجرای برنامه‌های پاک‌سازی خاک آلوده به ترکیبات نفتی به روش زیست‌پالایی (بیولوژیکی) در شرکت‌های تابعه ملی نفت ایران نیز از دیگر اقدامات در راستای صیانت از محیط زیست است.
این در حالی است که تهیه، تدوین و ابلاغ راهنماها و دستورالعمل‌های کاری در بخش محیط زیست در سطح شرکت ملی نفت ایران (با هدف پیاده‌سازی و رعایت الزام‌های زیست‌محیطی حین مراحل ساخت‌وساز، حفاری و بهره‌برداری از تأسیسات تولیدی و پشتیبانی و پایش وضعیت محیطی و محاسبه و گزارش‌دهی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های هوا) از دیگر اقدام‌های زیست‌محیطی است.
همچنین تشکیل کارگروه «لجن‌های نفتی و مواد زائد تولیدی (اسلج)» به منظور رفع مشکلات زیست‌محیطی، تسهیل شرایط عملیاتی، جلوگیری از تحمیل هزینه‌های غیر‌ضروری در شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های تابعه» را باید از جمله اقدامات بزرگ زیست‌محیطی شرکت ملی نفت ایران به حساب آورد که البته سیاست استفاده از توان شرکت داخلی و دانش‌بنیان نیز در دستور کار قرار گرفته است. لازم به ذکر است که توجه به مسائل زیست‌محیطی همواره به آموزش و فرهنگ‌سازی نیاز دارد. ازاین‌‌رو شرکت ملی نفت ایران، همواره فعالیت‌های چشمگیر در زمینه برگزاری دوره‌های آموزشی محیط‌زیستی را پیگیری و اجرا کرده است.
به‌‌‌طور کلی برای ارتقای سطح محیط زیست در فعالیت‌های شرکت ملی نفت ایران، برنامه‌های متنوعی تهیه و تدوین شده و با توجه به ارزش‌گذاری استراتژیک این مقوله، رعایت هرچه بیشتر موازین زیست‌محیطی و اتخاذ روش‌های مؤثر جهت کاهش تولید آلاینده‌های صنعتی همواره مورد تأکید بوده است که قطعا تحقق این امر جز با همکاری و هماهنگی سطوح مختلف سازمانی و اهتمام مدیران، سرپرستان و کارکنان شریف و پر‌تلاش این صنعت امکان‌پذیر نیست.
امید آنکه حفاظت از محیط زیست به اصلی دائمی برای تمام ارکان اقتصاد کشور تبدیل شود و ضمن استفاده از منابع خدادادی، زمین پاک و آسمان آبی برای نسل‌های آینده حفظ شود.
*مدیر بهداشت ایمنی محیط زیست پدافند غیرعامل
و مدیریت بحران شرکت ملی نفت
