استخراج بیتکوین و ماینرها چقدر برق مصرف میکنند؟
وزارت نیرو و توانیر بارها از نقش اساسی ماینرها در کمبود برق در کشور سخن به میان آوردهاند. این در حالی است که مطابق آمار خود توانیر، پیشبینی میشود که بیش از 2000 مگاوات ماینر غیرمجاز در سطح کشور وجود داشته باشند. به بیان دیگر، فعالیت ماینرها تنها مسئول 10 درصد از ناترازی کنونی است.

به گزارش گروه رسانهای شرق ؛ ناترازی برق کشور در سالهای اخیر به یکی از جدیترین چالشهای صنعت انرژی تبدیل شده و بر اساس گزارشهای رسمی، این ناترازی در حال حاضر به بیش از ۲۰ هزار مگاوات رسیده است. این رقم نشاندهنده شکاف عمیق بین تولید و مصرف برق در کشور است که در نتیجه عوامل مختلف ساختاری و مدیریتی بهوجود آمده است.
در این میان، وزارت نیرو و شرکت توانیر انگشت اتهام را به سمت مصرف برق توسط مزارع استخراج رمزارز یا همان ماینرها نشانه رفتهاند.
با توجه به پیگیریهای تجارتنیوز مشخص شد که برآوردهای توانیر از میزان مصرف برق ماینرهای موجود در کشور حدود 2000 مگاوات است.
این میزان، هرچند قابل توجه است و در شرایط بحرانی میتواند فشار مضاعفی به شبکه وارد کند، اما تنها حدود ۱۰ درصد از کل ناترازی برق را شامل میشود. بنابراین، ماینرها نه عامل اصلی بحران، بلکه تنها یکی از عوامل تشدیدکننده ناترازی برق بهشمار میآیند. بر این اساس تأکید مکرر بر نقش آنها در ناترازی انرژی بهنوعی آدرس غلطی است که بدون بررسی فنی ارائه میشود. موضوعی که اگر از سمت مسببان بروز ناترازی در کشور هدایت نشود، حداقل بار مسئولیت را از دوش آنها کم میکند.
از سوی دیگر، گرچه عدهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی هجمه فراوانی روی این موضوع ایجاد کردهاند، اما این فضاسازی بدون آنکه بررسی و تحلیل فنی صورت بگیرد در هفتههای اخیر افزایش پیدا کرده است.
واقعیت این است که عامل اصلی ناترازی برق را باید در سالها نبود سرمایهگذاری پایدار در صنعت برق، فرسودگی نیروگاهها، کاهش راندمان شبکه انتقال و توزیع و ضعف در برنامهریزی و مدیریت کلان وزارت نیرو جستوجو کرد.
فقدان سیاستگذاری موثر برای توسعه زیرساختهای تولید برق، بهویژه در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر و تاخیر در اجرای پروژههای مهم نیروگاهی، موجب شده که عرضه برق با روند رشد مصرف همراهی نکند و از سوی دیگر بهینهنبودن مصرف برق در کشور نیز ناترازی را تشدید کرده است.
در نتیجه، هرچند مدیریت مصرف برق ماینرها در زمان اوج مصرف ضروری است، اما تمرکز صرف بر آنها نمیتواند راهحل مسئله ناترازی باشد. برای عبور از این بحران، لازم است که نگاه کلان و راهبردی به صنعت برق در دستور کار قرار گیرد.
ماینرها نمیتوانند عامل ناترازی برق و خاموشیهای جاری باشند
مسیح علوی، دبیر کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران، پیش از این به تجارتنیوز گفت: رویکرد وزارت نیرو و توانیر نسبت به رمزارزها، هیچ تغییر ملموسی نداشته است و با توجه به بالا رفتن قیمت رمزارزها، این اتفاق تشدید شده است. تخمین زده میشود که حدود 1700 مگاوات برق توسط استخراج رمزارز زیرزمینی مصرف میشود که معادل 1.5 درصد کل تولید برق کشور است.
او ادامه داد: برخورد قهری و قوانین ناکارآمد موجب شده است تا صنعت استخراج رمزارز در ایران به جای رشد قانونی به سمت فعالیتهای زیرزمینی سوق پیدا کند. این موضوع گستردگی و غیرقابل کنترل شدن استخراج غیرقانونی را به دنبال دارد.
وی افزود: در سال 1400، مصطفی رجبیمشهدی، سخنگوی صنعت برق، صنعت استخراج را مسبب ناترازی برق و آلودگیها دانست. در حال حاضر هم مسئولان بهجای دیدن سومدیریت خود، صنعت استخراج را مقصر میدانند. در حالی که اگر همان 1700 مگاوات هم در نظر گرفته شود، کمتر از 1.5 درصد کل برق تولیدی کشور صرف صنعت استخراج میشود و مشخص است که نمیتواند عامل ناترازی برق و خاموشیهای جاری باشد.
هیچکس نمیتواند ثابت کند که مهمترین عامل ناترازی برق ماینرها هستند
هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی ایران، در 25 اردیبهشت 1404 به روزنامه ایران گفت: با توجه به اینکه وزارت نیرو اعلام کرده است که مصرف برق 37 درصد افزایش یافت، از همین رو احتمال میدهند که این افزایش مصرف به علت افزایش استخراج ارز دیجیتال به صورت غیرقانونی است.
به گفته او، وزارت نیرو میتواند خیلی راحت با امکاناتی که دارد، آنها را ردیابی کند چون مصرف ماینر یک ویژگی مهم دارد و آن این است که میزان مصرف برق بهطور تقریبی ۲۴ ساعت ثابت است. به این معنی که اگر کارخانهای به جای اینکه تولید صنعتی انجام دهد، اقدام به نصب ماینر کند، از میزان استفاده برق آن در ۲۴ ساعت میتوان متوجه این اقدام شد.
رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی ایران تاکید کرد: در برخی از خبرها شنیده میشود که ماینرها در حال حاضر 1700 مگاوات مصرف برق دارند و همین امر علت ایجاد ناترازی در برق کشور است. این میزان مصرف تنها حدود دو درصد مصرف کشور است.
اورعی توضیح داد: بنابراین نمیتوان مشکل برق را به دوش ماینرها انداخت، اما متاسفانه برخی افراد غیرمستند اعلام میکنند که این ماینرها 10 تا ۲۰ درصد از برق تولیدی را مصرف میکنند در حالی که این حرف قابل قبول نیست. زیرا کمبود برق فعلی نتیجه کمکاری سالهای گذشته است. هیچکس نمیتواند در این مملکت ثابت کند که ماینرها بخش قابل توجهی از برق کشور را مصرف میکند و مهمترین عامل ناترازی برق این ماینرها هستند.