«شرق» گزارش می‌دهد:
توافق در شرم الشیخ
دونالد ترامپ اعلام کرد اسرائیل و حماس بر سر «مرحله نخست» طرح صلح او برای توقف جنگ و آزادی گروگان‌ها و زندانیان توافق کرده‌اند؛ توافقی که می‌تواند نخستین گام واقعی به‌سوی پایان دو سال خون‌ریزی در غزه باشد. قطر، ترکیه و مصر هم در این توافق نقش آفرینی کردند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
روز چهارشنبه، در حالی که ترامپ در کاخ سفید در حال پاسخگویی به خبرنگاران بود، یادداشتی از مارکو روبیو وزیر خارجه به دستش رسید. او پس از خواندن آن لبخند زد و گفت: «به یک توافق بسیار نزدیک شده‌ایم.» روبیو در یادداشت از او می‌خواست خبر را شخصا در شبکه اجتماعی‌اش منتشر کند تا اولین کسی باشد که از صلح می‌گوید. دقایقی بعد، رئیس‌جمهور آمریکا خبر را در «تروث‌سوشال» منتشر کرد: توافق میان اسرائیل و حماس بر سر آغاز آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها حاصل شده است.
ساعاتی پس از اعلام ترامپ، کاخ سفید و مقامات اسرائیلی تایید کردند که همه گروگان‌های اسرائیلی به‌زودی آزاد می‌شوند و نیروهای اسرائیل تا مرز تعیین‌شده عقب خواهند نشست. ترامپ این توافق را «آغاز صلحی پایدار، نیرومند و جاودانه» خواند و گفت همه طرف‌ها منصفانه با یکدیگر رفتار خواهند کرد.
مذاکرات فشرده در شرم‌الشیخ، قاهره و دوحه سرانجام به نتیجه رسید. هدف، ایجاد آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها، خروج تدریجی نیروهای اسرائیل و نظارت بین‌المللی بر کمک‌های انسانی بود. مقام‌های اسرائیلی و حماس هر دو توافق را تایید کردند و قطر نقش میانجی را بر عهده داشت. بنیامین نتانیاهو در پیامی نوشت: «به یاری خداوند، همه گروگان‌ها را به خانه باز می‌گردانیم.»
هنوز مشخص نیست دو طرف در موضوعات دشوارتر- از جمله خلع سلاح حماس یا اداره آینده غزه- به تفاهم رسیده‌اند یا نه.
ترامپ در ماه‌های اخیر به معمار اصلی طرح جدید صلح بدل شده است. مرحله نخست این طرح، طبق گزارش‌های رویترز و واشینگتن‌پست، شامل آتش‌بس فوری، آزادی گروگان‌های اسرائیلی، خروج جزئی نیروهای اسرائیل و نظارت بین‌المللی بر کمک‌های بشردوستانه است.
او در نشست خبری ماه سپتامبر در کاخ سفید در کنار نتانیاهو از این طرح رونمایی کرد و آن را «دقیق‌ترین و عادلانه‌ترین نقشه صلح برای غزه» نامید. تایمز اسرائیل نوشت این طرح حاصل ماه‌ها مذاکره میان نمایندگان آمریکا، اسرائیل، مصر و قطر است و بیست گام مشخص برای خلع سلاح غزه و تشکیل حکومت موقت با پشتیبانی کشورهای منطقه دارد.
ترامپ بارها به‌طور مستقیم در مذاکرات مداخله کرد؛ از توقف موقت حملات اسرائیل برای تسهیل تبادل گروگان‌ها گرفته تا هشدار به طرفین درباره لزوم پایبندی به جدول زمانی توافق. پولیتیکو گزارش داده بود او حتی ممکن است در ساختار موقت اداره غزه نقشی رسمی ایفا کند.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، در هفته‌های گذشته میان قاهره، دوحه و تل‌آویو در رفت‌وآمد بوده تا جزئیات اجرایی توافق را نهایی کند. در شرم‌الشیخ، او و جرد کوشنر در کنار نخست‌وزیر قطر و ران درمر، مشاور ارشد نتانیاهو و همچنین رئیس اطلاعات ترکیه آخرین اصلاحات را انجام دادند.
گام اول آتش‌بس
سخنگوی دولت اسرائیل به رویترز گفت روند آزادی گروگان‌ها از شنبه آغاز می‌شود. در بیانیه رسمی ترامپ آمده است: «این روزی بزرگ برای جهان عرب و اسلام، اسرائیل، ملت‌های منطقه و ایالات متحده آمریکاست.» او تاکید کرد اسرائیل نیروهایش را تا خط توافق‌شده عقب خواهد برد و تبادل اسرا بخشی از توافق است.
منابع مصری می‌گویند حماس وعده داده تا صبح یکشنبه آخرین گروگان‌های زنده را تحویل دهد، هر چند ترامپ در گفت‌وگویی با فاکس‌نیوز گفت این روند احتمالا تا دوشنبه ادامه دارد.
به گفته مقام‌های آمریکایی، روند شکل‌گیری توافق در کمتر از یک ماه پس از حمله اسرائیل به قطر- که میزبان رهبران حماس است- سرعت گرفت. آن حادثه نگرانی از گسترش درگیری را بالا برد و فشار مشترک واشینگتن و کشورهای عربی سرانجام طرفین را به میز مذاکره بازگرداند.
گروگان‌ها و زخم باز اسرائیل
جنگی که در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ با حمله ناگهانی حماس به جنوب اسرائیل آغاز شد، بیش از دو سال است منطقه را درگیر کرده است. آن حمله که جان حدود هزار و دویست اسرائیلی را گرفت موجی از خشونت و تلافی به راه انداخت. عملیات ارتش اسرائیل تاکنون ده‌ها هزار کشته فلسطینی بر جای گذاشته و نوار غزه را ویران کرده است.
حامیان نتانیاهو ادامه جنگ را دفاع از موجودیت اسرائیل می‌دانند، اما منتقدان پاسخ او را بیش از حد ویرانگر می‌خوانند و از «خشونتی در مقیاس نسل‌کشی» سخن می‌گویند. در روز حمله، حدود ۲۵۱ اسرائیلی به گروگان گرفته شدند. از ۴۸ گروگان باقی‌مانده، تنها بیست نفر زنده‌اند.
چالش‌های باقی‌مانده
با وجود اعلام توافق، مسائل سخت‌تری هنوز حل نشده است. حماس خواستار جدول زمانی مشخص برای خروج نیروهای اسرائیلی و تضمین بازسازی غزه است؛ اسرائیل نیز می‌خواهد اطمینان یابد جنگ از سر گرفته نخواهد شد.
در این توافق اشاره‌ای به تشکیل کشور فلسطین نشده و تمرکز اصلی بر آزادی گروگان‌هاست. منابع مصری می‌گویند بازگرداندن اجساد حدود ۲۸ گروگان و تعیین فهرست زندانیان فلسطینی از مهم‌ترین موارد اختلافی است. واشینگتن از میانجی‌ها خواسته به حماس هشدار دهند اگر تا پایان هفته توافق نهایی حاصل نشود، گفت‌وگوها متوقف خواهد شد.
ترامپ قصد دارد پس از معاینه سالانه‌اش در مرکز پزشکی والتر رید، عازم اسرائیل و مصر شود و احتمال سفر به غزه را نیز رد نکرده است. او گفته است در صورت ثبات آتش‌بس، شخصا ریاست «هیأت صلح» را بر عهده خواهد گرفت. طبق طرح بیست‌ماده‌ای او، تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، نیز در ساختار موقت اداره غزه نقشی خواهد داشت.
در لحظه اعلام توافق، ساعت در غزه دو بامداد بود و تصاویر تلویزیونی مردم را در حال شادی نشان می‌داد. حماس در بیانیه‌ای گفت: «فداکاری‌های ملت ما بی‌ثمر نخواهد ماند. تا تحقق آزادی و استقلال، بر حقوق ملی خود پافشاری می‌کنیم.»
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
