«نه» معنادار ریاض

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

تحولات اخیر پیرامون جنگ اسرائیل علیه ایران، به‌ویژه گزارش رسانه‌هایی مانند «میدل‌ایست‌آی» و «وال‌استریت ژورنال»، بار دیگر نقش حساس و چندلایه عربستان سعودی را در موازنه قدرت منطقه‌ای آشکار ساخت. یکی از نکات کلیدی در این گزارش‌ها، خودداری عربستان از تامین سامانه‌های رهگیر دفاعی «تاد» برای اسرائیل در اوج نیاز این رژیم به حمایت‌های دفاعی در برابر حملات موشکی ایران بود. این تصمیم نه صرفاً از سر بی‌تمایلی، بلکه در راستای یک راهبرد کلان‌تر قابل تحلیل است؛ مدیریت تنش به‌جای تشدید آن.

خودداری عربستان و تصمیمی معنادار

آمریکا، به عنوان متحد سنتی اسرائیل و عربستان، در بحبوحه حملات موشکی ایران از ریاض خواست بخشی از ذخایر رهگیر «تاد» خود را در اختیار اسرائیل بگذارد؛ درخواستی که با پاسخ منفی عربستان مواجه شد. اگرچه این تصمیم ممکن است در نگاه اول به عنوان بی‌اعتنایی به منافع یک متحد غربی تعبیر شود، اما در واقع بیانگر سیاستی هوشمندانه‌تر از سوی ریاض است که در قالب عدم مداخله مستقیم در یک جنگ پرریسک و تلاش برای کاهش شعله‌های درگیری معنا پیدا می کند.

عربستان به‌خوبی آگاه است که ورود مستقیم به سیاست تنش اسرائیل می‌تواند به بی‌ثباتی در خلیج فارس، آسیب به منافع اقتصادی خود و احیای درگیری‌ها در کل منطقه منجر شود. بنابراین، حتی در مواجهه با فشارهای دیپلماتیک آمریکا، ریاض از ارسال تجهیزات حساس نظامی به اسرائیل خودداری کرد.

موازنه‌سازی و پرهیز از جانبداری

عربستان بعد از احیای روابط با ایران، به دنبال نوعی توازن پایدار و نه تقابل مستقیم منطقه‌ای است. در این چارچوب، تصمیم به عدم کمک نظامی به اسرائیل در بحران اخیر را باید تلاشی برای حفظ این توازن نوظهور دانست. همچنین این تصمیم در راستای تقویت چهره جدیدی است که عربستان سعی دارد از خود ارائه دهد که در آن، یک بازیگر منطقه‌ای متعادل، واسطه‌گر، و نه صرفا یک مهره در استراتژی امنیتی آمریکا دست به نقش‌آفرینی جدید و موازنه‌ساز می‌زند. با در نظر گرفتن روند اعتمادسازی روابط عربستان با ایران به خصوص پس از سفر خالد بن سلمان به تهران و تلاش برای ارتقای روابط، به نظر می‌رسد ریاض به دنبال تبدیل شدن به یک مدیر بحران در منطقه است، نه یک طرف دعوا.

تجربه جنگ یمن و تغییر رویکرد عربستان

تجربه پرهزینه و طولانی جنگ یمن که عربستان را درگیر نبردی فرسایشی با حوثی‌ها کرد، اکنون به عنوان درسی راهبردی در تصمیم‌گیری‌های امنیتی ریاض عمل می‌کند. عربستان که سال‌ها تحت حملات موشکی و پهپادی بود، اکنون به‌جای ادامه مسیر تقابلی، سیاست خنثی‌سازی تهدیدها از طریق دیپلماسی و کاهش تنش را در پیش گرفته است. در چنین شرایطی، مشارکت در جنگی دیگر آن هم در قالب حمایت مستقیم از اسرائیل می‌توانست عربستان را بار دیگر به میدان نبردی وارد کند که هزینه‌اش بیش از سود آن بود.

پیام به کشورهای منطقه و غرب

با نپذیرفتن درخواست آمریکا، عربستان همچنین پیامی غیرمستقیم به کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ارسال کرد؛ اینکه ریاض نمی‌خواهد به عامل تشدید بحران‌های منطقه‌ای تبدیل شود. این تصمیم، اگرچه در کوتاه‌مدت ممکن است به‌زعم برخی به تضعیف موقعیت اسرائیل بینجامد، اما در بلندمدت به افزایش اعتبار عربستان به‌عنوان یک قدرت میانه‌رو و پراگماتیک کمک می‌کند.

در نهایت، می‌توان گفت تصمیم عربستان برای عدم ارسال رهگیرهای «تاد» به اسرائیل، تنها یک اقدام تاکتیکی نبوده، بلکه بخشی از استراتژی جدید عربستان برای مدیریت بحران در منطقه است. سیاستی که هدفش کاهش درگیری‌های مستقیم، بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک و تثبیت نقش ریاض به عنوان یک قدرت باثبات و مستقل در غرب آسیاست.