«شرق» از پیشنهادات جدید تهران برای جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌ها گزارش می‌دهد:
باز حسن نیت تهران، باز زیاده‌خواهی غرب
بر اساس جزئیاتی که لارنس نورمن منتشر کرد، ایران حاضر بود با آمریکا دیدار کند، ولو به شکل غیرمستقیم، به شرط آنکه واشنگتن تضمین دهد هیچ حمله‌ای علیه تاسیسات هسته‌ای ایران انجام نخواهد شد. در مقابل، سه کشور اروپایی باید متعهد می‌شدند فرآیند اسنپ‌بک یا همان بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت را به تعویق بیندازند یا به‌کلی کنار بگذارند. در این میان، ایران هم ذخایر ۶۰ درصدی اورانیوم غنی‌شده خود را یا رقیق می‌کرد یا نابود می‌ساخت تا فضای مذاکرات نهایی بر سر توافقی جامع فراهم شود؛ توافقی که دیگر در آن هیچ‌گونه اهرم فشار تحریمی علیه ایران باقی نمی‌ماند و شورای امنیت نیز قطعنامه ۲۲۳۱ را لغو می‌کرد. از نگاه تهران، این طرح می‌توانست همزمان بحران بازگشت تحریم‌ها را خنثی کند و هم راهی برای گفت‌وگوهای سازنده بگشاید.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
در واپسین روزهای منتهی به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، تهران باز هم در یک حسن نیت دیگر، علاوه بر امضای سند قاهره و آغاز فصل جدید از همکاری‌های مشترک با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌رغم حملات و تجاوزات اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای، در جریان تماس تلفنی عباس عراقچی وزیر امور خارجه با مقامات اروپایی از خود انعطاف بیشتری نشان داد و پیشنهادات جدیدی را طرح نمود. اما به نظر می‌رسد اروپا کماکان با قرائت سیاسی و امنیتی به دنبال زیاده‌خواهی است و تقریبا قطعی شده است که تروئیکا و اتحادیه عملا به عنوان مهره‌های شطرنج واشنگتن و تل‌آویو عمل می‌کنند.
رقیق سازی یا نابود کردن ذخایر ۶۰ درصدی اورانیوم در ازای حذف اهرم اسنپ‌بک
در دل این تحولات، پیشنهاد عباس عراقچی که به روایت خبرنگار وال‌استریت ژورنال شامل چند تعهد متقابل میان ایران، آمریکا و اروپا بود، در مرکز توجه قرار گرفت. بر اساس جزئیاتی که لارنس نورمن منتشر کرد، ایران حاضر بود با آمریکا دیدار کند، ولو به شکل غیرمستقیم، به شرط آنکه واشنگتن تضمین دهد هیچ حمله‌ای علیه تاسیسات هسته‌ای ایران انجام نخواهد شد.
در مقابل، سه کشور اروپایی باید متعهد می‌شدند فرآیند اسنپ‌بک یا همان بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت را به تعویق بیندازند یا به کلی کنار بگذارند. در این میان، ایران هم ذخایر ۶۰ درصدی اورانیوم غنی‌شده خود را یا رقیق می‌کرد یا نابود می‌ساخت تا فضای مذاکرات نهایی بر سر توافقی جامع فراهم شود؛ توافقی که دیگر در آن هیچ‌گونه اهرم فشار تحریمی علیه ایران باقی نمی‌ماند و شورای امنیت نیز قطعنامه ۲۲۳۱ را لغو می‌کرد. از نگاه تهران، این طرح می‌توانست همزمان بحران بازگشت تحریم‌ها را خنثی کند و راهی برای گفت‌وگوهای سازنده بگشاید.
واکنش اروپا و چالش‌های سیاسی- امنیتی
با این حال، طرف اروپایی روایتی کاملا متفاوت ارائه داد و این پیشنهاد را «غیرقابل قبول» خواند؛ دلیلی که مقامات اروپایی آوردند، مبتنی بر نگرانی‌های امنیتی و حقوقی بود. آنها تاکید داشتند که حذف اسنپ‌بک عملا آخرین ابزار فشار جامعه جهانی بر ایران را از بین می‌برد و اروپا را پیش از شروع هرگونه مذاکره‌ای از امکان واکنش حقوقی و سیاسی محروم می‌سازد. در واقع، اروپایی‌ها این طرح را حرکتی می‌دیدند که تنها به ایران فرصت تنفس می‌دهد بدون آنکه تعهدات الزام‌آور و قابل راستی‌آزمایی درباره آینده برنامه هسته‌ای ایجاد کند.
از نگاه آنان، این پیشنهاد حتی اگر با برخی اقدامات فنی مانند رقیق‌سازی ذخایر اورانیوم همراه می‌شد، باز هم اهرم‌های کلیدی فشار را به طور کامل از بین می‌برد و اروپا و آمریکا را در نقطه‌ای می‌گذاشت که در مذاکرات بعدی هیچ برگ برنده‌ای نداشته باشند. همین نگرانی‌ها باعث شد که تروئیکا موضعی سخت‌تر بگیرد و برخی رسانه‌های غربی ادعا کنند این طرح نه‌تنها راه‌حل بحران نیست، بلکه می‌تواند به تضعیف سازوکارهای نظارتی بین‌المللی نیز منجر شود.
بسته معقول، متوازن و قابل اجرا
در برابر این مواضع، عباس عراقچی با لحنی انتقادی تاکید کرد که ایران نمی‌تواند تنها بازیگری باشد که برای پیشگیری از بحران، گام‌های عملی برمی‌دارد. او در توضیح طرح پیشنهادی خود گفت که این بسته معقول، متوازن و قابل اجراست و از حمایت کامل تمام نهادهای تصمیم‌گیر در داخل ایران برخوردار است، اما اروپا به جای پرداختن به محتوای آن، به بهانه‌جویی روی آورده و حتی ادعا کرده وزارت امور خارجه اختیار طرح چنین پیشنهاداتی را ندارد.
عراقچی همچنین یادآور شد که ایران پیش از این با امضای توافقی جدید با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فصل تازه‌ای از همکاری را آغاز کرده و این اقدام در شرایطی انجام شده که حملات غیرقانونی اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای ایران ادامه دارد. از نگاه تهران، این میزان از انعطاف‌پذیری و همکاری باید با پاسخ متناسب طرف مقابل همراه می‌شد، نه با طفره‌روی و زیاده‌خواهی.
با وجود این کشمکش‌ها، یک نکته روشن است که زمان به سرعت در حال سپری شدن است و هر چه به موعد بازگشت تحریم‌ها نزدیک‌تر می‌شویم، گزینه‌های دیپلماتیک محدودتر خواهد شد. اگر اروپا همچنان بر مواضع سخت‌گیرانه خود پافشاری کند و حاضر به ارائه تضمین‌های حداقلی در برابر گام‌های عملی ایران نباشد، سناریوی بازگشت کامل تحریم‌های شورای امنیت تقریبا قطعی خواهد شد؛ تحریم‌هایی که می‌تواند فضای تعامل دیپلماتیک را برای سال‌ها مسدود کند.
از سوی دیگر، اگر پیشنهاد ایران با اصلاحاتی همراه شود که نگرانی‌های فنی و امنیتی اروپا را برطرف سازد، شاید هنوز شانسی برای نجات دیپلماسی باقی بماند. اما تا این لحظه، قرائن نشان می‌دهد که تروئیکای اروپایی ترجیح می‌دهد در هماهنگی کامل با واشنگتن و تل‌آویو حرکت کند و این یعنی مسیر پیش رو به جای مصالحه، به سمت تشدید تنش‌ها در حال تغییر است؛ مسیری که می‌تواند نه‌تنها آینده برجام، بلکه کلیت روابط ایران و غرب را وارد دوره‌ای تازه از بی‌اعتمادی و رویارویی کند.
آخرین اخبار سیاست را از طریق این لینک پیگیری کنید.
