انقلاب پلاستیک در راه است؟

ایسنا: پلاستیک‌های گیاهی آلودگی میکروپلاستیک را به‌شدت کاهش می‌دهند. محققان کشف کرده‌اند که پلاستیک‌های گیاهی وقتی در معرض نور خورشید و آب دریا قرار می‌گیرند، میکروپلاستیک‌های کمتری نسبت به نمونه معمولی خود آزاد می‌کنند. این یافته، پتانسیل پلاستیک‌های زیستی را به‌عنوان جایگزینی سازگارتر با محیط زیست برای پلاستیک‌های سنتی مشتق‌شده از نفت برجسته می‌کند.

 علل آلودگی میکروپلاستیک‌ها: آلودگی میکروپلاستیک به‌عنوان یکی از مبرم‌ترین مسائل زیست‌محیطی است. این ذرات ریز پلاستیکی با اندازه کمتر از پنج میلی‌متر، به اکوسیستم‌های دریایی نفوذ می‌کنند و تهدیدی جدی برای آبزیان محسوب می‌شوند و به‌طور بالقوه وارد زنجیره غذایی انسان می‌شوند. برای مبارزه مؤثر با این مشکل رو به رشد، ابتدا باید دلایل اصلی تکثیر میکروپلاستیک‌ها در اقیانوس‌هایمان را درک کنیم.

سونامی زباله‌های پلاستیکی: مقصر اصلی بحران میکروپلاستیک، مقدار حیرت‌انگیز زباله‌های پلاستیکی است که روزانه وارد اقیانوس‌ها می‌شود. این هجوم بی‌امان زباله‌های پلاستیکی، از بسته‌بندی‌های یک‌بارمصرف گرفته تا وسایل دور ریخته‌شده، زمینه را برای تشکیل میکروپلاستیک‌ها فراهم می‌کند.

تکه‌تکه شدن زباله‌های پلاستیکی: با عوامل محیطی مانند اشعه ماورا بنفش، باد و امواج، اقلام پلاستیکی بزرگ‌تر شروع به تخریب و تکه‌تکه‌شدن به قطعات کوچک‌تر می‌کنند. این فرایند تجزیه فیزیکی با شرایط سخت موجود در محیط‌های دریایی را تسریع می‌کند. در نتیجه، زباله‌های پلاستیکی که زمانی دست‌نخورده بودند، به تدریج به ذرات میکروپلاستیک تجزیه می‌شوند که اقیانوس‌ها را آلوده می‌کنند. 

میکروپلاستیک‌های اولیه: علاوه بر تکه‌تکه‌شدن زباله‌های پلاستیکی بزرگ‌تر، میکروپلاستیک‌ها می‌توانند مستقیما به شکل میکروسکوپی وارد اقیانوس‌ها شوند. این ذرات که به‌عنوان میکروپلاستیک اولیه شناخته می‌شوند، برای کاربردهای مختلفی مانند لایه‌بردارهای آرایشی، ساینده‌های صنعتی و الیاف مصنوعی پوشاک ساخته می‌شوند. هنگامی که این محصولات استفاده یا شسته می‌شوند، میکروپلاستیک‌های موجود در آنها می‌توانند به راحتی به آبراه‌ها و در نهایت اقیانوس‌ها راه پیدا کنند.

تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر زندگی دریایی: هنگامی که میکروپلاستیک‌ها وارد محیط‌های دریایی می‌شوند، تهدید قابل توجهی برای موجودات آبزی محسوب می‌شوند. بسیاری از گونه‌های دریایی، به‌طور ناخواسته این ذرات پلاستیکی را می‌بلعند و آنها را با غذا اشتباه می‌گیرند. این مصرف می‌تواند منجر به سوء‌تغذیه، انسداد گوارشی و حتی گرسنگی شود. علاوه بر این، میکروپلاستیک‌ها می‌توانند به‌عنوان ناقل مواد شیمیایی مضر عمل کنند و سموم را به شبکه غذایی دریایی وارد کنند. نتایج این تحقیق نشان داد که مواد پلاستیکی گیاهی ۹ برابر کمتر از پلاستیک معمولی میکروپلاستیک آزاد می‌کند. سازمان بین‌المللی اقیانوس‌ها اعلام کرد که هر دقیقه یک کامیون زباله پلاستیکی به اقیانوس‌ها ریخته می‌شود که به مشکل رو به رشد آلودگی میکروپلاستیک کمک می‌کند. پروفسور داکال عنوان کرد که با دانستن تأثیر انواع پلاستیک بر محیط زیست، می‌توانیم انتخاب‌های بهتری برای محافظت از اقیانوس‌های خود داشته باشیم. محققان پلی‌پروپیلن، پلیمر صنعتی معمولی غیرقابل تجزیه و بازیافت را با پلی‌لاکتیک اسید (PLA)، پلیمر زیست‌تخریب‌پذیر مقایسه کردند. پروفسور داکال هشدار داد: یافته‌های ما نشان می‌دهد که پلی‌لاکتیک اسید، میکروپلاستیک کمتری آزاد می‌کند، به این معنی که استفاده از پلاستیک‌های گیاهی به جای پلاستیک‌های نفتی ممکن است ایده خوبی برای کاهش آلودگی پلاستیکی در اقیانوس به نظر برسد اما باید مراقب باشیم، زیرا میکروپلاستیک‌ها هنوز به وضوح آزاد می‌شوند و این یک نگرانی است. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که اندازه و شکل میکروپلاستیک‌های آزادشده بر اساس نوع پلاستیک متفاوت است. پلاستیک معمولی قطعات کوچک‌تری را آزاد می‌کند و در مقایسه با پلاستیک‌های گیاهی، شکل‌های فیبر‌مانند کمتری دارد. پروفسور داکال گفت: به‌طور کلی تحقیقات ما بینش‌های ارزشمندی را در مورد رفتار انواع مختلف پلاستیک تحت عوامل محیطی ارائه می‌دهد که برای کار آینده ما برای مقابله با آلودگی پلاستیک مهم است. وی در پایان گفت نیاز آشکار به تحقیقات مستمر و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر اکوسیستم‌های دریایی وجود دارد. 

پلاستیک‌های گیاهی امیدی به آینده: مبارزه با آلودگی میکروپلاستیک در اقیانوس‌های ما همچنان ادامه دارد و توسعه پلاستیک‌های گیاهی جدید بارقه‌ای از امید را ارائه می‌دهد. در حالی که نتایج تحقیق کنونی نشان می‌دهد که پلاستیک‌های گیاهی نسبت به پلاستیک‌های معمولی میکروپلاستیک کمتری آزاد می‌کنند، وجود این ذرات ریز در اقیانوس‌های ما همچنان موردی نگران‌کننده است. ابتکار انقلاب پلاستیک که پروفسور داکال عضو آن است، نقش مهمی در پیشبرد تحقیقات، اطلاع‌رسانی سیاست‌ها و کمک به تلاش جهانی برای پایان‌‌دادن به آلودگی پلاستیکی ایفا می‌کند و ادامه کاوش در راه‌حل‌های نوآورانه، افزایش آگاهی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از اکوسیستم‌های دریایی در برابر اثرات مضر میکروپلاستیک‌ها ضروری است.