تب برفکی چیست و چرا برای دام‌ها خطرناک است؟
تب برفکی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی در میان دام‌هاست که به‌شدت واگیردار است و در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، هر از گاهی باعث خسارت‌های گسترده می‌شود. عامل این بیماری ویروسی از خانواده Picornaviridae است و به‌راحتی از طریق تماس مستقیم با دام آلوده، ترشحات بدن، شیر، گوشت خام یا حتی وسایل و لباس‌های آلوده منتقل می‌شود.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
تب برفکی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی در میان دام‌هاست که به‌شدت واگیردار است و در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، هر از گاهی باعث خسارت‌های گسترده می‌شود. عامل این بیماری ویروسی از خانواده Picornaviridae است و به‌راحتی از طریق تماس مستقیم با دام آلوده، ترشحات بدن، شیر، گوشت خام یا حتی وسایل و لباس‌های آلوده منتقل می‌شود.
این ویروس در محیط بیرون هم مقاوم است و گاهی از راه باد در فواصل چند کیلومتری گسترش می‌یابد. تب برفکی عمدتا دام‌های زوج‌سم مانند گاو، گوسفند و بز را مبتلا می‌کند و اگر چه برای انسان خطر جدی ندارد، اما اثر اقتصادی سنگینی بر دامداری‌ها می‌گذارد.
نشانه‌های بیماری معمولا چند روز پس از ورود ویروس ظاهر می‌شوند. دام ابتدا تب می‌کند، اشتهایش را از دست می‌دهد و سپس در دهان، زبان، لثه و سم‌ها تاول‌هایی دردناک شکل می‌گیرد. این تاول‌ها به‌سرعت می‌ترکند و باعث ریزش بزاق، سختی در جویدن و بلع و در نتیجه کاهش وزن و تولید شیر می‌شوند. در دام‌های جوان، التهاب عضله قلب گاهی باعث مرگ ناگهانی می‌شود. هر چند تب برفکی معمولا کشنده نیست، ولی به دلیل ضعف شدید دام و کاهش توان تولیدی، زیان مالی آن بسیار زیاد است و گله‌ها را برای مدت طولانی از چرخه اقتصادی خارج می‌کند.
شیوع تب برفکی در یک منطقه فقط یک مساله دامپزشکی نیست، بلکه بحرانی اقتصادی و اجتماعی هم هست. در زمان شیوع، قرنطینه و محدودیت جابه‌جایی دام اجرا می‌شود که فروش دام و محصولات لبنی را مختل می‌کند. بسیاری از دامداران کوچک که منبع درآمدشان محدود است، با ضرر سنگینی مواجه می‌شوند. از سوی دیگر، کشورهای درگیر با تب برفکی معمولا از صادرات گوشت و لبنیات به بازارهای بین‌المللی محروم می‌شوند، زیرا این بیماری یکی از معیارهای حساس سازمان جهانی بهداشت دام برای سلامت تجاری است.
مهم‌ترین راه مقابله با تب برفکی، پیشگیری از طریق واکسیناسیون منظم دام‌هاست. استفاده از واکسن‌های متناسب با نوع ویروس شایع در منطقه، نقش اصلی را در کنترل بیماری دارد. رعایت اصول بهداشتی در جایگاه دام، ضدعفونی مرتب ابزار و کفش‌ها، و جلوگیری از ورود دام‌های ناشناخته به گله نیز ضروری است.
اگر علائم بیماری مشاهده شود، باید دام بیمار فورا از گله جدا و به دامپزشک اطلاع داده شود. همکاری دامداران با شبکه دامپزشکی، آموزش در زمینه نحوه انتقال بیماری و کنترل جابه‌جایی دام در دوره‌های حساس، همگی در جلوگیری از گسترش تب برفکی موثرند. با رعایت این اصول می‌توان تا حد زیادی از وقوع خسارت‌های سنگین ناشی از این بیماری پیشگیری کرد و سلامت گله‌ها را حفظ کرد.
ویروس تب برفکی در برابر حرارت مقاوم نیست و با پخت کامل گوشت از بین می‌رود. این ویروس در دمای حدود ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد به‌سرعت غیرفعال می‌شود، بنابراین وقتی گوشت به طور کامل پخته شود (به‌ویژه اگر دمای داخلی آن به بالای ۷۰ درجه برسد)، دیگر خطری از نظر انتقال ویروس وجود ندارد.
اما نکته مهم اینجاست که پیش از پختن، گوشت خام دام آلوده می‌تواند منبع انتقال ویروس باشد. به همین دلیل در زمان شیوع تب برفکی، معمولا توصیه می‌شود که گوشت فقط از کشتارگاه‌های رسمی و تحت نظارت دامپزشکی خریداری شود تا از سلامت دام و انجام بازرسی بهداشتی اطمینان حاصل شود.
در واقع، تب برفکی برای انسان بیماری خطرناکی نیست و حتی در موارد نادر انتقال، علائم بسیار خفیف دارد، ولی چون ویروس می‌تواند در گوشت خام، شیر غیرجوشیده و پوست دام زنده بماند، رعایت بهداشت و حرارت‌دهی کامل (پخت، جوشاندن، یا پاستوریزه کردن) ضروری است تا چرخه‌ی انتقال ویروس قطع شود.
آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
