آغاز اجرای برنامه ملی حفاظت از فوک خزری در مازندران | ۱۸ تلفات در دو ماه و راه‌اندازی سه مرکز امداد و نجات
با افزایش نگران‌کننده تلفات فوک خزری در سواحل دریای خزر، برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری به‌صورت رسمی در استان مازندران آغاز شد.
به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ این برنامه با هدف مقابله با انقراض تنها پستاندار بومی دریای خزر، توسط اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران، دانشگاه تربیت مدرس نور و مرکز امداد و نجات فوک خزری، با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست کشور تدوین و در حال اجرا است.
۱۸ لاشه فوک خزری از ابتدای سال در مازندران کشف شد
محمدرضا کنعانی سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران اعلام کرد که از ابتدای سال جاری تا دوم خرداد ۱۴۰۴، ۱۸ مورد تلفات فوک خزری در نوار ساحلی این استان ثبت شده است. این رقم در حالی گزارش می‌شود که در تازه‌ترین پایش‌ها، دو لاشه جدید در سواحل شهرستان‌های محمودآباد و عباس‌آباد کشف شده‌اند.
روح‌اله اسماعیلی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی محیط زیست مازندران نیز در این‌باره گفت: هر دو لاشه در وضعیت پیشرفته فساد بودند و به همین دلیل، امکان کالبدگشایی علمی برای تعیین علت دقیق مرگ آن‌ها وجود نداشت.
دلایل تلفات فوک خزری چیست؟
بر اساس بررسی‌های میدانی، دلایل احتمالی مرگ فوک‌های خزری شامل موارد زیر است:
آلودگی‌های نفتی و صنعتی دریای خزر
کاهش منابع غذایی طبیعی
بیماری‌های ویروسی مانند دیستمپر
گرفتار شدن در تورهای صیادی
برخورد با شناورها
تغییرات اقلیمی و تخریب زیستگاه
کنعانی تأکید کرد که بخشی از لاشه‌ها در فاصله‌ای دور از ساحل و در دریا تلف می‌شوند و سپس با امواج به ساحل رانده شده‌اند، به همین دلیل در بسیاری موارد امکان بررسی علمی دقیق وجود ندارد.
راه‌اندازی دبیرخانه ملی و مراکز امداد و نجات فوک خزری
دبیرخانه دائمی برنامه ملی حفاظت از فوک خزری در دانشگاه تربیت مدرس نور مستقر شده و به‌صورت هم‌زمان، تجهیز سه مرکز امداد و نجات فوک خزری در بهشهر، بابلسر و تنکابن در دستور کار قرار گرفته است.
برنامه‌های کلیدی برای حفاظت از فوک خزری
در قالب این برنامه ملی، اقدامات متعددی تعریف شده که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
پایش روزانه و مستمر نوار ساحلی مازندران
هماهنگی فوری با دامپزشکی برای نمونه‌برداری و دفن بهداشتی لاشه‌ها
برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای نیروهای دامپزشکی و محیط زیست
تشکیل کمیته مشورتی استانی با حضور نهادهای مدنی و جوامع محلی
برگزاری نشست‌های مشترک با نهادهای اجرایی برای تدوین نقشه راه همکاری
تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در چارچوب کنوانسیون تهران
نقش مازندران در حفاظت از تنها پستاندار خزر
فوک خزری که با نام علمی Caspian Seal شناخته می‌شود، تنها پستاندار دریای خزر است و به‌دلیل جایگاه خاصی که در رأس زنجیره غذایی این پهنه آبی دارد، از اهمیت بالای اکولوژیکی برخوردار است. این گونه در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) به‌عنوان گونه در معرض انقراض ثبت شده است.
کنعانی با تأکید بر مسئولیت ملی مازندران در حفاظت از این گونه افزود: «صیانت از فوک خزری فراتر از یک وظیفه استانی است و نماد تعهد ایران به تنوع زیستی، نسل‌های آینده و همکاری‌های منطقه‌ای برای حفاظت از دریای خزر به‌شمار می‌رود.»
درخواست از مردم و جوامع محلی
اداره‌کل محیط زیست مازندران از صیادان، جوامع محلی و گردشگران درخواست کرده در صورت مشاهده فوک خزری یا لاشه آن، موضوع را از طریق سامانه تلفنی ۱۵۴۰ یا ادارات محیط زیست شهرستان‌ها گزارش دهند.
