بورس، ترمز اضطراری برای سقوط صنعت خودرو

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

در این کشور، همه‌چیز قیمت پیدا کرده؛ از نان بربری تا جا پارک. اما بازار خودرو انگار یک جای دیگر بازی می‌کند؛ جایی که قیمت کارخانه با بازار آن‌قدر فاصله دارد که می‌توان با همان اختلاف، یک سفر اروپا رفت. ما در این وسط گیر کرده‌ایم: خریدار واقعی با جیب خالی، خودروساز با انبار نیمه‌خالی، و دلال با حساب بانکی پر. 

اینجا همان‌جاست که یک ابزار قدیمی، اما کمتر استفاده‌شده، خودش را نشان می‌دهد: بورس کالا. 

از قالی کرمان تا پژو ۲۰۷؛ چرا بورس جواب می‌دهد؟ 

بورس کالا در ایران همان‌قدر قانونی و چارچوب‌دار است که مزایده قالی کرمان در دهه چهل برای خانه‌دارها. خریدار و فروشنده رو در رو نمی‌شوند، اما همه می‌دانند چه کسی چه چیزی خریده و به چه قیمتی. همین شفافیت، برای بازار خودرو یعنی کمتر شدن دست‌های پنهان. 

می‌توان خودرو را همین‌طور که فولاد و مس عرضه می‌شود، وارد تالار معاملاتی کرد: قیمت از دل رقابت درمی‌آید، نه از نرخ‌نامه‌های پشت‌در بسته. 

تجربه تلخ گذشته، مشکل از ابزار نبود 

بله، یک‌بار امتحان شد و پر از حاشیه بود. خودرو کم عرضه شد، تقاضا سر به فلک کشید و قیمت‌ها بالا رفت. اما این، مشکل ذات بورس نبود؛ مثل این می‌ماند که در مسابقه فوتبال با شش بازیکن شروع کنید و بعد بگویید «فوتبال بازی خوبی نیست». بورس بدون عرضه مستمر و سیاست هماهنگ، همان‌قدر بی‌فایده است که قفل بدون کلید. 

حرف دل صنعت 

خودروساز ایرانی این روزها بیشتر از هرچیز، به پول نقد و پیش‌بینی‌پذیر نیاز دارد. وقتی خودرو در بورس فروخته می‌شود، پولش همان روز به حساب کارخانه می‌آید. این یعنی می‌توانند روی تولید بعدی، خرید قطعه، یا حتی ارتقاء خط مونتاژ حساب باز کنند. این نظم مالی، بهتر از هر «وام نجات» کوتاه‌مدت، می‌تواند نفس تولید را تازه کند. 

چرا نباید عقب برگردیم؟ 

حذف کامل بورس از چرخه فروش، یعنی بازگشت به همان صف‌های طولانی سایت‌های فروش، ثبت‌نام‌های چندثانیه‌ای، و رانت‌های پنهان. اگر واقعا می‌خواهیم مصرف‌کننده و تولیدکننده هر دو سود ببرند، باید بورس را اصلاح کنیم نه حذف. 

پیشنهاد ساده است: 

 عرضه پیوسته همه محصولات پرتیراژ در بورس 

 ایجاد ابزار خرید قسطی یا اوراق ویژه برای مصرف‌کننده واقعی 

 هماهنگی میان وزارت صمت، شورای رقابت و سازمان بورس 

جاده‌ای که هنوز باز است 

این روزها صدای موتور صنعت خودرو کم‌جان‌تر شده، اما هنوز می‌شود با تعویض چند قطعه و کمی بنزین تمیز، دوباره آن را روشن کرد. بورس کالا، اگر درست به کار بیفتد، می‌تواند همان مسیر تازه‌ای باشد که هم خریدار را به مقصد برساند و هم تولیدکننده را از جاده خاکی نجات دهد.

آخرین اخبار اقتصادی را از طریق این لینک پیگیری کنید.