نمای کلی درباره بودجه 1402

در لایحه بودجه سال آینده، 838 هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد پیش‌بینی شده که 59 درصد بیشتر از میزان درآمد پیش‌بینی شده در بودجه امسال است.

تصویب کلیات لایحه 

دولت بر اساس قانون موظف است که لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا پانزدهم آذرماه هر سال به مجلس تقدیم کند. اگر کلیات لایحه تصویب شود، نوبت به بررسی جزییات، طرح‌ها و لوایح آن می‌رسد که باید بدون فاصله و هر روز حداقل چهار ساعت این فرآیند انجام شود. یکشنبه گذشته (دوم بهمن ماه) کلیات لایحه بودجه 1402 با موافقت 169 نفر از نمایندگان، 54 رای مخالف و هفت رای ممتنع به تصویب رسید. در ادامه مهمترین نکات لایحه بودجه سال آینده مورد بررسی قرار می‌گیرد که البته ممکن است دستخوش تغییراتی از سوی نمایندگان مجلس شود.

دخل و خرج سال آینده

لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ با رقمی معادل ۵۲۶۱ هزار میلیارد تومان بسته شد که در این میان مجموع درآمدهای دولت (به غیر از درآمدهای نفتی) 978 هزار میلیارد تومان که نسبت به هزینه‌های تعریف شده حدود 400 هزار میلیارد تومان تراز عملیاتی منفی دارد. 

افزایش فروش نفت در سال آینده با وجود تحریم

دولت در شرایطی که تحریم‌ها علیه کشورمان سخت و سخت‌تر می‌شود در لایحه بودجه 1402 حدود 603 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی برای خود متصور شده که بر اساس فروش 1.4 میلیون بشکه در روز با قیمت 85 دلار این درآمد را برآورد کرده است. این میزان درآمد 25 درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده و برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس آن را غیرواقعی می‌دانند.

افزایش 59 درصدی درآمدهای مالیاتی 

در لایحه بودجه سال آینده، 838 هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد پیش‌بینی شده که 59 درصد بیشتر از میزان درآمد پیش‌بینی شده در بودجه امسال است. این برآورد در حالی صورت گرفته که تعدادی از نمایندگان مجلس معتقدند در شرایطی که دولت میزان درآمدهای مالیاتی‌ پیش‌بینی شده امسال خود را نتوانسته محقق کند چگونه تا این میزان برآورد سال آینده را افزایش داده و برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که حتی اگر دولت بتواند این میزان مالیات از مردم و فعالان اقتصادی اخذ کند در شرایط تورمی کنونی، رکود و نهایتا رکود تورمی بیشتری بر اقتصاد تحمیل خواهد شد.

افزایش 20 درصدی حقوق 

در تبصره 12 لایحه بودجه سال 1402 نیز دولت برای حقوق کارکنان و بازنشستگان خود اعم لشکری و کشوری 20 درصد افزایش را پیش‌بینی کرده است. همچنین حداقل دریافتی هفت میلیون تومان تعیین شده که معاف از مالیات است و حداکثر تا 50 میلیون تومان حقوق به هر عنوانی قابل پرداخت است.

یارانه‌های نقدی بدون تغییر ادامه دارد

بر اساس تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۲ دولت ۳۱۵ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی و معیشتی پیش‌بینی کرده است. که به نظر می‌رسد یارانه‌های 300 هزار تومانی و 400 هزار تومانی که از اردیبهشت امسال پرداخت شد، در سال آینده نیز بدون تغییر ادامه دارد. البته سقف کل منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده با رقم ۶۵۹ هزار میلیارد تومان بسته شده است که به یارانه نان، دارو و... نیز اختصاص دارد.

مجوز دو میلیارد دلاری برای واردات خودرو 

در لایحه بودجه ۱۴۰۲، دولت اجازه واردات خودرو تا سقف دو میلیارد دلار را صادر کرده است که به منزله تغییر سیاست در حوزه خودرو بوده بسته به نوع و قیمت خودروهای وارداتی باید دید نحوه اجرای این ماده در صورتی که از سوی نمایندگان دستخوش تغییر نشود تا چه اندازه بر بازار خودرو می‌تواند اثرگذار باشد.

البته امسال نیز شاهد وارد شدن محموله‌هایی از خودروهای وارداتی در اوایل دی ماه بودیم که شامل ۲۲ خودرو و شش نمونه محصولات کیا از جمله سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی بلند) و اسپورتیج (شاسی بلند) از کره جنوبی بود.

حذف بند وام ازدواج از لایحه

بند مربوط به وام ازدواج در لایحه بودجه سال آینده  حذف شده و دولت تنها برای تسهیلات تکلیفی درخواست اختیار کرده است. در تبصره ۱۶ ماده واحده لایحه بودجه ۱۴۰۱، دولت به تسهیلات تکلیفی اشاره کرده است و مانند لایحه بودجه سال گذشته بند مربوط به میزان وام ازدواج جوانان و تکلیف شبکه بانکی به پرداخت آن برداشته شده است. البته در سال گذشته نیز، همین اتفاق افتاد اما تمامی بندهای مربوط به وام ازدواج و سایر تسهیلات تکلیفی از سوی نمایندگان به قانون بودجه امسال اضافه شد.

سهم صندوق توسعه از درآمدهای نفتی 40 درصد ماند

طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ سهم صندوق توسعه ملی مانند سال گذشته از درآمدهای نفتی ۴۰ درصد تعیین شده است. در بند الف، تبصره یک ماده واحده لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ آمده است که  سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۴۰ درصد تعیین می‌شود. این میزان نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است.