ایران،‌ در سالی که گذشت، یکی از شدیدترین چالش‌های اجتماعی چند دهه اخیر خود را پشت سر گذاشت. اعتراضات میانه سال ۱۴۰۱ را باید اوج‌گیری وضعیتی دانست که از میانه دهه 90 آغاز شده بود. تا پیش از اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶، تعارضات کلان سیاسی در جمهوری اسلامی بیشتر بین دو قطب با نمایندگانی از نخبگان سیاسی شکل می‌گرفت؛ در دهه 60 بین چپ و راست، در دوران پس از دوم خرداد بین اصلاح‌طلب و اصولگرا و در ابتدای دهه 90 بین انقلابی و اعتدالی. در آن سال‌ها، بازیگری سیاست‌مداران عمل‌گرا، به‌ویژه اکبر هاشمی‌رفسنجانی، منجر به ایجاد موازنه بین دو جناح سیاسی می‌شد و بدین‌سان گوی قدرت بین جریان‌های سیاسی در رفت‌و‌آمد بود. اما با تحولات میانه دهه 90 در حوزه داخلی و خارجی و درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و افول قدرت جریان میانه،‌ گویی سوت پایان این بازی به صدا در‌آمد.