رفقا جنگ چیز خوبی نیست!
برای نسل ما، نسل دومی‌های پس از انقلاب که جنگ را درک نکرده‌ایم، تعریف جنگ با چیزی که امروز شاهدش هستیم، زمین تا آسمان متفاوت است. گویی که ما با دو جنگ روبه‌رو بودیم. جنگِ سینمایی که در آن همیشه طرفی ظالم و طرفی مظلوم بود و جنگ در واقعیت که روایتش همیشه برایمان غریب بود. برای ما یعنی نسلی که ترکیب تکنولوژی و رسانه را در سطح مورد قبولی در قرن ۲۱ دیده بود و جنگ افغانستان، عراق، سوریه، فلسطین، یمن و بسیاری از جنگ‌های دیگر را از دریچه دوربین رسانه‌ها دیده بود، جنگ هیچ‌گاه این‌قدر قابل‌لمس نبود که این روزها می‌توان دید. انگار چیزی در کیفیت دیدن بی‌کیفیتی جنگ تغییر کرده بود. در‌واقع چیزی که امروز شاهدش هستیم بحران رسانه‌های رسمی در کیفیت و کمیت اطلاع‌رسانی در برابر شبکه‌های اجتماعی است. اخبار تهاجم به اوکراین لحظه‌به‌لحظه از طریق تلفن‌های همراه رصد و منتشر می‌شود و رسانه‌های دنیا مفهوم «شاهد» را با تعریفی جدید به مخاطب عرضه می‌کنند. شاهدی که دیگر دوربین‌های حرفه‌ای در دست ندارد و موبایل به‌عنوان ابزاری برای ثبت وقایع تاریخی به کمکش آمده است. گویی تکنولوژی در سال ۲۰۲۲ مانعی را از میان برداشته است.
مانع «سانسور» در رسانه و دیدن واقعیاتی از دریچه دوربین راویان واقعی جنگ و عرضه بدون واسطه به مخاطب از طریق شبکه‌های اجتماعی تجربه جنگ را قابل لمس می‌کند.
ما جنگ را به شیوه‌ای جدید لمس می‌کنیم. جنگی که در آن روایت قابل‌لمس است. اینجا دیگر کلمات به توصیف صحنه‌ها نمی‌پردازند. بعید است در روزهای گذشته افرادی که اخبار جنگ روسیه و اوکراین را دنبال می‌کنند، صحنه زیر‌گرفتن یک خودرو توسط تانک روسی و مرگ یک خانواده سه‌نفره را در شبکه‌های اجتماعی ندیده باشند. بعید است کسی صحنه‌های رعب‌آور آسمان روشن از شلیک موشک‌ها را در شب به سمت کی‌یف ندیده باشد. همه اینها را شبکه‌های اجتماعی برای ما روایت کرده و رسانه‌ها فقط بازگوکننده این لحظات بودند. ما لختی جنگ را دیدیم. سکوت در برابر جنگ‌افروزی را هم شنیدیم. هر‌دو ترسناک بودند. همه اینها به کمک ابزاری است که تجربه‌اش برای نسل‌های پیش از ما غیرممکن بود؛ دیدن بدون سانسور روایت‌های دست‌‌اول از جنگ. حالا ما ماندیم با یک بستر و دو رؤیا به سبک جدید. رؤیای اول رؤیای پیشرفت تکنولوژی در مقابل جنگ‌افروزی و صیانت واقعی برای حفظ این فضای روایتگری است و رؤیای دوم شنیدن سوت پایان همه جنگ‌هاست. همه این را نوشتم که بگویم «رفقا» جنگ چیز خوبی نیست. جنگ چیزی نیست که نتیجه‌اش به نفع انسان‌ها تمام شود؛ چه جنگ با اسلحه در برابر انسان در فضای واقعی، چه در برابر زندگی انسان در فضای مجازی.