«نِکراسوف»؛ تلاقی شوخی و جدی در دنیای امروز

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق؛ نکراسوف این روزها در سالن استاد فرهاد ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر، اجرا می‌شود.

محمدهادی کریمی نوشته است:

چه چیزی دل‌انگیزتر از تماشای نمایشی به قلم ژان پل سارتر، آن‌هم در هوای اردیبهشتی تهران؟ این همان نمایشی است که سال‌ها پیش آن را به احترام قلم سارتر با دشواری به پایان رسانده‌ای و حالا، در حالی که از دیدگاه‌های اگزیستیالیستی نویسنده در باب اخلاق، سیاست، عشق، خیانت و خودکشی که به‌طور مانیفستی از زبان عمده‌ نقش‌ها روایت می‌شود، آگاه هستی و همه افراد، عوام و خواص، به یکسان تفلسف می‌کنند و شاید همین امر باعث پرگویی و اطناب در اثر شده باشد. اکنون، پس از گذشت بیست و چند سال، فرصتی پیش آمده تا نظر گذشته خود را ارزیابی کنی و ببینی که آیا چیزی تغییر کرده است.

اما آنچه در صحنه بود، یک اجرای متوازن و در عین حال همانقدر مضحکه که فلسفه، همانقدر شوخی که جدی، و همانقدر درام که فلسفه، که از دل هم بیرون می‌آیند و نمی‌توان میان آنها خطی کشید. در این اجرا، مدام از فلسفه به درام و از درام به فلسفه می‌رفتیم. در این تفسیر نوین، به‌جای اینکه فقط به مانیفست‌های فردی حوادث نگاه کنیم، می‌توان به یک نگاه فلسفی واحد به کل آن دست یافت و از پس دنیای پر از تناقض و چالش، به دیالکتیکی رسید که متناسب با زمانه خود است.

در این بازآفرینی لذت، علیرغم تکلف و مرارت خوانش، دراماتورژی ماهرانه و اندازه‌سنجانه‌ای به چشم می‌آید که این داستان تاریخی را به‌خوبی از فضای سرد جنگ‌های بلوک‌های شرق و غرب به روز رسانده است. در این راستا، جنگ روسیه و اوکراین و دشمنی‌های فرانسوی‌ها با روس‌ها به‌عنوان یک نشانه از تناقضات سیاسی و اجتماعی امروز، غبار کهنگی را از زمانه رخداد نمایش می‌زداید و آن را به حال‌وهوای امروز نزدیک‌تر می‌کند. این نزدیکی به واقعیت‌های جاری، در کنار بحران‌های فیک‌نیوز، جاسوس‌ها و نفوذی‌ها، باعث شده تا نمایش سارتر برای ما امروزی‌تر و ملموس‌تر شود.

در دو دهه اخیر، به‌ویژه در سال‌های اخیر، به‌وضوح آثار منفی سرمایه‌های کثیف و ابتذال فرهنگی را مشاهده کرده‌ایم که باعث تحمیل بحران‌های متعدد به جوامع شده است. در چنین فضایی، لحن چپگرایانه و انتقادی سارتر می‌تواند بسیار دلنشین‌تر از قبل برای ما باشد.

اما از اجرای هارمونیک و دقیق متن نمی‌توان بی‌اعتنا گذشت. این اجرا از لحاظ زیبایی‌شناختی، سیال و روان است و در آن نور، صدا، صحنه، لباس، گریم، بازی و موزیک به اندازه و با هماهنگی یکدیگر در هم آمیخته‌اند. 

نمایش «نکراسوف» به نویسندگی ژان پل‌ سارتر و کارگردانی مصطفی کوشکی، با بازی امیر ‌احمدی، سعید ‌احمدی، پویا ‌انصاری، میثم ‌عبدی، فرزام ‌رنجبر، محمد ‌عبدالوند، علیرضا ‌کرمی، عاطفه ‌کوشکی،  داریوش ‌موفق، محیا ‌مهدی ‌زاده در سالن ناظرزاده کرمانی به صحنه رفته است.