بند زدن یک چینی شکسته

مهسا مژدهی- امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان به زودی قرار است برای چانه‌زنی و مشورت بر سر مسائل دو جانبه و منطقه‌ای، به کویت سفر کند. این سفر در حالی انجام می‌گیرد که روابط دیپلماتیک دو کشور از سال 2017 محدود شده است. حالا دوطرف قصد دارند پس از پنج سال، دست به ترمیم روابط با یکدیگر بزنند.ب

فراز و فرود روابط

پیش از استقلال کویت در سال 1961، روابط تهران با حاکمان این شیخ‌نشین تعریفی نداشت. با این حال بیش از نیمی از جمعیت این کشور را مردمانی تشکیل می‌دادند که ایرانی به حساب می‌آمدند. اما پس از استقلال کویت، ایران یکی از نخستین کشورهایی بود که تشکیل این کشور را به رسمیت شناخت.

در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد میلادی اوضاع بین دو کشور خوب پیش می‌رفت و هیات‌های سیاسی دست به رفت‌وآمدهایی با یکدیگر می‌زدند. اما پس از سال 1972 این روابط بر سر حاکمیت ایران بر جزایر تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی، به سمت تیرگی پیش رفت.

با وقوع انقلاب اسلامی و تا پیش از شروع جنگ تحمیلی، دو کشور روابط نسبتا نزدیکی با یکدیگر داشتند. اما کویت با آغاز حمله عراق به ایران، خیلی زود طرف بغداد را گرفت تا اوضاع بار دیگر به سمتی برود که روابط دیپلماتیک در اوایل دهه هشتاد میلادی، قطع شود. این وضعیت تا زمان پایان جنگ دوام آورد.

جنگ دوم خلیج‌فارس یا اشغال کویت به دست عراقی‌ها، باعث شد تا تهران کمک‌های زیادی را به دست این کشور برساند.

روزهای خوش در راهند؟

مهم‌ترین اتفاق در روابط دو کشور در یک دهه گذشته، سفر شیخ صباح الاحمد جابر الصباح امیر کویت به ایران برای دیدار با حسن روحانی بود. این اتفاق دو سال قبل از آن افتاد که کویتی‌ها در اعتراض به ایران در حمله به سفارت عربستان، روابط خود را با کشورمان کاهش دهند.

قرار بر سر گسترش روابط بین تهران و کویت از سال 2017 و سفر وزیرخارجه این کشور به ایران، گذاشته شد. اما این اتفاق آنطور که انتظارش می‌رفت جلو نرفت. در ژوئیه همان سال، کویت مدعی شد چهارده‌نفر تبعه شیعه که قصد انجام حملاتی در این کشور را داشتند، به ایران پناه آورده‌اند و گروه مسلحی با نام هسته عبدلی، با کشورمان در ارتباط بوده است. ایران البته خیلی زود این ادعاها را رد و اعلام کرد هیچ ارتباطی با این پرونده ندارد. همین کش و قوس‌ها در نهایت بار دیگر به کاهش روابط دیپلماتیک انجامید.

اما حالا به نظر می‌رسد دو طرف قصد عبور از این ماجراها را دارند و انتخاب سفیر از سوی تهران و کویت به معنای آغاز دوباره روابط دیپلماتیک است.

موضوعات اختلاف‎برانگیز

تهران، ریاض و کویت با یکدیگر در میدان گازی مشترک آرش، رقابت تنگاتنگی دارند. دوم فروردین ماه امسال وزیر انرژی عربستان و همتای کویتی او، سند توسعه میدان گازی آرش در آب‌های خلیج‌فارس را امضا کردند که باعث واکنش تند تهران شد. چرا که تنظیم چنین سندی، در حالی که ایران هم از آن میدان گازی سهم مهمی دارد، با قوانین بین‌المللی همخوانی ندارد. ایران بارها پیش از این اعلام کرده که حاضر است در مورد مساله میدان گازی با طرف مقابل گفتگو کند. اما این پیشنهاد پاسخی از طرف مقابل در پی نداشته است.

یکی از جدیدترین موارد اختلاف بین ایران و کویت، مربوط به اتهام زنی گارد ساحلی این کشور به رزمناوهای ما است. در خردادماه آنها سه ملوان کشورمان را به اتهام ثابت نشده اینکه قایق‌های کویتی را می‌دزدیده‌اند دستگیر کردند.

در کویت بیش از 50 هزار ایرانی زندگی می‌کنند و یک میلیون از جمعیت چهارمیلیون نفره این کشور را شیعیانی تشکیل می‌دهند که با ایران احساس نزدیکی دارند. این موضوع باعث شده تا روابط بین ایران و کویت در همه این سال‌ها به مو برسد اما پاره نشود. از سوی دیگر مقابله با طوفان‌های شن در خاورمیانه موضوعی است که می‌تواند فصلی مشترک بین تهران و کویت باشد.