زندگی منهای مدرسه

‌شرق: هزینه‌های صعودی و قدرت خرید نزولی، بسیاری از دانش‌آموزان ایرانی را ناچار به ترک تحصیل کرده است؛ به‌طوری‌که آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و همچنین مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که میزان ترک‌تحصیل دانش‌آموزان ایرانی حدود سه‌برابر شده است.‌ بر‌اساس اعلام احمدرضا پرنده، مدیرکل سابق دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت رفاه، شمار دانش‌آموزانی که در سال تحصیلی 96- 97 ترک تحصیل کرده‌اند، حدود 325 هزار نفر بوده است که این رقم بر‌اساس گزارش مرکز آمار ایران به حدود 970‌هزارو 871 دانش‌آموز در سال تحصیلی 1399 تا 1400 رسیده است. به‌این‌ترتیب باید گفت‌ در یک بازه سه‌ساله شمار دانش‌آموزانی که ترک تحصیل کرده‌اند، حدود سه‌برابر شده است. در گزارش وزارت کار اشاره شده است که بیشترین ترک‌تحصیل در استان‌های محروم ایران رخ داده است.

هزینه خرید نوشت‌افزار معادل یک‌سوم حقوق کارگران

در شرایطی که درآمد سرانه ایرانی‌ها سال‌به‌سال کاهش دارد، هزینه آموزش کودکان شیب صعودی را در پیش گرفته است.

این روزها افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تحصیل دانش‌آموزان از شهریه مدارس گرفته تا نوشت‌افزار مدام در رسانه‌های ایران منعکس می‌شود. به‌طوری‌که امسال هزینه خرید لوازم‌التحریر برای یک دانش‌آموز تقریبا به معادل یک‌سوم حقوق کارگران رسیده است.

گذری در بازار نوشت‌افزار نشان می‌دهد که در‌حال‌حاضر یک مجموعه ۲۹ عددی شامل مداد، پاک‌کن، تراش، جامدادی و خط‌کش برای یک دانش‌آموز ۹۵۰ هزار تومان تمام می‌شود یا یک مجموعه پنج‌تایی از یک برند ایرانی شامل دفتر یادداشت، دفتر، خودکار و جامدادی ۴۱۵ هزار تومان هزینه برمی‌دارد.

در بازار امسال هر دفتر در کمترین حالت از ۱۸ هزار تومان و حدکثر حدود 105 هزار تومان قیمت دارد. یک بسته پنج‌تایی مداد سیاه حداقل حدود 75 هزار تومان است و قیمت خرید کیف مدرسه بین 300 تا 400 هزار تا یک‌میلیون تومان است.

لباس فرم دانش‌آموزان هم از 500 تا 800 هزار تومان قیمت دارد و یک جفت کفش ساده ورزشی به‌طور میانگین بین 300 تا 400 هزار تومان فروخته می‌شود. ‌با این نرخ‌ها هر خانواده باید حداقل حدود 2.5 میلیون تومان برای تهیه لوازم مدرسه هر دانش‌آموز کنار بگذارد که البته این رقم منهای شهریه مدارس است که از شهریه‌های حدود نیم میلیون تومانی تا شهریه 20 تا 30 میلیون تومانی را در برمی گیرد. به‌جز این هزینه سرویس رفت و برگشت و کتاب‌ها و کلاس‌های کمک‌آموزشی، گوشی یا تبلت و... جزء دیگر مخارج یک دانش‌آموز است که حالا با کاهش شدید قدرت خرید مردم ایران، بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت آن را ندارند.

یک‌سوم دانش‌آموزان تبلت ندارند

این موضوع در‌حالی رخ می‌دهد که در دوران شیوع کرونا بسیاری از دانش‌آموزان ایرانی ناچار به حضور آنلاین در مدارس شدند؛ اما توان خرید خانواده‌های‌شان در بازار موبایل و گوشی‌های هوشمند بسیار پایین بود.

بر‌اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران تعداد دانش‌آموزان ایران حدود 15‌میلیون‌و 600 هزار نفر است که در‌این‌میان و بر‌اساس اعلام منابع مختلف بین سه تا پنج میلیون دانش‌آموز ایران تبلت ندارند. جواد حسینی، رئیس سابق سازمان آموزش‌و‌پرورش اسثتنائی هفتم خرداد سال گذشته به تسنیم اعلام کرد که حدود پنج‌میلیون دانش‌آموز نیازمند تبلت هستند.

مهدی اسماعیلی، رئیس کمیته آموزش‌و‌پرورش کمیسیون آموزش مجلس، 18 دی سال گذشته در گفت‌وگویی که با صدا‌و‌سیما داشت، شمار دانش‌آموزانی را که به تبلت دسترسی ندارند، 3.5 میلیون نفر دانست و محمدرضا سیفی، مدیرکل وقت دفتر توسعه عدالت آموزشی مناطق محروم و عشایر، در 10 شهریور سال 1399 و در گفت‌وگو با برنا اعلام کرد که سه‌میلیون‌و 255 هزار دانش‌آموز تبلت ندارند.

با این حساب باید گفت که بین یک‌سوم تا یک‌پنجم دانش‌آموزان ایرانی امکان دسترسی به تبلت و آموزش آنلاین ندارند. البته باید گفت که بخش زیادی از دانش‌آموزان ایرانی تبلت و موبایل والدین و سایر اعضای خانواده خود را استفاده می‌کنند و در‌این‌میان تعداد دانش‌آموزانی که به تبلت و گوشی مستقل دسترسی دارند، اندک است. جواد حسینی، رئیس سابق سازمان آموزش‌و‌پرورش اسثتنائی و معاون سابق وزیر آموزش‌و‌پرورش، در 19 بهمن سال 1399 به ایلنا گفته بود که فقط 12 درصد دانش‌آموزان تبلت و گوشی مستقل دارند.

ترک تحصیل دانش‌آموزان 3 برابر شد

رشد خیره‌کننده هزینه‌های تحصیل کودکان در ایران هم‌زمان با سقوط چشمگیر قدرت خرید خانواده ایرانی سبب شده است که ترک‌تحصیل کودکان ایران حدود سه‌برابر شود.

در سال 97 احمدرضا پرنده، مدیر‌کل وقت دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت رفاه، در یک نشست خبری اعلام کرد که در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ حدود ۳۲۵ هزار نفر از واجدان شرایط که باید به مدرسه می‌رفتند؛ ولی نرفتند، شناسایی شده که ۹۶ هزار نفر از آنها در دوره ابتدایی اصلا ثبت‌نام نکردند و در مقطه سنی 6 تا 11 سال بودند.

او توضیح داده است که از 96 هزار کودک بازمانده سال 96-97 استان‌های سیستان‌وبلوچستان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، کرمان، فارس و آذربایجان غربی بیشترین تعداد بازماندگی از تحصیل را داشته‌اند.

پرنده همچنین گفته بود که 98‌هزار‌و 861 کودک در سن 11تا 14 سال و 157‌هزار‌و 292 نفر در سن 14 تا 18سال ادامه تحصیل نداده‌اند.

اما آمار کودکان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی 1399 تا 1400 به حدود یک میلیون دانش‌آموز رسیده است. بر‌اساس گزارش مرکز آمار ایران حدود 970‌هزارو 871 دانش‌آموز در سال تحصیلی 1399 تا 1400 از تحصیل در مدارس ایران جا ماندند. آماری که البته علیرضا کاظمی، سرپرست سابق وزارت آموزش‌و‌پرورش، تعداد دانش‌آموزان ترک‌ تحصیل کرده را حدود یک‌میلیون نفر اعلام کرده و گفته بود: «آمار‌ها نشان می‌دهد حدود ۲۱۰ هزار دانش‌آموز دوره ابتدایی و حدود ۷۶۰ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه، تارک تحصیل داریم».