الزام تشکیل شبکه آموزش دیپلماسی علمی

علی طهایی-عضو هیئت‌ علمی دانشگاه خوارزمی: با مفهوم دیپلماسی علمی، یک گفتمان سیاست عمومی جدید برای افزایش آگاهی در میان گروه‌های مختلف نقش‌آفرین در هم‌پوشانی علم و فناوری، آموزش عالی و سیاست خارجی آغاز شده است، که اعمال آنها برای یکدیگر اهمیت زیادی دارد. نقش‌آفرینان متذکر می‌شوند که همکاری‌های اختصاصی بین‌المللی مؤسسات علم و فناوری و آموزش عالی باید به تقویت روابط بین‌المللی سیاسی و ژئوپلیتیکی حتی تا حد کاهش تنش‌های موجود آنها کمک کند. علاوه‌بر‌این، حامیان آن وعده داده‌اند که دیپلماسی سنتی را همراهی یا آن را اصلاح کنند و نقش‌آفرینان رسمی دیپلماتیک را تشویق کنند تا با سبک ارتباطی که در سیستم علمی پرورش داده شده است، سازگار شوند یا محققان دانشگاهی را به‌عنوان بخشی از مأموریت‌های دیپلماتیک ادغام کنند تا با فراخوانی مشترک، رضایت جوامع خارجی و همچنین به‌کارگیری تخصص علم در سناریوهای پیچیده بین‌المللی را جلب کنند. درحالی‌که این موارد ممکن است به‌خوبی نشان‌دهنده افزایش ارتباط علمی با روابط بین‌الملل باشد، گفتمان دیپلماسی علمی به همان اندازه بر اهمیت کار دیپلماتیک به‌عنوان یک توان‌بخش، بر ضرورت همکاری‌های علمی فرامرزی تأکید می‌کند. شبکه آموزش دیپلماسی علمی به‌عنوان تعریف، شبکه‌ای است که استادان و دانشجویان دانشگاه‌های سراسر جهان علاقه‌مند به آموزش رسمی و غیررسمی دیپلماسی علمی را گرد هم می‌آورد. هدف اصلی آن پیشبرد مبانی فکری و عملی آموزش درمورد دیپلماسی علمی و حمایت از گسترش آن در محیط‌های آموزشی رسمی و غیررسمی در سراسر جهان است. این برنامه باید به‌عنوان یک مرکز پشتیبانی، ارائه راهنمایی برای همکاران ستادی و فردی و ترغیب تبادل منابع و ایده‌ها، از‌جمله موارد ذیل باشد:

 ارائه آنلاین برنامه‌های دیپلماسی علمی، گروه‌های دانشجویی و مواد آموزشی موجود در دانشگاه‌ها و سایر مؤسسات آموزشی سطح عالی در سراسر جهان  به‌اشتراک‌گذاری شیوه‌های مدل در میان اعضای ستادی و فردی از طریق گردهمایی‌های منظم و رویدادهای شبکه‌ای توسعه و تجمیع مواد آموزشی، مطالعات موردی، جلسات توجیهی، تمرین‌های شبیه‌سازی و منابع چندرسانه‌ای برای استفاده مؤثر در جامعه.

این شبکه باید متشکل از نمایندگان مؤسسات آموزش عالی (شامل استادان، کارکنان و دانشجویان) باشد که در‌حال‌حاضر امکان ارائه دوره‌ها یا آموزش‌های دیپلماسی علمی در آنها وجود دارد و باید به دنبال راهنمایی برای تأسیس آنها یا علاقه‌مند به افزایش کمی و کیفی برنامه‌های آموزشی دیپلماسی علمی در دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی باشد. علاوه‌براین، مراکز و دوره‌های آموزشی متمرکز بر دیپلماسی علمی باید در کشور گسترش یابند و به این گروه‌ها کمک ‌کند تا ایده‌ها، بهترین شیوه‌ها و منابع را به اشتراک بگذارند و شبکه‌سازی مؤثر در این زمینه انجام دهند. دانشگاه‌ها باید به‌ طور فزاینده‌ای تجربیات آموزشی در موضوعات گسترده یا خاص در دیپلماسی علمی را در کلاس درس از طریق برنامه‌هایی همراه با ارائه مدرک و گواهینامه‌ها یا در قالب طرح‌های فوق برنامه مانند سمپوزیوم‌های اختصاصی، سمینارهای توسعه شغلی یا تجربه شبیه‌سازی‌شده به دانشجویان و پژوهشگران ارائه دهند. مراکز و دوره‌های آموزشی مرتبط، باید اطلاعات، منابع و ابزارهای دیپلماسی علمی را در اختیار جامعه دانشجویی قرار ‌دهند. این گروه‌ها با توجه به نبود آموزش سیاست جهانی، باید از طریق تشکیل کارگاه‌های توسعه شغلی، کنفرانس‌ها، سخنرانی‌ها، پروژه‌های گروهی و بازدید از مکان‌ها و توسعه شغلی در دیپلماسی علمی در آموزش رسمی دانشگاهی بپردازند. دوره‌ها یا کارگاه‌های دیپلماسی علمی در سراسر جهان از ابزارها و منابع آموزشی متنوعی از مطالعات موردی گرفته تا ایفای نقش استفاده کرده‌اند. تمرین نقش‌آفرینی در دوره‌ها به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند تا از نقش دانشمندان در گرد هم آوردن طرفین در موقعیت‌های تنش دیپلماتیک اطلاع یابند و بحث درباره اهمیت شواهد در اختلافات و مناقشات بین‌المللی را تشویق کنند. به‌عنوان نمونه، بازی مرکوری، یک شبیه‌سازی مذاکره است که در دانشگاه ماساچوست ام‌آی‌تی برای آموزش نقش علم در سیاست‌گذاری بین‌المللی محیط‌ زیست طراحی و اجرا شده است. دانشگاه Tufts نیز یک برنامه شبیه‌سازی برای آموزش و حل مناقشات آب در مرز کشورها طراحی کرده است. همچنین برنامه‌هایی برای تمرین ایفای نقش مذاکرات تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل با استفاده از یک مدل کامپیوتری تعاملی برای تجزیه و تحلیل سریع نتایج مذاکرات شبیه‌سازی‌شده وجود دارد. این برنامه برای ایجاد آگاهی از تغییرات آب‌وهوا مفید است، دانشجویان را قادر می‌سازد تا برخی از پویایی‌هایی را که در مذاکرات آب‌وهوایی سازمان ملل ظاهر می‌شود تجربه کنند و ببینند که چگونه سیاست‌های پیشنهادی آنها بر سیستم آب‌وهوای جهانی در زمان واقعی تأثیر می‌گذارد. به‌علاوه می‌توان برنامه موردی دیپلماسی بر‌اساس سناریوهای فرضی در موقعیت‌های واقعی ارائه داد که طیفی از مسائل سیاست خارجی را که کشور با آن مواجه است، برجسته و از دانشجویان دعوت کرد تا گزینه‌ها و راه‌حل‌هایی را برای رسیدگی به آن مسائل در نظر بگیرند. برنامه دیگر باید به برخی از مرتبط‌ترین چالش‌های اجتماعی امروزی جهان بپردازد و در‌عین‌حال روحیه بین‌رشته‌ای را تقویت کند. دانشجویان از طیف گسترده‌ای از زمینه‌های متفاوت علمی از سیاست عمومی گرفته تا علم داده تا مهندسی در تیم‌ها برای پیشنهاد راه‌حل‌های خلاقانه با استفاده از ترکیبی از تجزیه و تحلیل داده‌های قوی و دانش کار ‌کنند. در برنامه دیگر، برجسته‌کردن رویکردهای ستادی و دانشجومحور تثبیت شده و در حال ظهور برای آموزش دیپلماسی علمی در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و حرفه‌ای در سراسر جهان، مد نظر است. در این جلسات شبکه‌ای، متخصصان و فارغ‌التحصیلان با پیشینه‌های مختلف فرصت‌هایی را در زمینه دیپلماسی علمی برای دانشجویان در کشور و حتی منطقه ایجاد می‌کنند و درمورد مسیرهای متعددی که به سمت حرفه در دیپلماسی علمی، فرصت‌های آموزشی مختلف در حال ظهور در این زمینه و نقش حیاتی دانشگاه‌ها و سازمان‌های علمی در پیشبرد آموزش دیپلماسی علمی بحث و تبادل‌ نظر می‌شود. اعضای پانل همچنین فرصت‌ها و چالش‌های توسعه برنامه‌های درسی دیپلماسی علمی و اهمیت گنجاندن یادگیری تجربی در آموزش دیپلماسی علمی را ارائه می‌کنند. آموزش دیپلماسی علمی، دانشجویان، استادان و دست‌اندرکاران آموزش دیپلماسی علمی را گرد هم می‌آورد تا رویکردهای سازمانی و دانشجومحور برای آموزش دیپلماسی علمی را ارائه دهند، تجربیات و بهترین شیوه‌ها را با افراد کلیدی در مراکز تحقیقاتی به اشتراک بگذارند و منابع مرتبط را معرفی کنند. همچنین باید مطالعات موردی و ارائه نمای کلی از فرصت‌های آموزشی آینده در دیپلماسی علمی، مطرح شود. همچنین باید به‌ طور مداوم به دنبال مشارکت برای حمایت از توسعه مطالعات موردی جدید، شبیه‌سازی‌ها و سایر مواد آموزشی مرتبط باشیم.