آتش «آبیدر» بر تن جوانان سبز کردستان

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

زینب رحیمی: تا لحظه انتشار این گزارش سه نفر از فعالان محیط زیست کردستان به نام‌های «حمید مرادی»، «چیاکو یوسفی‌نژاد» و «خبات امینی» در آتش دامنه‌های کوهستانی آبیدر سنندج سوختند و جان دادند. دو مصدوم این آتش‌سوزی هم به نام‌های «محسن حسین‌پناهی» و «مصطفی هژبری» در بیمارستان کوثر سنندج تحت مراقبت‌های ویژه قرار دارند و نگرانی‌ها درباره وضعیت جسمی آنها بالا رفته است. دو نفر دیگر هم در این آتش‌سوزی مصدوم شده بودند که همان روز حادثه تحت درمان قرار گرفته و ترخیص شدند.

حمید، چیاکو و خبات؛ قربانیان «آبیدر»

آتش‌سوزی در منطقه کوهستانی آبیدر سنندج پنجشنبه دوم مرداد امسال رخ داد و ۲۰ هکتار از زمین‌های طبیعی این منطقه را سوزاند. آتش، هشت نفر از فعالان محیط زیست و داوطلبان خاموش‌کردن آتش را مصدوم کرد که از این تعداد تاکنون سه نفر جان باخته‌اند. یکی از آنها حمید مرادی، مدیرعامل انجمن «شنه‌نوژین» کردستان است که روز جمعه سوم مرداد جان باخت. او فعال محیط‌زیست ۳۶ ساله، وکیل پایه یک دادگستری بود. حمید، روز پنجشنبه دوم مردادماه، همراه با دوستانش گرفتار آتش آبیدر شد و در اثر جراحات ناشی از آتش‌سوزی در بیمارستان جان باخت. دو روز بعد از جان‌باختن حمید مرادی، یکشنبه‌شب پنجم مردادماه، «چیاکو یوسفی‌نژاد» هم که دچار سوختگی ناشی از آتش‌سوزی شده بود در بیمارستان کوثر جانش را از دست داد. در ادامه بامداد روز دوشنبه ششم مرداد «خبات امینی» که به‌دلیل شدت سوختگی بیش از ۷۰ درصدی در بیمارستان کوثر بستری شده بود، از دنیا رفت.

آتشی که زبانه کشید

بنا به گفته دانیال محمودی‌، دوست و همکار حمید مرادی و عضو انجمن «شنه‌نوژین»، روز پنجشنبه فعالان محیط زیست برای خاموش‌کردن آتش آبیدر وارد دره‌ای واقع در این منطقه می‌شوند اما ناگهان به دلیل وزش باد شعله‌های آتش زبانه می‌کشد و این افراد در آتش گرفتار شده و دچار سوختگی می‌شوند. مدیر کل منابع طبیعی استان کردستان، تغییر جهت آتش و گسترش آتش‌سوزی را عامل گرفتاری فعالان محیط زیست درون آتش و سوختگی و آسیب شدید آنها می‌داند. بسیاری از فعالان محیط‌ زیست آتش‌سوزی آبیدر را عمدی می‌دانند اما مدیران محلی سنندج اعلام می‌کنند که فعلا علت اصلی و دلایل متقن از آتش‌سوزی در دسترس نیست و پس از بررسی ابعاد کامل حادثه، دلیل اصلی اطلاع‌رسانی خواهد شد. آبیدر عرصه تحت حفاظت سازمان منابع طبیعی است اما مدیریت آن در سال‌های گذشته بر عهده شهرداری سنندج گذاشته شده است.

رؤیاهایی که دود شد

هم‌زمان با شروع آتش‌سوزی در آبیدر علاوه بر نیروهای دولتی تعدادی از فعالان محیط زیست و داوطلبان مردمی به دل آتش زدند تا منطقه را از گزند آسیب در امان نگه دارند اما خود گرفتار دود غلیظ و شعله‌های بلند آتش شدند. چیاکو یوسفی‌نژاد یکی از قربانیان آتش آبیدر، جوان ورزشکاری است که به‌تازگی با دختر موردعلاقه‌ش نامزد کرده بود. مرگ چیاکو آن هم هم‌زمان با سالروز تولدش قلب بسیاری از ایرانیان را به درد آورده است. عکس و فیلم‌هایی که چیاکو در صفحه شخصی خود در اینستاگرام در سال‌های اخیر به اشتراک گذاشته است، نشان می‌دهد که او در چند رشته ورزشی فعال بوده و انتشار تصاویری از مراسم نامزدی‌اش بیانگر روزهای روشن و پرامیدی است که چیاکو بدان دل‌خوش بود اما آتش آبیدر همه آن رؤیاها را سوزاند و دود کرد. چیاکو برای حفظ محیط زیست شهر خود روز پنجشنبه وارد منطقه آبیدر شد اما با تنی سوخته و زخمی از آتش بیرون آمد و بعد از سه روز مقاومت، برای همیشه با زندگی وداع کرد.

اینها بهترین جوانان این آب و خاک هستند

فعالان محیط زیست ایران از حادثه رخ‌داده در آبیدر که منجر به مرگ سه نفر و مصدومیت شدید پنج نفر از داوطلبان شده، بسیار آزرده‌خاطر هستند. جمال قادری، فعال محیط‌ زیست و عضو انجمن چیا در کردستان در گفت‌وگو با «شرق»، با اشاره به تعدد آتش‌سوزی‌ها در استان کردستان می‌گوید: «پیش از این هم تعدادی از جوانان فعال محیط زیست بر ای حفظ محیط زیست جان خود را از دست داده‌اند. اینها بهترین جوانان کشورند که به این شکل پرپر شدند، درحالی‌که خاموش‌کردن آتش وظیفه انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد نیست. این جوانان داوطلبانه و از سر دلسوزی خود را به دل آتش می‌زنند».

عضو انجمن چیا، با تأکید بر اینکه اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع وظیفه نهادهای دولتی است، ادامه می‌دهد: «نهادهای حاکمیتی موظف‌اند از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس از جمله در کردستان جلوگیری کنند و از سوی دیگر با ایجاد و استقرار پایگاه‌های هوایی برای اطفای حریق نسبت به خاموش‌کردن آتش‌سوزی‌ها اقدام کنند. علاوه بر اینها حاکمیت موظف است با عاملان و مسببان آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها و مراتع برخورد کند».

ما تحمل فاجعه دیگری را نداریم

بغض و اشک اجازه حرف‌زدن را از جمال قادری، عضو فعال انجمن چیا می‌گیرد. او با صدایی گرفته و لرزان می‌گوید: «ما تحمل فاجعه دیگری را نداریم. انتظار داریم این وضعیت را مدیریت کرده و این شرایط را تمام کنند». این فعال محیط زیست کردستان اغلب آتش‌سوزی‌های زاگرس را عمدی می‌داند؛ ادعایی که مورد تأیید بهمن ایزدی، دیگر فعال محیط زیست و مدیر کانون سبز استان فارس هم هست. او با اشاره به اینکه از سال ۹۹ به بعد تعداد آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های زاگرس بیشتر از قبل شده است، می‌گوید: «مسئولان می‌دانند که اغلب این آتش‌سوزی‌ها عمدی است و باید رویکرد جدیدی را در برخورد با این وقایع اتخاذ می‌کردند اما دولت و متولیان هیچ برنامه و تدبیری برای حل این بحران نداشتند و ندارند و معتقدم آنها از علاقه و عشق مردم به زاگرس و زادبوم‌شان سوءاستفاده می‌کنند».

بهمن ایزدی، دیگر فعال محیط‌زیستی کردستان از برخورد منفعلانه بخش‌های دولتی در مواجهه با آتش‌سوزی‌های گسترده جنگل‌های زاگرس عصبانی است و به «شرق» می‌‌گوید: «وقتی حریق در طبیعت ایران رخ می‌دهد، مردم نمی‌توانند دست روی دست بگذارند و بنشینند و تماشا کنند که جنگل‌ زاگرس که بخش مهمی از دارایی آنهاست از بین برود. مردم به لحاظ روحی به این مراتع و جنگل وابسته‌اند و وقتی می‌بینند این مام میهن یار و یاوری ندارد به دل آتش می‌زنند. به نظر من بخش دولتی از معرفت و عشق مردم به طبیعتشان سوءاستفاده کرده و از وظایف خود شانه خالی می‌کند».

دولت پا پس کشیده است

ایزدی، سال‌ها در حوزه اطفای حریق زاگرس فعالیت آموزشی کرده و ادامه می‌دهد: «در سایر کشورها وقتی دولت‌ها می‌خواهند از داوطلبان برای خاموش‌کردن آتش استفاده کنند، روال به این صورت است که بعد از برگزاری دوره‌های آموزشی درصورتی‌که داوطلب، آمادگی جسمی و روحی داشته باشد، ضمن تجهیز او به امکانات از کمکش برای اطفای حریق استفاده می‌کنند. دولت داوطلبان را تنها گذاشته و آنها لاجرم موظف هستند علاوه بر تأمین تجهیزات مورد نیاز خود از جمله دمنده و لباس مناسب، حتی خوراک، غذا و آب لازم را هم خود تهیه کنند. بخش دولتی حتی یک لیوان آب هم دست داوطلب مردمی نمی‌دهد.

۲۳ نفر قربانی آتش زاگرس

این فعال محیط زیست با گلایه شدید از سازمان‌های منابع طبیعی و محیط زیست و با اشاره به جان‌باختن داوطلبی مردمی به نام «کاووس مرادی» در منطقه دشت ارژن استان فارس در تیرماه سال جاری حین اطفای حریق، می‌گوید: «تاکنون در آتش‌سوزی‌های زاگرس ۲۳ نفر جان باخته‌اند اما نهادهای دولتی همچنان سکوت می‌کنند و هیچ برنامه‌ای برای حل بحران ندارند. متأسفانه همیشه روال این است که اگر داوطلبی در راه حفظ محیط زیست شهید شود، دولت سر و ته ماجرا را با سکوت هم می‌آورد. حرف من خطاب به دولتی‌ها این است که چشمانتان را باز کنید و صدای ضجه پدر و مادرهایی را که در سوگ فرزندان عزیزشان می‌سوزند، بشنوید. من با دیدن چهره این جوانان که برای حفظ محیط زیست ایران جانشان را فدا کردند، از شدت غم و ناراحتی به مرز دیوانگی می‌رسم، قلبم آتش می‌گیرد».

بنا به گزارش «شرق»، مراسم تشییع پیکر شهیدان حمید مرادی، چیاکو یوسفی‌نژاد و خبات امینی با حضور گسترده شهروندان استان کردستان برگزار شد. شرکت‌کنندگان مراسم تشییع با سردادن شعارهایی، این فعالان محیط زیست را شهید راه میهن و قهرمان کردستان خطاب کرده و آنها را شهدای سبز ایران می‌دانند. بسیاری از شهروندان ایرانی از جان‌باختن سه فعال محیط زیست در راه حفظ طبیعت ایران ابراز ناراحتی و با خانواده‌‎های قربانیان ابراز همدلی کردند. مرگ این جوانان باعث واکنش‌هایی در فضای مجازی شده و تعدادی از کاربران ایرانی با انتشار تصاویر این سه فعال محیط زیست خود را در غم این سوگ شریک می‌دانند.