«شرق» از روزهای پرتنش لبنان و آینده مبهم حزب‌الله گزارش می‌دهد:
نزاع قدرت در بیروت
دولت لبنان پس از سال‌ها مناقشه و قدرت‌نمایی حزب‌الله، حالا بی‌سابقه‌ترین تصمیم چند دهه اخیر را گرفته: خلع سلاح کامل این گروه تا پایان سال، آن هم در شرایطی که قدرت حزب‌الله روی صحنه سیاست لبنان به‌وضوح کم‌رنگ شده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
دولت لبنان به ارتش این کشور دستور داد تا برنامه‌ای جامع برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان تا پایان سال میلادی تهیه کند؛ تصمیمی که از پایان جنگ داخلی لبنان تاکنون بی‌سابقه است. این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که پس از درگیری خونین با اسرائیل و کاهش محسوس قدرت حزب‌الله در سال گذشته، صحنه سیاسی لبنان دستخوش تغییراتی جدی شده است.
این تصمیم، بخشی از اجرای آتش‌بسی است که با میانجیگری آمریکا، پس از بیش از یک سال جنگ میان حزب‌الله و اسرائیل، در ۲۷ نوامبر سال گذشته به امضا رسید. مطابق توافق جدید، تنها شش نهاد نظامی و امنیتی مجاز به حمل سلاح در لبنان خواهند بود.
مساله خلع سلاح حزب‌الله در لبنان موضوعی بسیار حساس است؛ چرا که این گروه شیعه، تنها گروهی بود که پس از پایان جنگ داخلی ۱۹۹۰ همچنان سلاح‌هایش را تحت عنوان «مقاومت» در برابر اسرائیل نگه داشت؛ اسرائیلی که تا سال ۲۰۰۰ جنوب لبنان را در اشغال خود داشت.
نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، در این‌باره اعلام کرد: «ارتش موظف شده تا برنامه‌ای طراحی کند که تا پایان سال، سلاح‌ها صرفا در اختیار ارتش و پنج نهاد امنیتی دیگر باشد؛ درست مطابق با مفاد بیانیه آتش‌بس که به جنگ حزب‌الله و اسرائیل پایان داد.» قرار است این طرح تا ۳۱ آگوست برای بررسی و تصویب به هیات دولت ارائه شود.
پل مرقص، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان، در همین جلسه خبر داد که دو وزیر نزدیک به جنبش امل و حزب‌الله به نشانه اعتراض جلسه را ترک کردند. دولت همچنین قرار شد بررسی سند پیشنهادی آمریکا درباره زمان‌بندی خلع سلاح حزب‌الله را پنجشنبه ادامه دهد؛ پیشنهادی که توسط تام باراک، نماینده ویژه آمریکا، به دولت لبنان ارائه شده است.
حزب‌الله در برابر فشارها
در حالی که دولت مشغول رایزنی درباره آینده سلاح‌های حزب‌الله بود، نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله، در نطقی تلویزیونی صراحتا تاکید کرد: «هیچ جدول زمانی که در سایه تهدید و آتش اسرائیل باشد، مورد قبول ما نیست.» او پرسید: «آیا قرار است صرفا سلاح‌هایمان را تحویل دهیم یا واقعا قرار است گفت‌وگو کنیم؟ غیرقابل قبول است که لبنان کم‌کم قدرت دفاعی‌اش را از دست بدهد، در حالی که همه اهرم‌های قدرت همچنان در دست اسرائیل باقی مانده است.»
قاسم فشارهای آمریکا را نوعی «دیکته» توصیف کرد و گفت: «هدف، گرفتن قدرت از حزب‌الله و در واقع از کل لبنان است.» تام باراک، نماینده ویژه آمریکا، اواخر ماه جولای دولت لبنان را به اجرای فوری تعهداتش و انحصار سلاح در دست دولت فراخوانده بود.
یکی از مقامات لبنانی نزدیک به مذاکرات نیز به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری فرانسه گفت: «حزب‌الله بدون دریافت امتیاز، سلاح‌هایش را تحویل نمی‌دهد و آمریکایی‌ها هم کاملا به این موضوع واقف‌اند.»
در همان روز، خبرنگار خبرگزاری فرانسه صحنه‌هایی از هواداران حزب‌الله را ثبت کرد که سوار بر موتورسیکلت، با پرچم‌های زرد و تصاویر رهبرانشان در محله‌های فقیرنشین جنوب بیروت رژه می‌رفتند. رئیس‌جمهور لبنان، ژوزف عون، چند روز پیش دوباره بر عزم دولت برای خلع سلاح همه گروه‌ها، از جمله حزب‌الله تأکید کرده بود.
بن‌بست دیپلماتیک
حزب‌الله به عنوان شرط اولیه برای خلع سلاح، خواستار عقب‌نشینی اسرائیل از پنج موضعی است که در جنوب لبنان اشغال کرده و توقف کامل حملات و بمباران‌های اسرائیل شده است. همچنین بازسازی مناطق جنگ‌زده را در فهرست مطالباتش قرار داده است.
در مقابل، اسرائیل حزب‌الله را متهم می‌کند که در تلاش برای بازسازی پایگاه‌های نظامی خود است و تهدید کرده تا زمانی که حزب‌الله خلع سلاح نشود، حملاتش را ادامه خواهد داد. نعیم قاسم سه‌شنبه هشدار داد: «اگر اسرائیل حمله‌ای گسترده به لبنان آغاز کند، موشک‌های ما بر سر اسرائیل فرود خواهند آمد.»
پیش از جنگ اخیر با اسرائیل که همزمان با آغاز جنگ غزه در ۲۰۲۳ شعله‌ور شد، حزب‌الله به عنوان نیرویی قدرتمند و بلامنازع در لبنان شناخته می‌شد؛ اما حالا پس از تحولات داخلی و پیامدهای سنگین جنگ با اسرائیل، موقعیت حزب‌الله به‌وضوح محدود شده و گزینه‌هایش چندان گسترده به نظر نمی‌رسد.
با این حال، تحلیلگرانی مانند دیوید وود از اندیشکده گروه بحران بین‌الملل هشدار داده‌اند که لبنان می‌تواند وارد یک بن‌بست دیپلماتیک شود؛ چرا که حزب‌الله هر گونه گفت‌وگو درباره خلع سلاحش را مشروط به تحقق همه مطالباتش، به‌ویژه در قبال اسرائیل، کرده است. اگر این بحران به‌زودی حل نشود، ممکن است فرصت حل دیپلماتیک هم از دست برود و لبنان وارد دوره‌ای تازه از سردرگمی سیاسی و حتی درگیری‌های داخلی شود.
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
