جامعه از قوانین پیشروتر است

در این دو سال مسائل زنان تبدیل به موضوعی فراتر از زنان تبدیل شد و مردان هم برای دستیابی به برخی مطالبات زنان تلاش کردند. برخی از موضوعات و ارزش‌هایی که سال‌ها دست زنان را بسته بود، محل شک قرار گرفت و جامعه با نگاهی جدید، دوباره به آن پرداخت.

یک انقلاب فرهنگی کوچک از درون خانه‌ها آغاز شد که جایگاه زنان را تا حدی تغییر داد. موضوعاتی که در جامعه باقی مانده و به سطوح بالاتر حاکمیت نرسید. این موضوع باعث شد تا زنان احساس ناامیدی کنند و تصور کنند تلاش هایشان بی نتیجه مانده است. مسائل زنان، یک موضوع جدی در همین رابطه فاطمه علمدار، جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه روان‌شناسی اجتماعی در گفت‌وگو با «شبکه شرق» به این موضوع اشاره می‌کند که برای یک سری تغییرات قانونی در حوزه زنان، نیازمند تغییرات فرهنگی هستیم. ما در دو سال گذشته یک انقلاب موفق فرهنگی در زمینه مسائل زنان داشتیم. در این دوره مسئله زنان از مسئله یک قشر خاص جامعه فراتر رفت؛ مسائل زنان به عنوان یک مسئله مهم در جامعه و خانه‌های ما مطرح و حتی تبدیل به یک موضوع جدی شد و خانواده‌های ایرانی مجبور شدند راجع به این قضیه فکر و موضع گیری کند.

یک انقلاب فرهنگی در حال شکل گیری است

او در ادامه می‌گوید: ما در درون خانه‌ها یک انقلاب موفقیت آمیز داشتیم. نتایج موج چهارم «سنجش نگرش ملی» نیز نشان دهنده تغییر نگرش‌های خانواده‌ها و اعضای جامعه است. آزادی‌های که در درون خانواده در بحث پوشش به فرزندان داده شده و چیزهایی که قبل از این اتفاقات در جامعه غیرقابل بحث به نظر می‌آمد و نمی‌توانستیم به آن شک کنیم، دوباره در جایی قرار گرفت که لازم شد در مورد آن بحث و صحبت شود. انگار که هنجارهای قبلی محل شک قرار گرفت و حالا جامعه در حال شکل دادن هنجارهای جدیدی است. تلاشی که اینبار از درون خانه‌ها و خانواده‌ها از روابط کوچک در حال ایجاد شدن است. تغییراتی که در روابط کوچک در سطح شهر و خانه‌ها می‌بیینیم نشانه این است که انقلاب فرهنگی در حال جریان است و تا این جای کار هم موفقیت آمیز بوده است اما نمی‌توانیم انتظار این را داشته باشیم که برخی تغییرات قوانین به این سرعت رخ دهد. ما در مسیر قرار داریم و این موفقیت های فرهنگی که به دست آمده بسیار ارزشمند است.

اعتماد به نفس زنان وابسته به تصورشان از خودشان است

این جامعه‌شناس در رابطه با اینکه حرف زدن از مطالبات و شنیده شدن صدای زنان باعث شده اعتماد به نفس آنها بالا برود می‌گوید: تصویری که انسان از خودش دارد در رفتارهایش تأثیر می‌گذارد. تصویر کسی که موجودی نابالغ، ناعاقل و ناتوان از تصمیم گیری و وابسته به دیگران باشد؛ تصویری که در بسیاری از نگاه‌ها در مورد زنان وجود دارد، باعث می‌شود رفتارهای آنها متفاوت باشد و پیامد این نوع تصمیم گیری به عهده خودش گذاشته نشود. برای مثال برخی تفکرها بی‌حجابی زن را ناشی از بی‌غیرت بودن شوهر، پدر یا برادر می‌داند و معتقد است آنها باید زن را جمع کنند. این موضوع اعتماد به نفس زنان را پایین می‌آورد و تصویری که از خودش دارد را تغییر می‌دهد.

تغییر نگاه جامعه به مسائل و توانایی‌های زنان

علمدار در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که در یکی دو سال گذشته در جریان این انقلاب فرهنگی هم نگاه مردان و هم نگاه زنان به مسائل و توانایی‌های زنان تغییر کرد و این تغییر نگاه با سست شدن  برخی رویکرد‌های پیشین و کم اعتبار شدن نهادهای ارزش گذار قبلی همزمان شد، موضوعی که در نظرسنجی‌ها نیز مشهود است. حالا جامعه ، خودش تصمیم می‌گیرد که نگاه جدیدش از مسائل باید چطور باشد. در همین موج چهارم می‌بینیم که بیش از نیمی از مردان موافق داشتن حق طلاق برای زنان هستند؛ یا بیش از نیمی از مردان به برابری ارث میان زن و مرد رضایت دارند؛ همان میزان از مردان معتقدند زن در کنار مادر بودن می‌تواند فعالیت اجتماعی خارج از خانه هم داشته باشد یا در مورد تصمیم‌گیری اقتصادی و اجتماعی در خانواده هم بیشترین نظر بر این بود که زن و مرد به صورت مشترک برای زندگی تصمیم بگیرند و این نگاه که مرد رئیس خانواده است نسبت به قبل تغییراتی داشته است.

نگرشی جدید در مورد زنان به وجود آمده

به گفته او این موارد مشخص می‌کند نظر بخش قابل توجهی از جامعه با نظراتی که می‌گوید زنان به لحاظ ذاتی توانایی تصمیم گیری عقلانی ندارند در تضاد است و نشان دهنده این است که تغییر نگرشی جدی در مورد ویژگی ها، توانمندی و جایگاه اجتماعی زنان به وجود آمده است.

جامه از قوانین جلوتر رفته و نگاه پیشرو تری دارد و این نگاه در انتخاب‌های رفتاری زنان و مردان تأثیر میگذارد و زنان هم نگاه بالغانه وعاقلانه تری به خودشان دارد.