با برندگان نوبل فیزیک ۲۰۲۵ بیشتر آشنا شوید/ جایزه‌ای به افتخار فیزیک کوانتومی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

جایزه نوبل فیزیک امسال به سه دانشمند آمریکایی تعلق گرفت. ساعت ۱۳:۱۵ دقیقه به وقت تهران آکادمی نوبل اسامی برندگان نوبل فیزیک را اعلام کرد: جان کلارک، میشل اچ. دِوُر و جان ام. مارتینیس. این سه دانشمند به خاطر پژوهش در زمینه پدیده «تونل‌زنی کوانتومی در بزرگ‌مقیاس» و انرژی کوانتیده شده در یک مدار الکتریکی برنده جایزه نوبل فیزیک شدند.

گفتنی است سال گذشته، جان هاپ‌فیلد و جفری هینتون برای اکتشافات و اختراعات اساسی که یادگیری ماشین را با شبکه‌های عصبی مصنوعی امکان‌پذیر می‌کند، برنده جایزه نوبل فیزیک شدند. جایزه نوبل فیزیک یکی از معتبرترین جوایز علمی جهان است و هر سال به دانشمندانی تعلق می‌گیرد که «بیشترین سهم را در پیشرفت فهم ما از جهان فیزیکی» داشته‌اند.

بیانیه کمیته نوبل 

کمیته نوبل در بیانیه خود آورده است سه دانشمند برنده نوبل فیزیک امسال «کشفیات مهمی درباره تاثیر تونل‌زنی کوآنتومی بزرگ‌مقیاس و کوانتیده بودن انرژی در یک مدار الکترونیکی» داشته‌اند.

تاثیر این پژوهش

یکی از سوالات مهم در فیزیک بزرگ‌مقیاس اندازه سیستمی است که بتواند تاثیرات  مکانیک کوانتومی را نمایش دهد. برندگان جایزه نوبل فیزیک امسال آزمایش‌هایی با یک مدار الکتریکی انجام داده‌اند که طی آن تونل‌زنی مکانیک کوانتومی و سطح انرژی کوانتیده شده در مداری که به اندازه یک کف دست بوده است، مشخص شده است. تونل‌زنی کوآنتومی یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز در ریزمقیاس است که با فیزیک کلاسیک همخوانی ندارد. همچنین بسیاری از پدیده‌های فیزیکی که در مقیاس‌های کوانتومی رخ می‌دهند در مقیاس‌های بزرگ‌تر دیده نمی‌شوند. بنابراین یافتن بیشینه ابعاد مقیاسی که در آن پدیده‌های کوانتومی آشکار شوند از چالش‌های فیزیک به شمار می‌رود.

با سه برنده نوبل فیزیک آشنا شویم 

جان کلارک متولد ۱۹۴۲ در کمبریج انگلیس است که هم اکنون در دانشگاه کالیفرنیا برکلی فعالیت می کند.

میشل دِوُر متولد ۱۹۵۳ در فرانسه است که هم‌اکنون در دانشگاه یل و دانشگاه کالیفرنیا سانتاباربارا فعالیت می‌کند.

جان مارتینیس فیزیک‌دان آمریکایی متولد ۱۹۵۸ و پروفسور دانشگاه کالیفرنیا سانتابارباراست. وی در سال ۲۰۱۴ میلادی در Google  Quantum AI Lab  استخدام شد تا با استفاده از کیوبیت‌های ابررسانا یک رایانه کوانتومی بسازد.

چند نکته درباره نوبل فیزیک 

- جایزه نوبل فیزیک از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۲۴، ۱۱۸ بار به ۲۲۶ برنده اهدا شده است.

- ماری کوری اولین زن برنده نوبل فیزیک و تنها فرد در تاریخ است که در دو رشته علمی متفاوت (فیزیک و شیمی) برنده جایزه نوبل شده است.

- تا به حال فقط به ۴ زن غیر از ماری کوری جایزه نوبل فیزیک اعطا شده است. ماریا گوپرت مایر در سال ۱۹۶۳، دونا استریکلند در سال ۲۰۱۸، آندره‌آ گِز در سال ۲۰۲۰ و آن لوییلیه در سال ۲۰۲۳.

- سال پیش، پیشگامان هوش مصنوعی، جان هاپ‌فیلد و جفری هینتون، به خاطر کمک به ایجاد بنیان‌های یادگیری ماشینی، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کردند.

- در زمان جنگ جهانی اول و دوم جایزه نوبل فیزیک اهدا نشد.

- ۴۹ بار جایزه نوبل فیزیک به دو نفر و ۳۴ بار به سه نفر اهدا شده است.

- جوان‌ترین برنده نوبل ویلیام لورنس براگ بود که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش جایزه نوبل را در سال ۱۹۱۵ دریافت کرد.

آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.