تاب آوری سلامت در برابر تابستان داغ سیستان و بلوچستان

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

تاب آوری نظام سلامت در سیستان و بلوچستان، در مواجهه با روزهای تابستانی با دمای نزدیک به ۵۰ درجه سانتیگراد، خاموشی‌های ۲ ساعته و شیوع گرمازدگی به یکی از اولویت‌های مهم استان تبدیل شده است.

 برخی از روزهای تابستان امسال سیستان‌وبلوچستان دمایی نزدیک به ۵۰ درجه را تجربه کرده در این راستا هشدار سطح نارنجی از ۲۹ تیرماه تا سوم مرداد فعال شد تا نشان دهد شرایط اقلیمی در این استان به‌صورت فوق‌العاده درآمده است؛ با شدت گرفتن گرما، افرادی به مراکز درمانی با علائمی چون سرگیجه تهوع بی‌حالی، سردرد و تعریق شدید مراجعه می‌کنند که همگی از نشانه‌های کلاسیک گرمازدگی هستند و در موارد شدیدتر تپش قلب، اختلال هوشیاری و کاهش فشار خون ثبت شده این موارد به‌ویژه در میان سالمندان بیماران قلبی‌تنفسی و کودکان قابل‌توجه است چرا که بدن آنان توان کمتری برای تنظیم دمای داخلی دارد شرایطی که سلامت جسم و روان را با خطرات مستقیم مواجه کرده و نیاز به حضور فوری در مراکز درمانی را افزایش داده است.

در گام نخست برای مبارزه با گرمازدگی آگاه‌سازی عمومی ضروری است؛ راهکارهایی مانند مصرف منظم مایعات خنک با الکترولیت، استفاده از نوشیدنی‌هایی مانند دوغ آب‌لیمویی خاکشیر یا تخم‌شربتی به‌همراه نمک، انتخاب خوراکی‌هایی سبک و پرآب مانند هندوانه، خیار، سالاد و پرهیز از غذاهای چرب و نوشیدنی‌های پرکافئین می‌توانند نقش کلیدی در حفظ توازن بدن ایفا کنند؛ زنان خانه‌دار می‌توانند با تنظیم برنامه غذایی خانواده از شرایط فعلی حمایت کنند همچنین توصیه می‌شود پرهیز از قرار گرفتن در معرض آفتاب مستقیم بین ساعات ۱۲ تا ۱۶ همراه با پوشش مناسب و استفاده از وسایل خنک‌کننده محل زندگی حتی با ساده‌ترین وسایل مانند بادگیرهای دستی یا پرده‌های تیره انجام شود.

نشانه‌ها و درمان فوری؛ ضرورت مواجهه دقیق

گرمازدگی در مراحل اولیه قابل کنترل است با مشاهده علائم اولیه باید سریعاً بیمار را به محیطی خنک منتقل و لباس او را سبک کرد و دوش آب ولرم گرفت؛ در کنار این کار استفاده از محلول آب‌نمک با لیموترش یا نوشیدنی‌های خنک حاوی الکترولیت باید پیوسته ادامه یابد در صورت مشاهده علائمی نظیر تب بالا تشنج یا کاهش شدید هوشیاری اقدامات درمانی اورژانسی لازم است و بیماران باید بلافاصله به مراکز بهداشتی منتقل شوند؛ و مراکز خدمات درمانی باید آمادگی پذیرش بیمارانی را داشته باشد که در اثر این پدیده دچار اختلالات تنفسی قلبی یا ریوی شده‌اند.

در مناطقی که تنها امکان دسترسی به خدمات درمانی به‌صورت محدود وجود دارد، مهیا کردن بسته‌های امدادی شامل محلول آب‌نمک، دسترسی سریع به پزشک سیار و آموزش کاربردی برای پیشگیری درمانی ضروری است؛ اطلاع‌رسانی هدفمند از طریق شبکه‌های محلی و استفاده از ظرفیت‌های بهداشت روستایی باید در کوتاه‌مدت اجرا شود این اقدامات می‌تواند تفاوت میان وقوع بحران انسانی وسیع و مدیریت موفق این چالش را رقم بزند.

هماهنگی استان برای مدیریت گرما؛ از کاهش ساعت کاری تا هشدارهای عمومی

در پی افزایش دمای کم‌سابقه و شدت گرفتن بحران گرما، مدیریت بحران استانداری سیستان‌ و بلوچستان تصمیم گرفت برای کاهش فشار فزآینده بر زیرساخت‌ها، فعالیت ادارات، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه را در روزهای ۳۰ و ۳۱ تیر و اول مرداد تنها از ساعت ۶ تا ۱۱ صبح مجاز اعلام کند؛ تصمیمی که بر پایه هشدار نارنجی سازمان هواشناسی اتخاذ و با هدف حفظ پایداری خدمات حیاتی و کاهش مصرف انرژی در ساعات اوج گرما صورت گرفته است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان‌ و بلوچستان اظهار کرد: مراکز درمانی، امدادی و خدمات‌رسان از این مصوبه مستثنی هستند تا ارائه خدمات حیاتی به مردم دچار اختلال نشود این تصمیم در جلسه فوق‌العاده ستاد مدیریت بحران استان مطرح و با تأیید نهایی به همه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد؛ هدف اصلی این تغییر زمانی نه‌تنها کاهش بار شبکه برق بلکه کاهش حضور فیزیکی شهروندان در محیط‌هایی با خطر گرمازدگی و قرارگیری در معرض گرد و غبار بوده است.

مجید محبی با اشاره به شدت بی‌سابقه گرما در نواحی مرکزی و شمالی سیستان و بلوچستان اعلام کرد: لازم است تمام کارکنان ادارات و عموم مردم با رعایت الگوهای مصرف بهینه و کاهش تردد غیرضروری در ساعات گرم، همکاری مؤثری در عبور از این مرحله داشته باشند؛ توصیه‌هایی همچون استفاده از پوشش مناسب، ماندن در مکان‌های دارای تهویه و مصرف مایعات به‌طور مستمر، به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر نظیر سالمندان، بیماران و کودکان به صورت مستمر اطلاع‌رسانی شده است.

با شدت گرفتن مصرف وسایل سرمایشی و افزایش چشمگیر دمای هوا، بار مصرفی روی شبکه برق سیستان و بلوچستان به حد بحران رسیده است مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان با بیان جزئیات وضعیت شبکه، اعلام کرد: زیرساخت برق استان دارای ۴۴ هزار کیلومتر خطوط فشار متوسط و ضعیف، ۲۹ هزار دستگاه ترانس و حدود یک میلیون مشترک است که همگی در شرایط فعلی نیازمند مدیریتی هوشمند از سوی مصرف‌کنندگان هستند.

محمد رئیسی ادامه داد: تلاش مجموعه برق استان بر ارائه برق پایدار و با ولتاژ استاندارد به همه مشترکان متمرکز شده، اما گذر موفق از پیک مصرف نیازمند مشارکت گسترده مردم است در همین راستا مجموعه‌ای از توصیه‌های کاربردی برای بهینه‌سازی مصرف مطرح شده که شامل تنظیم کولرها روی دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد، خاموش کردن لامپ‌های اضافی، استفاده از نور طبیعی در روز و پرهیز از استفاده از وسایل پرمصرف در ساعات اوج مصرف است.

وی عنوان کرد: در این میان، خانواده‌ها و به‌طور خاص بانوان نقش محوری در فرهنگ‌سازی و اجرای مصرف بهینه دارند زنان با مدیریت تغذیه خانواده، برنامه‌ریزی ساعات استفاده از وسایل برقی و به‌کارگیری روش‌های طبیعی خنک‌سازی، می‌توانند نقش مؤثری در کاهش مصرف و کمک به پایداری شبکه ایفا کنند؛ این اقدام، نه‌فقط از منظر اقتصادی بلکه از نگاه بهداشتی نیز اهمیت دارد چراکه امکان استفاده بی‌وقفه از وسایل سرمایشی، پیشگیری از گرمازدگی را در اولویت حفظ می‌کند.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق سیستان و بلوچستان افزود: مردم استان همواره در کنار صنعت برق بوده‌اند و امروز بیش از هر زمان دیگر این همراهی معنا پیدا کرده؛ عملکرد مثبت در زمینه مصرف بهینه نه‌تنها باعث کاهش نوسان ولتاژ می‌شود بلکه آرامش و اطمینان را به تمام نقاط استان، به‌ویژه نواحی روستایی و کم‌برخوردار منتقل می‌کند.

در ادامه برنامه‌های مدیریت گرمازدگی، نظام سلامت سیستان و بلوچستان نیز با ارائه بسته‌های راهبردی ساده اما مؤثر، پیشگیری از گرمازدگی را در اولویت قرار داده در این راستا استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با اشاره به اهمیت الگوی غذایی مناسب در این شرایط، اظهار کرد: مصرف منظم آب و مواد معدنی مثل سدیم، پتاسیم و منیزیم، همراه با وعده‌های غذایی سبک و سرد، مهم‌ترین عامل در جلوگیری از اختلالات دمایی در بدن است.

منصور شهرکی خاطرنشان کرد: باید از غذاهای چرب، پرحجم، شور و نوشیدنی‌های شیرین و کافئین‌دار پرهیز کرد زیرا این مواد موجب دفع بیشتر آب بدن و اختلال در تعادل الکترولیت‌ها می‌شوند در عوض استفاده از خوراکی‌های طبیعی مانند سالاد سبز، میوه‌های پرآب و ترکیبات سنتی ایرانی مثل خاکشیر و شربت آب‌لیمو می‌تواند به‌خوبی بدن را در برابر گرما مقاوم نگه دارد.

منیر افتخارنیا رئیس گروه تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نیز ضمن تشریح روند درمان خانگی گرمازدگی عنوان کرد: در صورت بروز علائم اولیه باید حجم لباس فرد کاهش یابد، او را به مکان خنک منتقل کرد، دوش آب ولرم گرفت و با محلول‌های حاوی نمک و مایعات طبیعی به سرعت به جبران کم‌آبی اقدام کرد در صورت تداوم علائم یا بروز اختلال هوشیاری، مراجعه به مرکز درمانی ضرورتی غیرقابل اجتناب است.

سیستان و بلوچستان با احتساب به مرزهای آبی به عنوان پهناورترین و از لحاظ مرزهای خشکی به‌عنوان دومین استان پهناور کشور بیش از سه میلیون و ۳۷۵ هزار نفر جمعیت در ۲۶ شهرستان دارد.