بلندپروازی‌های مکرون

به گزارش روزنامه شرق، با آغاز سال 2022 ریاست دوره‌ای شش‌ماهه فرانسه بر اتحادیه اروپا نیز با ارائه برنامه‌‌ای بلندپروازانه و با هدف شکل‌گیری اروپای قدرتمندتر و مستقل‌تر از سوی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه شروع شد.

ریاست پاریس بر اتحادیه اروپا زمانی رقم خورده که آلمان به عنوان مهم‌ترین قدرت اتحادیه اروپا، اولین روزهای دوران پس از آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان را سپری می‌کند و تمام نگاه‌ها به اولاف شولتس صدراعظم جدید این کشور و سیاست‌های جدید برلین است. مکرون هم می‌خواهد از فرصت خروج قدرتمندترین زن جهان از کرسی صدراعظمی آلمان پس از 16 سال استفاده کند و جایگاه پاریس را در اتحادیه اروپا ارتقا بخشد. به همین دلیل دولت مکرون که ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را از اسلوونی تحویل گرفته، برنامه‌ای بلندپروازانه برای این دوره شش‌ماهه آماده کرده است؛ دوره‌ای که در آن انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه برگزار می‌شود.

مکرون در سخنرانی خود به مناسبت سال نو و این ریاست دوره‌ای با تأکید بر سه اصل «احیا، قدرت و تعلق» در برنامه خود، گفت: «تصدی ریاست دوره‌ای بر اتحادیه اروپا هر ۱۳ سال یک بار اتفاق می‌افتد، بنابراین باید آن را به زمان آغاز پیشرفت تبدیل کنیم؛ زمان پیشرفت در امور دفاعی و کنترل مرزها، مقابله با تغییرات آب‌و‌‌هوایی، برقراری برابری میان زنان و مردان، ایجاد اتحاد جدید با قاره آفریقا، نظارت بر بسترهای اصلی اینترنت و فرهنگ در اروپا».

فرانسه در این مدت نفوذ درخور توجهی برای پیشبرد امور اتحادیه اروپا و یافتن راه‌های برقراری مصالحه میان ۲۷ کشور عضو آن در امور مورد اختلاف خواهد داشت که اختلاف‌ها با بریتانیا پس از خروج این کشور از اتحادیه اروپا یکی از مهم‌ترین موضوعات محسوب می‌شود.

فرانسه همچنین سه حوزه را در اولویت قرار داده است؛ تعیین حداقل دستمزدها در سراسر اتحادیه اروپا، تنظیم مقررات فعالیت شرکت‌های حوزه فناوری و دیجیتال و وضع مالیات بر کربن محصولات وارداتی به اروپا با توجه به اثرات مخرب زیست‌محیطی آن. در حالی که کشورهایی مثل ایتالیا و سوئد در نبود یک برنامه مشخص، ترجیح می‌دهند هر سال درباره افزایش حداقل حقوق مذاکره کنند، دولت جدید آلمان به‌تازگی گام مهمی در این زمینه برداشته و اعلام کرده است قصد دارد حداقل حقوق را از ۹ یورو و ۶۰ سنت خالص در ساعت به ۱۲ یورو برساند. این حقوق در فرانسه ۱۰ یورو و ۵۰ سنت مقرر شده است. مکرون همچنین از اصلاح منطقه شنگن برای «حفاظت بهتر از مرزهای اروپا» در مواجهه با بحران‌های مهاجرتی حمایت می‌کند. او همچنین قصد دارد طرحی را برای بازنگری در قوانین بودجه اتحادیه اروپا با هدف جذب سرمایه‌گذاری و رشد بیشتر اتحادیه اروپا ارائه کند. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مورد نظر مکرون، ایجاد ارتش واحد اروپایی است و او با وجود بی‌میلی برخی از کشورهای عضو همچنان بر اجرای طرح تقویت توان دفاعی اتحادیه اروپا با تشکیل ارتش واحد و مستقل اروپایی اصرار دارد. بدون تردید مکرون سیاست دفاع مشترک اروپایی را در اولویت برنامه‌هایش قرار خواهد داد و اخیرا هم تأکید کرده است که این سازوکار ابتدا میان فرانسه و آلمان ایجاد و سپس برای سایر اعضای اتحادیه اروپا قابل اجرا خواهد شد. رئیس‌جمهور فرانسه همچنین می‌خواهد کشورش به دنبال تعریف «استقلال راهبردی اروپایی» در دوره ریاست بر اتحادیه اروپا باشد و بر همین اساس پیشنهاد کرده که در چارچوب تعریف‌شده برای بودجه کشورها در پیمان ماستریخت تجدیدنظر شود.

برنامه‌هایی که مکرون برای دوره شش‌ماهه ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا اعلام کرده، کم‌و‌بیش همان برنامه‌هایی است که او در جریان رقابت برای انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در سال 2017 وعده داده بود و پیگیری آنها با وجود صف‌آرایی متحدان شرقی اتحادیه اروپا در برابر برخی از آنها همچنان ادامه دارد. او در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا از حمایت اولاف شولتس، صدراعظم جدید آلمان، نیز برخوردار است.

چالش‌های پاریس

ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا با تحولاتی هم‌زمان شده است که می‌تواند بر اجرای برنامه‌های پاریس اثر منفی بگذارد. انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در آوریل امسال برگزار خواهد شد و نمی‌توان مکرون را از پیش برنده دانست. از طرف دیگر آغاز موج تازه همه‌‌گیری سویه امیکرون در اتحادیه اروپا و شدت‌گرفتن بحران اوکراین و ماجراجویی‌های روسیه هم می‌تواند مانع از تحقق اهداف فرانسه باشد.

مکرون بحران در مرز اوکراین و روسیه و مقابله و جلوگیری از «جنگ‌های نیابتی» را یکی از اولویت‌های فرانسه به‌عنوان رئیس دوره‌ای اتحادیه خوانده است. بر اساس شعار سه‌گانه تعیین‌شده، مهم‌ترین اولویت مکرون «احیا یا بازسازی» عنوان شده است که اجرای طرحی را بر دوش پاریس می‌اندازد که سال 2021 با هزینه ۷۵۰ میلیارد یورویی در مورد آن تصمیم‌گیری شد.

در شرایط کنونی، اولویت این طرح موسوم به نسل آینده اتحادیه اروپا، غلبه بر پیامدهای اقتصادی ناشی از همه‌گیری است و برای نخستین‌بار در تاریخ اتحادیه اروپا مسئله وام مشترک را مطرح می‌کند. پاریس در مورد کنترل موج مهاجرت قصد دارد از پیمان دوستی با آفریقا که یکی از اهداف آن جلوگیری از خروج‌ها به مقصد اروپاست، دفاع کند. قرار است در ماه فوریه نشستی میان اتحادیه آفریقا و اروپا در بروکسل برگزار شود تا روابط نه‌چندان مناسب میان دو قاره را بازسازی کند. اروپا در حوزه دفاعی هم به اجرای یک برنامه راهبردی فکر می‌کند که بتواند استقلال ۲۷ کشور عضو این اتحادیه را تضمین کند. مکرون می‌خواهد سایر کشورهای عضو را متقاعد کند که هم‌زمان با میانه‌روی در ارتباط با آمریکا، با تعهدات ناتو سازگار باشند.

مکرون در شرایطی تمام این بلندپرواز‌ی‌ها را در سر می‌پروراند که حدود سه ماه دیگر باید به مصاف رقبای محافظه‌کار و راست‌گرای خود در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه برود و در صورت افزایش محبوبیت رقبای مکرون تا ماه آوریل و موعد انتخابات، شاید فردی غیر از مکرون در ماه‌های پایانی ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا ساکن کاخ الیزه باشد.