بورس از آستانه سقوط برمی‌گردد؟ + تاثیر مذاکرات ایران و آمریکا
بازار سرمایه در هفته منتهی به چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با نوساناتی پرچالش آغاز شد اما در ادامه با بازگشت نسبی اعتماد و ورود نقدینگی حقیقی، توانست بخشی از افت‌های اولیه را جبران کند و هفته را با رشد به پایان برساند.
پس از شروعی تلخ و سقوط سنگین در ابتدای هفته، بورس تهران با بازگشت اعتماد نسبی و ورود نقدینگی، جان تازه‌ای گرفت. شاخص کل با سه روز صعود پیاپی، بخش قابل توجهی از افت‌های دو روز ابتدای هفته را جبران کرد و امیدها را زنده نگه داشت.
بازار سرمایه در هفته منتهی به چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با نوساناتی پرچالش آغاز شد اما در ادامه با بازگشت نسبی اعتماد و ورود نقدینگی حقیقی، توانست بخشی از افت‌های اولیه را جبران کند و هفته را با رشد به پایان برساند. بورس تهران هفته را با ریزش سنگین آغاز کرد، اما در روزهای میانی تغییر مسیر داد و روندی صعودی در پیش گرفت.
در نخستین روز کاری، شنبه ۲۰ اردیبهشت، شاخص کل بورس با سقوط ۵۳ هزار واحدی تا سطح ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد عقب نشست. شاخص هم‌وزن نیز با کاهش ۱۱ هزار واحدی به ۹۵۳ هزار واحد رسید تا افت عمومی بازار تأیید شود. ارزش معاملات خرد در این روز به ۱۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسید و خروج خالص پول حقیقی معادل ۱۹۷۱ میلیارد تومان ثبت شد. در میان نمادها، «فولاد» و «فارس» بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل داشتند و نماد «غبهشهر» با جذب ۱۶ میلیارد تومان پول حقیقی، تنها نقطه روشن جریان نقدینگی بود.
این پایان ماجرا نبود و در روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت بازار با تداوم فشار فروش روبه‌رو شد و شاخص کل بورس ۲۴ هزار واحد دیگر افت کرد تا در سطح ۳ میلیون و ۹۰ هزار واحد عقب نشینی کرد. شاخص هم‌وزن نیز با ۸۷۷۲ واحد کاهش به ۹۴۵ هزار واحد رسید. ارزش معاملات خرد به ۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت و خالص خروج پول حقیقی حدود هزار میلیارد تومان برآورد شد. در این روز «خودرو» و «وبملت» بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کردند؛ درحالی‌که نمادهای «شپنا» و «فولاد» با جذب بخشی از نقدینگی حقیقی همراه بودند. انتشار خبر آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان اندکی فضای بازار را تلطیف کرد اما این خوش‌بینی هنوز در روند قیمتی نمادها نمایان نشده بود.
در روز دوشنبه ۲۲ اردیبهشت، بورس پس از دو روز افت، به مسیر صعودی بازگشت. شاخص کل با جهش ۷۹ هزار واحدی به ۳ میلیون و ۱۷۰ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با رشد چشمگیر ۱۸ هزار واحدی به ۹۶۳ هزار واحد صعود کرد. ارزش معاملات خرد به ۸ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسید و خالص ورود پول حقیقی عدد چشمگیر ۳۲۶۲ میلیارد تومان را نشان داد. نمادهای «فملی» و «وبملت» بیشترین جذب پول حقیقی را داشتند و در مقابل، «فزر» بیشترین خروج را تجربه کرد. شاخص فرابورس نیز ۴۴۵ واحد رشد کرد و ارزش معاملات در بازار دوم به ۶۹ هزار میلیارد تومان رسید.
روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت، روند صعودی بازار ادامه پیدا کرد و شاخص کل با ۳۶ هزار واحد افزایش به ۳ میلیون و ۲۰۶ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز ۴۷۶۳ واحد رشد کرد و در سطح ۹۶۸ هزار واحد قرار گرفت. ارزش معاملات خرد به بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان رسید و در حالی‌که میزان ورود پول حقیقی کاهش یافت، همچنان عدد مثبتی معادل ۳۶۸ میلیارد تومان ثبت شد. در این روز «فارس» بیشترین تأثیر مثبت و «فملی» بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص کل داشتند؛ همچنین «وبملت» و «خساپا» در صدر فهرست ورود پول حقیقی قرار گرفتند. شاخص فرابورس نیز ۱۶۲ واحد افزایش یافت و ارزش معاملات آن به ۱۲۰ هزار میلیارد تومان رسید.
روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت، بازار با رشدی ملایم‌تر به مسیر صعودی خود ادامه داد و شاخص کل با افزایش ۳۰ هزار واحدی تا سطح ۳ میلیون و ۲۳۶ هزار واحد پیش رفت. شاخص هم‌وزن نیز با ۴۱۷۷ واحد رشد، در سطح ۹۷۳ هزار واحد تثبیت شد. رشد سه‌روزه متوالی شاخص کل به عدد قابل توجه ۱۴۵ هزار واحد رسید که بخشی از ریزش‌های ابتدایی هفته را جبران کرد. ارزش معاملات خرد در آخرین روز هفته به ۱۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت اما برخلاف سه روز قبل، ۳۸۴ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. با این وجود، نمادهای «شستا» و «خگستر» با جذب بیش از ۱۳۰ میلیارد تومان پول حقیقی مورد توجه معامله‌گران بودند. از سوی دیگر، بیشترین خروج پول حقیقی به نمادهای «شپنا»، «خودرو»، «وشهر» و «شتران» تعلق گرفت. شاخص فرابورس نیز با رشد ۱۰۸ واحدی همراه شد و ارزش معاملات آن در محدوده ۱۲۰ هزار میلیارد تومان باقی ماند؛ در عین حال، برخی صندوق‌های کالایی و اوراق انرژی با افت قیمت روبه‌رو شدند.
در مجموع، بازار سرمایه هفته‌ای پرتلاطم را پشت سر گذاشت. شاخص کل در دو روز نخست تحت فشار فروش و خروج سرمایه قرار گرفت اما در ادامه با بازگشت نسبی اعتماد، توانست مسیر صعودی خود را بازیابد. ارزش معاملات خرد در کل هفته در سطح قابل قبولی باقی ماند که نشانه‌ای از تداوم مشارکت فعالان بازار است. با این حال، نوسانات روزانه، عدم ثبات در ورود و خروج پول حقیقی و تغییر سریع جریان نقدینگی، همچنان از بی‌اعتمادی بخش قابل توجهی از سهام‌داران حکایت دارد.
از منظر تحلیلی، به نظر می‌رسد متغیرهای سیاسی نقش مثبتی در بهبود فضای بازار ایفا کرده‌اند. آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط و افزایش احتمال تصویب لوایح مرتبط با FATF مانند پالرمو و CFT، امیدواری‌هایی را درخصوص کاهش تنش‌های بین‌المللی و باز شدن دروازه‌های تعامل مالی ایران با جهان ایجاد کرده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند حل این چالش‌ها می‌تواند با کاهش ریسک‌های سیستماتیک و ارتقای شفافیت، فضای امن‌تری برای سرمایه‌گذاری فراهم کند و انگیزه ورود پول هوشمند به بازار را افزایش دهد.
در بعد بنیادی، وضعیت سودآوری شرکت‌ها در صنایع بزرگ همچنان مطلوب ارزیابی می‌شود و نسبت قیمت به درآمد (P/E) بازار نسبتاً جذاب مانده است. با این حال، چالش‌هایی نظیر کمبود نقدینگی، ناپایداری سیاست‌های اقتصادی، رفتارهای هیجانی و فشار نوسان‌گیران، موانعی جدی برای رشد پایدار بازار هستند. نکته حائز اهمیت آن است که بورس تهران پیش از شروع ریزش‌های هفته‌های اخیر، برای نخستین بار در تاریخ خود به کانال سه میلیون واحد وارد شده بود که نشان از پتانسیل نهفته در این بازار دارد. در صورتی‌که فضای سیاسی و اقتصادی در مسیر ثبات حرکت کند، بازار سرمایه می‌تواند بار دیگر به مدار رشد بازگردد.
