دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی:
فرزندان مسئولان نباید بورسیه شوند
شرق: نزدیک به یک دهه است که اصطلاح «آقازاده» در ایران تبدیل به مفهوم سیاسی شده و بیشتر برای توصیف فرزندان مسئولان و مدیران به کار می‌رود که با استفاده از موقعیت شغلی پدر خود، صاحب رانت یا امتیاز ویژه‌ای می‌شوند. واکنش‌ها نسبت به عبارت «آقازاده» البته در این سال‌ها و از سوی فرزندان مسئولان متفاوت بوده است؛ گروهی تلاش کردند که نشان دهند اگر در موقعیتی مناسب قرار دارند، نتیجه تلاش خودشان بوده است، گروهی بی‌توجه به انتقادات در مسیر پیشرفت شبهه‌ناک خود پیش می‌روند و گروهی که البته جمعیت کمتری را به خود اختصاص داده‌اند نیز تلاش کردند مسیری متفاوت در پیش گیرند و حتی منتقد این فضا و فرصت نابرابر شوند. «آقازاده» البته از سوی همه گروه‌های سیاسی معمولا نقد می‌شود و حتی در همین روزها سریالی با همین نام با تهیه‌کنندگی مؤسسه نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یعنی اوج در حال انتشار است که نگاهی انتقادی به این رانت دارد. در کنار خشمی که در بدنه جامعه نسبت به پدیده آقازادگی شکل گرفته، به نظر می‌آید تلاش‌هایی هم در بین مسئولان دست‌کم در گفتار شکل گرفته که در رد همین پدیده است. در تازه‌ترین خبر دیروز دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به بورسیه‌شدن فرزندان مسئولان واکنش نشان داد و خواستار لغو چنین رانتی شد. «سعیدرضا عاملی» که با ایلنا سخن می‌گفت، در واکنش به تحصیل فرزندان مدیران ایرانی در خارج از کشور گفت: «فرزندان مسئولان کشور نباید از مزیت تبعیض‌آمیز برخوردار باشند. در عین حال مورد تبعیض هم نباید قرار گیرند. اگر از بورسیه می‌خواهند استفاده کنند، حتما در یک رقابت ملی باید شرکت کنند. البته ترجیح این است که فرزندان مسئولان ارشد کشور از بورسیه استفاده نکنند». او دراین‌باره ادامه داد: «نفس جهان‌نگری در تحصیل اقدامی منفی نیست، اما این درست است که اگر ما یک ظرفیت علمی در داخل کشور داریم، از همان ظرفیت داخلی استفاده کنیم». عاملی درباره پیامدهای خروج از کشور هم گفت: «اولین ضایعه سفرهای خارج از کشور دوری بین اعضای خانواده است، ضمن اینکه خیلی از این سفرها همراه با سختی و مشکلات است. فردی که برای تحصیل به خارج از ایران سفر می‌کند، کارهای سختی را متحمل می‌شود، خیلی از آنها کارهای دشواری انجام میدهند تا بتوانند تحصیل کنند». دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره فرایند بورسیه ادامه داد: «حتی دانشجویان بورسیه‌ای هم که منابعی در اختیار دارند و از طریق آن به خارج از کشور می‌روند، منابع‌شان خیلی محدود است؛ به گونه‌ای که فقط با آن می‌توانند گذران زندگی کنند». عاملی با تأکید بر اینکه فرزند مسئولان نباید بورسیه شوند، گفت: «البته من شخصا معتقدم یکی از اموری که مسئولان نظام باید به آن توجه کنند، این است که وقتی مسئولیتی دارند نباید به‌هیچ‌وجه فرزندانشان از بورسیه استفاده کنند، بلکه باید بورسیه را بگذارند تا افراد از آن در نظام‌های رقابتی و کیفی بهره‌مند شوند». او با اشاره به اینکه ادامه تحصیل در خارج از کشور کاری منفی نیست، گفت: «در هر صورت تحصیل در خارج از کشور اقدامی منفی نیست. اگر شخص در برخی حوزه‌های تخصصی که ما در اینجا کمتر رشته‌ای را به آن اختصاص دادیم، تخصص کسب کند، حتما می‌تواند آورده‌ای برای کشور نیز داشته باشد». بخش دیگری از سخنان دیروز دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به موضوع استفاده از فرصت‌های تحصیلی در چین در حوزه هوش مصنوعی اختصاص داشت که این استاد ارتباطات دانشگاه تهران دراین‌باره گفت: «در حوزه‌های علوم وب، حوزه هوش مصنوعی یا حوزه‌های جدید علوم پزشکی که البته رشته‌های آن را در ایران داریم، اگر آورده‌ای در رابطه با آنها به وجود بیاید، برای کشور مفید است. برای مثال یکی از محورهایی که در قرارداد ۲۵ساله ایران و چین روی آن تأکید شده برای تبادل دانشجویی و استفاده از فرصت‌های تحصیلی در چین در حوزه هوش مصنوعی و فناوری‌های نو است. این خلأها را اگر بتوانیم با سفر دانشجویان داوطلب حل کنیم، بسیار مناسب است». اما در همین مسیر تحصیل و بورسیه علمی، بهره‌مندی از رانت مدیریتی پدر چه حکمی دارد و چطور باید با آن برخورد کرد؟ دراین‌باره دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سؤال که آیا دلیل تحصیل فرزندان مدیران در خارج از کشور، این نیست که آنها امکانات زیادی دارند، اما سایر مردم عادی این امکانات را ندارند؟ گفت: «اگر کسی از رانت مدیریتی پدرش استفاده کند، سوءاستفاده کرده است و هرکسی هم که باشد، باز این کار خطاست». دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: «اگر فرزندان مدیران در نظام رقابتی امتحان دهند و به این واسطه به خارج از کشور بروند، حتی اگر پدرشان هم مقام مسئول باشد، طبیعتا از نظام رقابتی به خارج از کشور رفته‌اند، اما همان‌طور که گفتم ترجیح این است که فرزندان مدیران ارشد نظام از این امکان ولو در قالب رقابتی نیز استفاده نکنند». او همچنین به ضرورت تلاش برای کسب علم از سوی ایران هم تأکید داشت و دراین‌باره گفت: «ایرانیان در طول تاریخ نگاه علم‌گرا، پیشرفت‌گرا و بین‌المللی داشته‌اند، بنابراین تشویق بر تبادل علم با دانشگاه‌های مهم جهان در چارچوب رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض اجتماعی امری پسندیده و در مواردی لازم و ضروری است». اهمیت این گفت‌و‌گو زمانی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم در سال‌های گذشته بعضی از فرزندان مدیران و مسئولان ارشد، به واسطه جایگاه شغلی پدر خود صاحب موقعیت تحصیل در خارج از کشور و همچنین بازگشت به کشور و تحصیل در دانشگاه‌های دولتی شده‌اند که البته همین افراد در آینده در موقعیت‌های شغلی بهتری قرار خواهند گرفت. علاوه بر این در سال‌های گذشته هم بارها بحث امتیاز فرزندان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه برای تغییر رشته یا تغییر دانشگاه محل بحث فراوان بوده است و بسیاری از مردم چنین فرصتی برای فرزندان اعضای هیئت‌علمی را یک امتیاز نابرابر و رانت می‌دانند. این امتیاز نابرابر اگرچه به نظر می‌آید در یکی، دو سال گذشته تا اندازه‌ای قانون‌مند شده اما همچنان وجود دارد و فرزندان استادان دانشگاه این فرصت را دارند که در رشته‌ای با حد نصاب نمره علمی پایین قبول شوند و پس از آن به دلیل شغل پدر خود با تغییر رشته به دانشگاه یا رشته مورد علاقه خود برسند.
آخرین اخبار اخبار را از طریق این لینک پیگیری کنید.
