دفاع راستی که بهترین بود

ابراهیم آشتیانی، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس، صبح دیروز در 71‌سالگی در بیمارستان شهید رجایی تهران درگذشت. او مدتی بود به بیماری قلبی دچار بود. آشتیانی یکی از بهترین دفاع‌راست‌های تاریخ فوتبال ایران به‌ شمار می‌رود و در سال 1350 به‌عنوان مرد سال فوتبال ایران برگزیده شد. او که بیشتر در دفاع راست بازی می‌کرد، یکی از چهره‌های شاخص دوران طلایی فوتبال ایران بود. آشتیانی متولد 10 آذر 1325 در تهران است. دوران جوانی خود را در تیم‌های بوستان و پولاد (تیم زیر‌شاخه شاهین) گذراند و از سال 1343 با کمک عباس اکرامی به تیم بزرگسالان شاهین راه یافت. او مانند سایر شاهینی‌ها در یک مسیر قرار گرفت. آشتیانی در سال 1347 پس از انحلال باشگاه شاهین به پرسپولیس پیوست؛ سپس به پیکان رفت و در سال 49 به پرسپولیس بازگشت. زوج طلایی با پروین ابراهیم آشتیانی تا سال 1355 که از فوتبال خداحافظی کرد، پیراهن پرسپولیس را بر تن کرد. او یکی از ستون‌های تیم ملی و پرسپولیس در دوران طلایی اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 محسوب می‌شود. آشتیانی با تیم شاهین قهرمان تهران و با پرسپولیس سه‌ بار قهرمان و دو بار نایب‌قهرمان جام تخت‌جمشید شد. وقتی پرسپولیس در سال ۱۳۵۴ قهرمان جام تخت‌جمشید شد، ابراهیم آشتیانی کاپیتان این تیم بود. آشتیانی در سمت راست تیم ملی و پرسپولیس یک زوج طلایی با علی پروین تشکیل داده بود. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان او اولین بازیکنی بود که پست دفاع راست را تبدیل به پیستون راست کرد. انتخاب به‌عنوان مرد سال ایران و بهترین بازیکن آسیا آن هم در پست دفاع راست نشان می‌دهد که بازی آشتیانی چقدر به چشم می‌آمده است. ابراهیم در سال ۱۳۴۸ در 23‌سالگی برای اولین‌بار به وسیله رایکوف به تیم ملی دعوت شد و در دیدارهای جام عمران منطقه‌ای برای اولین‌بار پیراهن تیم ملی را بر تن کرد. آشتیانی همراه با تیم ملی در مسابقات جام ملت‌های آسیا 1968 به مقام قهرمانی دست یافت. چهار سال بعد این عنوان را تکرار کرد و به‌عنوان بهترین بازیکن جام ملت‌های آسیا 1972 نیز انتخاب شد. آشتیانی صعود به المپیک ۱۹۷۲ مونیخ را هم تجربه کرد. گل صعود تیم ملی به المپیک مونیخ با پاس او به دست آمد. آشتیانی با تیم ملی در مسابقات جام جهانی کوچک ۱۹۷۲ برزیل و المپیک ۱۹۷۲ مونیخ شرکت کرد. سال ۱۳۵۳ درحالی‌که فقط 28 سال داشت، در دیدار با کره‌ جنوبی از تیم ملی خداحافظی کرد. او در 30‌سالگی هم کفش‌هایش را آویخت. پیشنهاد از هامبورگ در سال ۱۳۵۰ بازی خوب آشتیانی مقابل هامبورگ آلمان باعث شد تا مسئولان این تیم آلمانی پیشنهاد به‌خدمت‌گرفتن این مدافع ۲۵‌ساله را به مسئولان پرسپولیس بدهند که به گفته مرحوم آشتیانی کارشکنی‌ها مانع این انتقال شد و ابراهیم در ایران ماندگار شد. او علاوه بر حضور در دیدار پرسپولیس و هامبورگ دو روز قبل از آن در جریان دیدار دوستانه تاج برابر هامبورگ نیز به‌عنوان یار کمکی تاج به میدان رفت. آشتیانی در مصاحبه‌ای درباره پیشنهاد هامبورگ گفته بود: «مربی تیم هامبورگ آخر بازی به من گفت از بازی‌ تو خوشم آمده و بیا برای ما بازی کن. فکر کردم شوخی می‌کند و تعارف کرده است. بعد از چند روز از سفارت آلمان تماس گرفتند که جلسه‌ای برای انتقال شما به هامبورگ گذاشته‌اند. برای این انتقال «600 ‌هزار مارک پیش‌قرارداد و ماهی ۱۰‌ هزار مارک به‌علاوه خانه و ماشین» پیشنهاد شده بود. برای گرفتن نامه نهایی انتقالم به فدراسیون رفتم. آنها به من گفتند که باید تیمسار خسروانی اجازه خروج من را بدهد. ماجرا چند روز طول کشید تا اینکه یک روز پیش تیمسار خسروانی رفتم. تیمسار گفت شاه با انتقال شما مخالفت کرده و گفته بازیکن از خارج به ایران بیاید، اما از ایران به خارج نرود». دوران پس از فوتبال آشتیانی مانند بسیاری از هم‌دوره‌هایش حضور پررنگی در عرصه مربیگری نداشت. آشتیانی در ۱۳۵۴ برای اولین‌بار مربیگری را تجربه کرد و به‌عنوان دستیار در کنار بیوک وطنخواه توانست پرسپولیس را به قهرمانی لیگ برساند. او در فصل بعد باز هم همین سمت را به مدت کوتاهی در کنار وطنخواه و ایوان کونوف تجربه کرد. همچنین در سال ۱۳۶۰ در تیم امید و در سال ۱۳۶۹ تیم پورا را مربیگری کرد. مقطعی هم در تیم اکباتان مربیگری کرد. آشتیانی در زمان مدیریت اکبر غمخوار در باشگاه پرسپولیس در سال 1382 و پس از کناره‌گیری محمود خوردبین از سوی مدیریت باشگاه به سمت سرپرستی تیم فوتبال پرسپولیس منصوب شد که یک سال در این سمت فعالیت کرد. ابراهیم آشتیانی دارای مدرک کارشناسی ارشد تربیت‌بدنی بود و در دانشگاه تدریس می‌کرد. فرزند او، اردلان آشتیانی نیز بازیکن فوتبال بود. براساس اعلام خانواده مرحوم آشتیانی مراسم تشییع پیکر ابراهیم آشتیانی رأس ساعت ۹ صبح امروز از ورزشگاه شهید شیرودی انجام خواهد شد. پیکر آن مرحوم پس از تشییع به قطعه نام‌آوران بهشت زهرا منتقل می‌شود تا در کنار مزار همایون بهزادی و ناصر حجازی به خاک سپرده شود.