ماهواره و منابع طبیعی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

حسین سرگزی-کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری:  بدون تردید می‌توان استفاده از ماهواره‌ها در منابع طبیعی را به انقلابی بزرگ تعبیر کرد. کمکی که ماهواره‌ها در شناخت منابع زمینی و فضایی مرتبط با منابع طبیعی و کشاورزی با دورسنجی کرده‌اند، سرعت شناخت و مطالعه، سرعت پایش و مقابله با تهدیدات را چند برابر گذشته شدت بخشیده‌اند. رقومی‌سازی نقشه‌ها که اطلاعات برداشت‌شده با ابزار سنتی موجود در ادارات مرتبط را پس از سال‌ها به اطلاعات دیجیتالی مکان‌محور تبدیل کرده و کاربرد دستگاه‌های موقعیت‌یاب جغرافیایی (جی‌پی‌اس‌ها) نقشه‌برداری از منابع را تسهیل و با توسعه کاداستر اراضی به تثبیت مالکیت و کاهش اختلافات بین بهره‌برداران کمک شایانی کرده است.

اما ماهواره‌ها بیشترین تحول را در پیش‌بینی‌های آب و هوایی ایجاد کرده‌اند. تصحیح پیش‌بینی‌ها با اطلاعات زمینی ایستگاه‌ها امکانی به وجود آورده تا با پایش خصوصیات و رفتار ابرها اطلاعات و پیش‌بینی‌های دقیق آب و هوایی و تغییرات لحظه‌ای اقلیم در مقیاس محلی امکان‌پذیر باشد. درواقع پایش منابع طبیعی پایش تهدیدات و فرصت‌ها و به عبارتی ثروت‌های کشور است. تغییرات اقلیمی منجر به گرمایش جهانی و افزایش تبخیر و خشکی محیطی شده و خشکسالی‌های دوره‌ای کاهش کیفی و کمی پوشش گیاهی را در پی داشته است. ماهواره‌ها با پایش و ارزیابی بازتاب نوری و میزان کلروفیل پوشش هم به پیش‌بینی و برآورد میزان خسارات آفات و بیماری‌های گیاهی کمک می‌کنند و هم هشدارهای لازم را در خصوص آتش‌سوزی‌های احتمالی جنگل‌ها و مراتع فراهم می‌کنند. پایش تغییرات منابع آب به عنوان اطلاعات پایه برای پیش‌یابی و تدبیر اقدامات مقابله با تخریب سرزمین از دیگر خدمات دورسنجی ماهواره‌ها به حساب می‌آیند. براورد بازتاب و تفکیک طیف‌های نوری حاصل از تغییرات پوشش گیاهی ناشی از بیابان‌زایی، تصرف اراضی و تغییرات کاربری، دستیار مطمئنی برای مدیران تصمیم‌ساز و سیاست‌گذار برای برنامه‌های آمایشی مناسب است. همچنین برآورد گستره اثر خطراتی چون گرد و غبار و فرسایش خندقی و شناخت جهت گسترش آنها می‌تواند به مدیران برای برنامه‌ریزی کنترلی، مهار بحران، مدیریت ریسک و تعیین استراتژی صحیح به منظور بهره‌برداری مسئولانه و خردمندانه از منابع سرزمین کمک کند و منتج به مدیریت پایدار سرزمین شود.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.