پیشنهادهای «فنویک» برای آخر هفته:
سیاستمداران چگونه از فناوری به نفع خود بهره میبرند
در «فنویک» این هفته در مورد سریالی که براساس تکنولوژی دیپفیک است صحبت میکنیم و در کنار آن کتاب«حکمرانی دیجیتال» را معرفی میکنم که به ابعاد حاکمیتی فناوری توجه کرده است. معرفی پادکست ۱۰ صبح و اپلیکیشن حمل و نقل عمومی تهران از دیگر بخشهای «فنویک» این هفته است.
هرچقدر که زمان به جلو میرود، تکنولوژیهای جالبتری به دنیا معرفی میشود؛ جدیدترین آن اپل ویژنپرو است که اوایل بهمنماه معرفی شد. تکنولوژی که محتوای دیجیتالی را وارد دنیای فیزیکی میکند. حالا چند صباحی همه سرگرم این تکنولوژی جدید هستیم تا ببینیم دنیای فناوری چه نقشهای برای آینده ما دارد. مانند زمانی که همه سرگرم ChatGPT بودیم و از پاسخهای جالبی که هوش مصنوعی ساخته دست بشر به ما میداد، ذوقزده میشدیم.
یکی از جالبترین و در عینحال ترسناکترین تکنولوژیهایی که در سالهای اخیر معرفی شد؛ تکنولوژی دیپفیک بود. تکنولوژی که نه تنها افراد عادی را درگیر کرد بلکه توانست روی دولتمردان و سیاستمداران تاثیر بگذارد. دیپ فیک در واقع تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی است که برای تولید ویدئوهای تقلبی از تصاویر و صداهای پایه استفاده میکند.
سریال «دستگیری» از جمله سریالهای است که در سالهای اخیر ساخته شده و خیلی صریح نشان میدهد که سیاستمداران به چه صورت میتوانند از این تکنولوژی به نفع خود و زمینزدن رقیب استفاده کنند.
البته شاید استفاده از این فناوریها در ردههای بالاتر قدرت خطرناک باشد، اما در سازمانها و نهادهای حکمران، فناوریهای دیجیتال میتواند فرآیندهای کسبوکار و مسیر فعالیت آنها را دگرگون کند؛ به شرط اینکه هئیت مدیره از نزدیک با فناوری دیجیتال تعامل داشته باشد و آن را به عنوان محوری در فعالیتهای حکمرانی خود در نظر بگیرند. تاکنون بیشتر کتابهایی که در زمینه فناوری منتشر شده، به جنبه فنی و مهندسی یا فرهنگی و اجتماعی فناوری توجه کردند و حالا در فنویک این هفته کتاب «حکمرانی دیجیتال» را معرفی میکنیم که به ابعاد حاکمیتی فناوری توجه کرده است.
فناوری دیجیتالی که از آن صحبت میکنیم، نه تنها میتواند بر رهبری سازمانها تاثیر بگذارد، بلکه در زندگی کارمندان هم موثر است، به خصوص اگر آنها بتوانند به وسیله اپلکیشن حملونقل عمومی تهران سفرهای شهری خود را مدیریت کنند و به این صورت در زمان خود صرفهجویی کنند. کارمندان همچنین میتوانند همانطور که در ترافیک و شلوغی در رفتوآمد هستند، به پادکست ۱۰ صبح گوش کنند، شاید گفتوگوهای این پادکست ایدههای جالبی به برخی در حوزه کاری بدهد.
سریال دستگیری (the capture)/ هوش مصنوعی در خدمت سیاستمداران
این روزها در شبکههای اجتماعی با مصداق بارز «به چشمهات هم نمیتونی اعتماد کنید» روبرو هستیم. یعنی ویدیویی میبینیم، فکر میکنیم واقعی است، اما کاملا جعلی است. این دنیای ترسناک را تکنولوژی دیپفیک برای ما ساخته است. حتما سخنرانیهای جعلی اوباما و ترامپ و ویدیوهای سلبریتیها و حتی مدیران شرکتهای بزرگ فناوری را دیدید که باعث دردسرهای بسیار شده است. این تکنولوژی حتی میتواند باعث سوءاستفادههای بسیار شود، دولتها میتوانند برای ساخت و پخش پروپاگاندا یا بیآبرو کردن رقیب خود از دیپ فیک استفاده کنند. باید گفت بحث دیپ فیک و ورود آن به سیاست چنان موضوع جذابی است که دستمایه برخی از سریالها و فیلمهای امروزی قرار گرفته است. سریال دستگیری (the capture) یکی از این سریالهاست. این سریال محصول کشور انگلیس و در ژانر جنایی و رازآلود است و نویسندگی و کارگردانی آن را «بن چانان» به عهده دارد. این سریال ۲ فصل دارد که هرکدام از فصلها ۶ اپیزود دارند. با اینکه داستان این ۲ فصل متفاوت است، اما حول محور دیپفیک میگردد. البته این سریال چندان به بخش فنی دیپفیک نمیپردازد و بیشتر به ما چالشها و دوراهیهای اخلاقی در مسیر داستان را نمایش میدهد.
فصل اول سپتامبر ۲۰۱۹ منتشر شد و داستان آن درباره شاون امری، سرباز سابق نیروهای ویژه بریتانیا است که پس از تبرئه شدن از جنایات جنگی در افغانستان به لندن بازمیگردد، اما پس از مدتی هانا رابرتز، وکیل و مشاور او به شکلی مرموز دزدیده شده و به قتل میرسد. تمام شواهد، از جمله ویدیوهای ضبط شده دوربینهای مداربسته، علیه شاون هستند. او ادعا میکند نقشی در این ماجرا ندارد. حالا او با کمک کارآگاهی به نام ریچل کری سعی دارد بیگناهی خود را ثابت کند.
فصل دوم این سریال در آگوست ۲۰۲۲ منتشر شد. فصل دوم درمورد پروژه اصلاح (correction) دولت بریتانیا است. به این صورت که با استفاده از دیپ فیک مصاحبههای جعلی به اسم آیزاک ترنر، وزیر دفاع انگلستان در تلویزیون پخش میشود. این مصاحبهها زندگی شخصی و کاری ترنر را به خطر میاندازد. حالا ریچل کری باید بفهمد چه کسی مقصر است و به چه کسی میتواند اعتماد کند.
این ۲ فصل سریال توانستند نظر منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کنند، چون داستانی پرجذبه و جدیدی است و تا پایان ۶ اپیزود شما را با خود همراه میکند. البته فصل دوم نسبت به فصل اول هیجان و تعلیقهای بیشتری دارد و چنان داستان با جزئیات و طبیعی پیش میرود که این سوال را ایجاد میکند که آیا این داستان واقعی است و واقعا دولت بریتانیا چنین پروژهای را پیش میبرد؟
در پاسخ به این سوال، مجله hellomagazine گفته است: «the capture یک سریال تخیلی است که توسط بن چانان نوشته شده است. چانان این سریال را براساس تحقیقات خود در مورد دیپ فیک، نظارت و اطلاعات دولتی ساخته است، بنابراین به نظر میرسد میتوان بخشی از حقیقت را درون این موضوع پیدا کرد.»
کتاب حکمرانی دیجیتال/ چالش جدید حکمرانان در عصر دیجیتال
چندسال پیش به دوستی که مدیریت یک مجموعه صنعتی را به عهده داشت، پیشنهاد کردم برای معرفی برند خود پیجی هم در اینستاگرام راهاندازی کند. در آن زمان با بیمیلی او مواجه شدم، چون آن مجموعه صنعتی به صورت سنتی اداره میشد و زیاد به بحث فناوریهای جدید تمایل خوبی نشان نمیداد، تا تابستان سال گذشته که تلفنم زنگ خورد، دوستم بود و میخواست به من پیشنهاد دهد تا پیجی در اینستاگرام برای شرکت تحت مدیریتش راهاندازی کنم. البته این مثال بسیار کوچکی از تاثیر تکنولوژی بر شرکتهای بزرگ و سنتی است، اما باید این حقیقت را در نظر داشت که بحث فناوری و حکمرانی دیجیتالی گستردهتر از یک پیچ اینستاگرام یا تنها اختصاص یک دفتر کوچک به اسم «فناوری اطلاعات» در یک سازمان عریض و طویل است. کتابی که این هفته در فنویک معرفی میکنیم کتاب «حکمرانی دیجیتال» است که به صورت کامل به بحث حکمرانی دیجیتال در نهادهای حکمران و سازمانها میپردازد. جرمی سویینفن گرین و استفان دانیلز نویسندگان این کتاب معتقد هستند که اختصاص یک بخش دیجیتال در یک سازمان نگرش اشتباهی است. بلکه این نهادها باید از نزدیک با فناوری دیجیتال تعامل داشته باشند و آن را به عنوان محوری در فعالیتهای حکمرانی خود در نظر بگیرند، همانطور که با موضوعاتی مانند جریان نقدی، مدیریت استعدادها و اعتبار شرکت برخورد میکنند، اما باید از کجا شروع کرد؟ و پیشرو بودن در جهان فناوریهای در حال تغییر چگونه ممکن است؟
آنطور که نویسندگان این کتاب بررسی کردند حکمرانی دیجیتال مانند حکمرانی شرکتی مستلزم آن است پیش از آنکه بفهمیم حکمرانی دیجیتال چگونه باید مقرر شود، در ابتدا تعدادی از عناصر را در نظر بگیریم؛ عناصری مانند اهداف و ارزشهای شرکتی، بافت سازمانی، ذینفعان، بازار، الزامات انطباق و هیات مدیره.
طبق بررسیهای گرین و دانیلز حکمرانی دیجیتال با هئیت مدیره سازمان شروع میشود و به پایان میرسد. علی رغم این واقعیت که همه سازمانها، با هر اندازهای، به طور کامل به فناوری دیجیتال متکیاند، تنها ۵ درصد از شرکتهای غیرفناوری دارای تخصص دیجیتال در هئیت مدیره خود هستند. پس این کتاب به مدیران و رهبران سازمانهای بزرگ و سنتی که علاقه دارند در سازمان خود همگام با پیشرفت فناوری تغییراتی ایجاد کنند، پیشنهاد میشود.
این کتاب در۱۴ فصل موضوعاتی مانند حکمرانی دیجیتال، راهبرد حکمرانی دیجیتال، مدیریت تغییر سریع، دیجیتالیشدن عملیات درونی، تحول در خدمات و محصولات، بازاریابی و فروش، تفکر دیجیتال و تاثیر فناوری دیجیتال و شیوه برخورد مناسب با آن در بخشهای دیگر سازمانها را مورد بررسی قرار میدهد.
جرمی سویینفن گرین نویسنده اول این کتاب، پیشتر کتاب «امنیت سابیری؛ مقدمهای برای مدیران غیرفنی» را نوشته بود. او فارغالتحصیل از دانشگاه آکسفورد و مدرسه کسبوکار CASS است و ۲۵ سال از عمرش را صرف مشاوره به سازمانها در مورد فناوری دیجیتال و عوامل انسانی (نحوه تعامل مردم با فناوری» کرده است.
استفان دانیلز، نویسنده دیگر این کتاب ۳۵ سال در حوزههای مربوط به حکمرانی دیجیتال، مدیریت مخاطرات، امنیت، حریم خصوصی،تابآوری و انطباق فعالیت کرده است. او همچنین مشاوره سازمانهای بزرگ مانند BA و ناتو بوده است.
این کتاب سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات راهپرداخت منتشر شده است و شما میتوانید از فروشگاه راه پرداخت، طاقچه، فیدیبو و کتابراه آن را تهیه کنید.
اپلیکیشن حمل و نقل عمومی تهران/ مدیریت سفرهای درونشهری
برای افرادی که هر روز با اتوبوس در رفتوآمد هستند، اطلاع از زمان حرکت اتوبوسها یک نعمت است. به اینصورت میتوانند از زمان خود بهترین استفاده کنند و کمتر زمانشان در ایستگاهها به بطالت بگذرد.
یکی از راههای اطلاع از زمان ورود به ایستگاه و خروج از آن، استفاده از اپلیکیشن حملونقل عمومی تهران است. آنطور که در توضیح این اپلکیشن در کافهبازار آمده است، در این اپلیکیشن بیش از ۲۵۰ خط و ۷ هزار اتوبوس نمایش داده میشود.
پیشتر مسافران میتوانستند کد ایستگاه را به شماره ۲۰۰۰۱۱۱ ارسال کنند تا تنها اطلاعات مربوط به زمان ورود اتوبوسها را دریافت کنند. بعد کد دستوری #۲۲*۱۳۷* جایگزین شماره پیامک شد. در آن زمان این اپلیکیشن هم فعالیت میکرد، اما مدتی از کار افتاد و در زمان استفاده از آن با خطا مواجه میشدیم.
حالا این اپلیکیشن با بهروزرسانی جدید دوباره کار خود را آغاز کرده است. شما در ابتدا اجازه دسترسی موقعیت خود را به اپلکیشن میدهید. هرکجا که باشید ایستگاههای نزدیک به شما نمایش داده میشود. با انتخاب هرایستگاه میتوانید خطوط عبوری از آن ایستگاه را مشاهده کنید.
ایستگاهها مشخصاتی از قبیل اسم و کد ایستگاه، زمان ورود و خروج اتوبوس، زمان تقریبی ورود اتوبوس بعدی، فاصله شما تا آن ایستگاه، اماکن اطراف ایستگاه و جدول زمانبندی حرکت اتوبوسها به شما نمایش داده میشود. شما همچنین میتوانید زنگوله را انتخاب کنید. به این صورت در ۱۵ دقیقه آینده زمان رسیدن اتوبوسها به ایستگاه موردنظر، به صورت منظم و خودکار برای شما اطلاعرسانی خواهد شد. همچنین با انتخاب ستاره میتوانید ایستگاههایی که در طول هفته بیشترین استفاده از آنها را دارید را به صورت لیست ذخیره کنید. به این صورت امکان مدیریت بهتر سفرهای درونشهری خود را خواهید داشت. این اپلیکیشن را میتوانید از کافهبازار، گوگلاستور و مایکت دریافت و نصب کنید.
پادکست ۱۰ صبح/ کند و کاو در سبک زندگی استارتاپها
راهاندازی کسبوکار جدید و توسعه آن راهی بسیار طولانی و پرفراز و نشیب است و در این زمینه هر اندازه شما کتاب بخوانید یا کلاس شرکت کنید، کافی نیست. تا امروز در فنویک پادکستهای متفاوتی را معرفی کردم که مرتبط با راهاندازی استارتاپ و نحوه جذب سرمایه بودند.
فنویک این هفته هم به این موضوع اختصاص دارد، با این تفاوت که پادکست ۱۰ صبح از زاویه متفاوتی به بحث استارتاپها میپردازد. «پادکست ۱۰ صبح» یک پادکست تخصصی در حوزه مدیریت، کارآفرینی استارتاپها و کسبوکار است و قرار است به سبک زندگی حرفهای و فرهنگی و شخصی بنیانگذاران استارتاپها بپردازد.
پادکست ۱۰ صبح توسط امید اخوان و میثم زرگرپور تهیه میشود. میثم زرگرپور، مشاور سرمایهگذاری و توسعه کسب و کار است و امید اخوان در زمینه مشاور مدیریت فعالیت میکند.
در بخش جزئیات کستباکس درباره پادکست ۱۰ صبح آمده است: «در ۱۰ صبح درباره رشد مقیاسپذیر، جذب سرمایه، مدل کسبوکار، راهاندازی استارتاپ، شبکهسازی، مهارتهای نرم و غیره صحبت شده و همچنین با علیبابا، فناپ، اسنپفود، الوپیک، استادکار، پیاده و غیره جهت انتقال تجربه عملی آنها مصاحبه شده است.»
زرگرپور در اپیزود اول این پادکست درمورد هدف از راهاندازی این پادکست بیان کرد: «من از ۲۱ خرداد ۹۵ در توییتر و لینکدین مجموعه نکات کوتاه کاربردی برای استارتاپها منتشر میکردم که ۲۱ خرداد ۹۶ انتشار این نکات به پایان رسید. تجربه یکساله به من نشان داد که بعضی از این نکات گنگ و نامفهوم هستند و باید توضیح بیشتری درمورد آنها بدهیم و بستر انتشار این مطالب توییتر بود که این پلتفرم محدودیتهای خاص خود را دارد. پس به این نتیجه رسیدیم که پادکستی در این حوزه منتشر کنیم. چون پادکست را میتوان همهجا گوش کرد.»
از نظر بنیانگذاران پادکست ۱۰ صبح محتوای تخصصی در زمینه استارتاپها بسیار است و آنها به دنبال کاری متفاوت بودند و به همین دلیل در سه فصل درمورد سبک زندگی و فرهنگی و حرفهای و شخصی استارتاپها و بنیانگذارانشان صحبت میکنند. در این سه فصل هم با بنیانگذاران و همبنیانگذاران علیبابا، کمدا، دیوار، کارنامه، نوبیتکس،جاجیگا، گروه اسنپ، همراه مکانیک،آواتک،شیپور، جیبیت و غیره مصاحبه میکنند.
تاکنون ۱۶۳ ایپزود از این پادکست منتشر شده است، اما انتشار آن ادامه پیدا نکرد و آخرین ایپزود مربوط به اکتبر ۲۰۲۲ است.
با این حال تمام قسمتهای پادکست ۱۰ صبح به اندازه چندکتاب حرف برای گفتن دارد و میتواند شما را در فعالیتی که میخواهید انجام دهید، راهنمایی کند. این پادکست را میتوانید از کستباکس،اپل پادکست، اسپاتیفای و گوگلپادکست گوش کنید.