|

باری گران بر دوش کسب‌وکارهای خانگی

با اعلام شرکت پست جمهوری اسلامی، تعرفه‌های پستی، بسته به نوع خدمت، بین ۶۷ تا ۱۱۰ درصد افزایش یافت. سال گذشته نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم سورتینگ درباره تعرفه خدمات پستی (سامانه تفکیک و مرتب‌سازی پستی) شرکت پست اعلام کرده بود که پس از دو‌سال‌و نیم توقف در تعرفه‌های پستی، این تعرفه‌ها در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا می‌کند

باری گران بر دوش  کسب‌وکارهای خانگی

الهه باقری‌سنجرئی: با اعلام شرکت پست جمهوری اسلامی، تعرفه‌های پستی، بسته به نوع خدمت، بین ۶۷ تا ۱۱۰ درصد افزایش یافت. سال گذشته نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم سورتینگ درباره تعرفه خدمات پستی (سامانه تفکیک و مرتب‌سازی پستی) شرکت پست اعلام کرده بود که پس از دو‌سال‌و نیم توقف در تعرفه‌های پستی، این تعرفه‌ها در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا می‌کند. اولین شوک این افزایش قیمت، به خرده‌فروشان اینترنتی وارد شد که بیشترین ارتباط را با شرکت پست داشتند. برای ارسال محصولات‌آنها برای مشتری، در واقع این موضوع کلید حیاتی کسب‌وکارشان بود. افزایش تعرفه‌های پست اما ترس ازدست‌دادن یا کاهش مشتری را برای آنها به‌ دنبال داشت. هرچند معمولا جز برخی موارد، هزینه سایر ارسال‌ها بر عهده مشتری است، اما با پایان‌یافتن کرونا و تعطیلی‌ها، این نگرانی برای صاحبان مشاغل آنلاین ایجاد شد که مشتریان بازار سنتی را به فروش‌های اینترنتی ترجیح دهند. این نگرانی نیز با افزایش هزینه ارسال قوت گرفت.

این در حالی است که بعد از مطرح‌شدن تغییر تعرفه‌های پستی در سال جاری، برخی کارشناسان و فعالان بازار خرید‌و‌فروش اینترنتی این نگرانی را بیان می‌کنند که افزایش تعرفه خدمات پستی باعث کاهش خرید اینترنتی و ضربه‌زدن به کسب‌وکارهای فعال در این بازار می‌شود.

«هر روز باید تن و بدنمون بلرزه که می‌خوایم یه لقمه نون دربیاریم. یه روز می‌گن قراره اینستاگرام رو قطع کنن، یه روز می‌‌گن می‌خوان مشاغل خونگی رو شناسایی کنن مالیات بگیرن. یهو هم یه روز از خواب بیدار می‌شیم می‌بینیم قیمت پست‌ شده همون قیمت محصولمون. خب چی کار کنیم. رومون نمی‌شه به مشتری بگیم که مثلا 40 هزار تومن خرید کردی، 60 هزار تومن باید پول پست بدی. اون هم می‌گه از محل خودمون می‌خرم هزینه پست هم نمی‌دم. راست هم می‌گه، حالا هر چقدر که کار ما خاص و باسلیقه باشه. بعدش نخوایم هم هزینه ارسال بگیریم که باید از جیب هزینه کنیم. اصلا مگه سود محصول ما چقدر هست؟». این‌، بخشی از روایت محبوبه، سازنده ظروف سفالی است که سعی کرده با کمترین هزینه، وسایل تزیینی با قیمت مناسب تولید کند و پیش ‌از ‌این، حتی در برخی موارد ارسال رایگان داشته که امروز، با افزایش تعرفه پستی، با مشکلات بسیاری روبه‌رو شده است.

به‌ نام توسعه، به کام قیمت‌ها

آبان سال گذشته، محمدامین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، با اشاره به اینکه کسب‌وکارهای کوچک به ‌دلیل شیوع کرونا، عمده بازار عرضه و فروش خود را از دست داده‌اند، گفته بود که شهرداری باید با حمایت از این کسب‌وکارهااز تعطیلی قطعی آنها جلوگیری کند.

پس از آن، 25 دی سال گذشته محمود کریمی‌بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از تدوین بسته‌های توسعه بازار مشاغل خانگی مختص هر استان خبر داده و گفته بود: «با تزریق منابع و تسهیلات مالی، مشاغل خانگی جان دوباره می‌گیرند».

شاید روزی که این خبرها منتشر شده بود، صاحبان کسب‌وکارهای خانگی، حس رضایت و امیدواری داشتند و هرگز تصور نمی‌کردند که روزبه‌روز، عرصه بر آنها تنگ‌تر شود و مهم‌ترین راه ارتباطی‌شان برای ارسال محصول به مخاطب، دستخوش افزایش قیمت و بحرانی جدی شود. شاید در ایامی که تورم بیداد می‌کند و افزایش قیمت برای تمام محصولات اتفاق افتاده، افزایش تعرفه‌های پستی امری عادی به نظر برسد؛ اما نه زمانی که بقای کسب‌وکارهای کوچک خانگی در زیر سایه همین افزایش تعرفه‌ها رنگ ببازد. بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاینی که از طریق اینستاگرام اقدام به فروش محصولات خود می‌کنند، اعلام کرده‌اند که با این افزایش تعرفه‌ها بسیاری از کاربرانشان ناراضی هستند و فروش آنها کاهش پیدا خواهد کرد.

در‌حالی‌که علیرضا زرگوش، عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی پست 21 خرداد سال جاری در بازدید از اداره کل پست استان خراسان رضوی پست را عامل توسعه اشتغال پایدار روستایی دانسته و به‌عنوان محور توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور نام برده و گفته بود: «در‌حال‌حاضر کالاهای تولیدشده در روستاها را بدون واسطه به مصرف‌کنندگان می‌رسانیم»، نیما، تولیدکننده ترشیجات و ساکن یکی از روستاهای مازندران، نظر دیگری دارد. «ما توی یکی از روستاهای مازندران زندگی می‌کنیم. چند سال پیش، به‌ خاطر مشکلی که برای همسرم پیش اومده بود، قادر به کارکردن نبود. من هم شروع کردم به ترشی‌‌درست‌کردن و توی بعضی فصل‌ها هم سبزی‌های محلی خشک می‌کردم. فروشم رو توی فضای مجازی شروع کردم و بیشتر مشتری‌هام مال تهران بودن. خب اینجا توی این شهر همه بلدند خیلی بهتر از من ترشی درست کنن و سبزی‌ها رو می‌شناسن. البته از شهرهای دورتر هم مشتری داشتم. مثلا از مشتری‌های ثابتم، دو تا خانواده بودن که جنوب زندگی می‌کردن. خب شما تصور کن مثلا هر کدوم چهار، پنج‌ تا شیشه ترشی سفارش می‌دادن، روی هم می‌شد 10 کیلو بار. منم با پست می‌فرستادم براشون. هزینه ارسال خیلی براشون به‌صرفه بود. حتی برای تهران هم همین‌طور بود. الان واقعا نمی‌دونم چی کار کنم. با این قیمت‌های پست، با توجه به وزن محصولات من، عملا فروش شهرهای دور کنسل میشه. برای اطراف هم که اصلا منطقی نیست بفرستم. همشهری‌های خودم که نمیان محصولی که توی محلشون هست رو با پرداخت هزینه پست به من سفارش بدن».

علی‌اکبر لبافی، معاون اسبق وزیر تعاون و کارشناس بازار کار، پیش ‌از ‌این در گزارشی درباره تأثیرات سوء‌ افزایش هزینه‌های پستی روی کسب‌وکار‌های خانگی، مطرح کرده بود: «وقتی هزینه پست به ‌اندازه کالا یا قیمتی بالاتر از کالای خریداری‌شده باشد، قطعا خرید آن کالا را از توجیه می‌اندازد. بسیاری از کالا‌های خانگی که صنایع دستی محسوب می‌شوند، با افزایش هزینه‌های پستی توجیه خرید خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین ممکن است بیشتر در همان منطقه تولید خریداری داشته باشد، نه در کل کشور! این موضوع روی کسب‌وکار‌های روستایی و محصولات روستایی و صنایع دستی و کسب‌وکار‌های کوچک اثراتی سوء به جا می‌گذارد؛ بنابراین دولتی که به اشتغال‌زایی اهمیت می‌دهد و موانع پیش‌روی اشتغال‌زایی را برمی‌دارد، نباید از اثرات منفی این موضوع بر از‌دست‌رفتن اشتغال‌های خرد غفلت کند».

یک بام و دو هوای تعرفه‌ها

«من نمی‌فهمم برای یه موضوع واحد چند مدل تصمیم گرفته می‌شه. اول خبر میاد که تعرفه پستی اضافه شده. بعدش یکی دیگه میاد تکذیب می‌کنه. آخرش هم که می‌ریم اداره پست، با قیمتای جدید روبه‌رو می‌شیم. تازه داشتیم با بالارفتن هزینه اینترنت کنار می‌اومدیم که یهو هزینه‌های پست بالا رفت. شاید شما بگی مثلا 14 هزار تومن هزینه ارسال شده 27 هزار تومن و به چشمتون چیزی نباشه؛ اما گاهی واقعا برای خریدار به‌صرفه نیست که سفارش یه محصول توی یه شهر دیگه بده که بخواد هزینه پست هم پرداخت کنه. آخه ما اینجا تقریبا نزدیک مرز حساب می‌شیم. اگه فروشنده مثلا توی تهران باشه و بخواد عمده خرید کنه، یا اصلا خرید تک داشته باشه، براش سود داره؛ اما الان بارها پیش اومده که مشتری به من گفته با هزینه پستی که باید به شما بدم، قیمت همین تهران می‌شه. می‌رم از محل خودمون می‌خرم».

این صحبت‌های متین، فروشنده آنلاین لباس و پوشاک در گنبد کاووس است. مشتریان ثابت او نیز مانند بسیاری از فروشنده‌های آنلاین، بیشتر در کلان‌شهرها و دورتر از محل کسب و زندگی‌اش هستند و راه ارتباطی و ارسال محصولاتش برای او بسیار مهم است.

پس از شروع کرونا و گسترش این بیماری، حجم خرده‌فروشی‌ها کاهش یافته و مشاغل آنلاین، راه خود را به اقتصاد کشور باز کردند. این موضوع در بسیاری از کشورهای جهان شکل گرفت، با این تفاوت که در ایران، زیرساخت‌های لازم برای این اقدام فراهم نبود؛ بنابراین از ابتدا این مشاغل با مشکلات متعددی مانند سرعت پایین یا قطعی اینترنت که در بسیاری موارد خریدوفروش آنلاین را با مشکل مواجه می‌کرد، روبه‌رو بودند. از طرفی، بالابودن قیمت گوشی‌های تلفن همراه و استفاده از مدل‌های قدیمی موبایل، در مواردی فروش غیرحضوری را سخت می‌کرد. در کنار این مشکلات زیرساختی، بحث ارسال، امنیت راه‌های ارتباطی به ‌لحاظ سلامت‌رسیدن کالا به مقصد و هزینه‌های جابه‌جایی نیز از دیگر مشکلاتی بود که به‌مرور به دشواری‌های کسب‌وکارهای اینترنتی افزوده شد.

مینا، فروشنده کتاب‌فروشی آنلاین، از مشکلات کار خود پس از افزایش تعرفه‌های پست می‌گوید: «شاید توی کار ما مثل خیلی مشاغل آنلاین اونقدر مشکل نباشه؛ اما مثلا مورد داشتم که یه دختر جوون از گیلان سفارش کتاب داده بود که توی شهر خودشون نتونسته بود پیدا کنه. با هزینه پست خیلی زیاد شد براش و واقعا ناراحت بود و من هم کاری نمی‌تونستم براش بکنم. یه مورد دیگه ارسال کتاب‌های جلد سخته. مثلا شاید میانگین هزینه ارسال کتاب‌های معمولی 14 هزار تومن بود، الان شده 27 هزار تومن؛ اما وقتی کتاب گالینگور توی سفارش‌هاشون باشه یهو وزن بار سنگین می‌شه و میانگین هزینه ارسال حتی تا 60، 70 تومن هم می‌رسه».

این روایت‌ها از مشکلات ایجادشده پس از افزایش تعرفه‌های پست در حالی است که پیش‌ از‌ این، محمد لیائی، مدیرعامل شرکت ملی پست گفته بود: «این کاهش تعرفه‌ها در خدمات پستی به ما ضربه می‌زند و ما نمی‌توانیم به این گروه کسب‌وکاری، خدمات نوین ارائه کنیم. هرچه ما بیشتر بتوانیم به کمک تغییر تعرفه‌ها امکان سرمایه‌گذاری در زیرساخت را داشته باشیم، می‌توانیم خدمت بیشتری به کاربران‌مان ارائه کنیم و در مقابل هزینه تمام‌شده هم کاهش پیدا می‌کند. اگر قیمت واقعی شود، هم کسب‌وکارهای آنلاین و هم کسب‌وکارهای خانگی رونق پیدا می‌کنند. درحال‌حاضر با این تعرفه‌های پستی آنها از پس انجام کارهای کسب‌وکارهای اینترنتی بر‌نمی‌آیند؛ چون قیمت‌های ارائه سرویس‌شان بسیار پایین است و زیرساخت‌های‌شان امکان توسعه و ارائه خدمات بهتر به کسب‌وکارهای اینترنتی را ندارد. اگر درحال‌حاضر آنها می‌توانند هزار مرسوله را برای جابه‌جایی دریافت کنند، زمانی که تعرفه‌ها واقعی‌سازی شود پست می‌تواند این هزارتا را به یک میلیون مرسوله برای جابه‌جایی تبدیل کند و در این شرایط است که توسعه در شرکت پست اتفاق می‌افتد».

تعرفه‌ها هنوز رسمی اعلام نشده است

مشکل برخی دیگر از صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین این بود که بدون اطلاع‌رسانی، تعرفه‌ها افزایش پیدا کرده و آنها بر اساس روال قبلی هزینه ارسال مرسوله را از مشتریان خود دریافت کرده و با مراجعه به دفاتر پستی متوجه افزایش قیمت شده بودند.

«کاش حداقل اعلام می‌کردن دقیقا که چی به چیه یا مثلا زودتر تعرفه رو منتشر می‌کردن. متأسفانه مشکلی که پیش اومد این بود که من از چند روز قبل که ثبت سفارش داشتم، پول ارسال رو از مشتری گرفته بودم. یهو همون روزی که تعرفه‌ها افزایش پیدا کرد، من کلی بسته برای ارسال داشتم. نمی‌تونستم که به مشتری بگم این‌طوری شده همین الان پول بدن. مجبور شدم از سودم بزنم و خودم مابه‌التفاوت رو پرداخت کنم. تازه اون روز به من گفتن 110 درصد ارسال مرسولات پستی افزایش قیمت داره. روزای بعد اما به 60 درصد رسید. تازه مشتری با همون 60 درصد هم نتونسته کنار بیاد. منم مجبور شدم هزینه بسته‌بندی، جعبه و... رو کسر کنم و فقط کرایه پستی رو از مشتری بگیرم که بهش فشار نیاد».

این صحبت‌های مهسا، تولیدکننده محصولاتی با الیاف طبیعی است که می‌پرسد آیا نباید در این زمینه از سمت شرکت پست ابلاغیه‌ای منتشر می‌شد و از جزئیات باخبر می‌شدیم؟ که پاسخ لیائی، مدیرعامل شرکت پست در مواردی مشابه که از او پرسیده شد، این بود: «نیاز به ابلاغیه نبوده و سیستم نرم‌افزاری پست با توجه به تغییر تعرفه‌ها، از روز گذشته به‌روز‌رسانی شده و آنها هم طبق اطلاعات در سیستم، تعرفه مرسولات پستی را برای متقاضیان بر اساس تعرفه جدید محاسبه می‌کنند».

«قبل از اینکه پست گرون بشه و بعدش، من به یکی از دفترهای پیشخوان دولت دسترسی داشتم و می‌تونستم پنل‌های پستی رو ببینم. چهارشنبه، چهارم خرداد که گرون شد، اتفاق جالبی افتاده بود؛ به دفترهای پستی گفته بودن که شما کاری نداشته باشین. فقط صبر کنین و بفرستین، ما بعدا میایم بهتون آموزش می‌دیم. یعنی انقدر ناگهانی بود که هیچ آموزشی به دفترهای پیشخوان در رابطه با کارهای پست نداده بودن، در حالی که یک پنل عجیب‌غریب براشون فعال شده بود. ببینید، پیش از این افزایش قیمت، وقتی که می‌خواستید بسته‌ای پست کنید، وزن بسته محاسبه می‌شد و پست، یه قیمت پایه‌ای بر اساس مسافت راه و وزن بسته داشت. مثلا اگه این قیمت پایه 10، 12 بود، بسته به اینکه مسافت چقدره و وزن بسته چه اندازه‌‌، هزینه می‌گرفتن. اداره پست خودش 9 تا بسته تعریف کرده و می‌گه این 9 تا بسته، جعبه‌های استاندارد پستی هستن. حالا بعد از چهارم خرداد، اتفاق‌ها خیلی جالبه. اول اینکه این بسته‌هایی که خودشون به‌عنوان جعبه استاندارد معرفی کردن، اگر از جعبه یک و دو و سه استفاده کنید، همچنان بسته استاندارد محسوب می‌شه. حالا اگه بیاین از جعبه‌های 4 تا 9 که قبلا خودشون استاندارد معرفی کرده بودن، استفاده کنید، توی فاکتور می‌زنن جعبه غیراستاندارد و مبلغی از شش هزار تومن تا 12 هزار تومن بابت جعبه غیراستاندارد از مشتری دریافت می‌کنن. بعد می‌گن خب، این مبلغ غیراستانداردبودن. حالا بابت سایز جعبه، مبلغی 18 هزار تومن به بالا می‌گیرن. بعدش می‌گن حالا وسیله توی جعبه چقدر وزن داره و پول اون رو هم محاسبه می‌کنن. به‌علاوه هزینه بیمه و اس‌ام‌اس، می‌شه کل هزینه‌ای که دریافت می‌کنن. نکته بعدی اینه که اداره پست به‌صورت اتوماتیک بسته‌ها رو بیمه می‌کنه و اگه ارزش بسته بالای یک ‌میلیون باشه، مبلغ جداگانه‌ای بابت اون هم دریافت می‌کنن. آپشن دیگه‌ای هم دارن که توی پنل نوشته شده بسته شکستنی که اگر کالای شکستنی داشته باشید اون آپشن رو فعال می‌کنن و هزینه اضافه می‌گیرن. حالا اگه به هر دلیلی بسته شکسته برسه دست مقصد و بریم اداره پست شکایتی کنیم، می‌گن که هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال وسایل شکستنی نداریم. یعنی هم پول بیمه و پول بسته شکستنی رو می‌گیرن، هم می‌گن مسئولیتی نداریم. در واقع توی شیوه جدید، سه بار از مشتری پول می‌گیرن. یک) جعبه غیراستاندارد (که خودشون قبلا به‌عنوان استاندارد معرفی کرده بودن. دو) یک بار با محاسبه سایز جعبه و سه) در آخر بابت وزن هم پول می‌گیرن. حالا بماند که هزینه چسب و بسته‌بندی و کارتن و... هم به ‌اندازه هزینه خود پست می‌شه. حالا بعد از کارزاری که راه افتاد و بیش از 40 هزار امضا جمع شد، مدیرعامل اداره پست، ویدئویی منتشر کرد و گفت که تکذیب می‌کنیم قیمت‌ها رو. انگار فرد دیگه‌ای این قیمت‌ها رو گفته. درستش این بود که بگن اصلاح می‌کنیم. بعد از این صحبت که قول داده بودن ظرف 24 ساعت قیمت‌ها اصلاح بشه و پول‌های اضافی که از مردم گرفته شده برگردونده بشه، هنوز عودت داده نشده و فقط به‌جای 67 درصد تا 110 درصد، حدود 50 تا 80 درصد قیمت‌ها افزایش پیدا کرده اما به‌هیچ‌عنوان به‌صورت رسمی اعلام نشده و نمی‌تونین مثل سابق خودتون بتونین توی سایت برید و هزینه پست رو محاسبه کنید. بنابراین چون رسمی ثبت‌نشده، ممکنه بتونن بعدا دوباره افزایش بدن. از طرفی آپشن پست سفارشی رسما حذف شده. در واقع درخواست خیلی‌ها اینه که تعرفه جدید به‌صورت رسمی ثبت بشه». این هم روایت شهروند دیگری است که درخواستش ثبت رسمی تعرفه‌ پست بر اساس گفته‌های مدیرعامل پست است که گفته بین 20 تا 40 درصد افزایش قیمت ارائه‌شده و بودن یا نبودن پست سفارشی هم تأیید شود. از طرفی، بسیاری از فروشندگان و صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین، ناچار شدند بسیاری از خدماتشان به مشتریان را حذف کرده یا کاهش دهند که این موضوع از دیگر عواملی است که به فروش آنها آسیب خواهد زد. آتنا، تولیدکننده محصولات بهداشتی گیاهی، در این مورد توضیح داد: «ما قبلا برای خریدهای بالای 200 هزار تومن، ارسال رایگان داشتیم، اما الان واقعا به‌صرفه نیست. فکر کن مثلا هفته پیش یه بسته حدودا یک‌ کیلویی رو برای رشت پیشتاز کردیم، شد 20هزار تومن. امروز برای ارسال یه بسته نیم‌کیلویی به رشت، حدود 57 هزار تومن هزینه پست دادیم. خب ناچاریم تمام یا حداقل نیمی از هزینه ارسال رو از مشتری بگیریم. این‌طوری اون مشتری هم ناچاره علاوه بر مبلغ خریدش، هزینه پست هم بده. بنابراین هرچقدر هم ما رو قبول داشته باشه، باز هم یه جایی به‌ بعد ترجیح می‌ده خرید ارزون‌تری داشته باشه».

تکذیب خسارتی که به کسب‌وکارها وارد می‌شود

این روایت‌ها در حالی گفته شده که محمدرضا قادری، عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی پست، در گفت‌وگویی مطرح کرده بود که نظرات برخی را که اعلام می‌کنند افزایش تعرفه پست باعث ضربه به کسب‌وکارهای آنلاین و اقتصاد دیجیتال می‌شود، قبول ندارد. او رشد اقتصاد دیجیتال و تجارت الکترونیک را در گرو درست‌ کارکردن یک زنجیره در این زمینه می‌داند و معتقد است که اگر به هر یک از بازیگران این مجموعه فشار آورده شود، نباید انتظار رشد تجارت الکترونیکی و درنتیجه بهبود وضعیت اقتصاد دیجیتال در کشور را داشت. به باور قادری واقعی‌سازی تعرفه‌های پستی باعث توسعه صنعت پست و حمل‌ونقل می‌شود که در‌ نتیجه توسعه تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال در کشور را به‌ دنبال خود خواهد آورد. او در روزهای گذشته درباره انتقادهایی که به افزایش قیمت تعرفه‌ها شده بود، گفت: «بعضی‌ها دوست دارند سرویس رایگان دریافت کنند ولی به این موضوع دقت نمی‌کنند که تجارت الکترونیکی یک زنجیره ارزش دارد که چندین بازیگر در این زنجیره دست به دست هم می‌دهند تا به ارائه خدمات بپردازند. اگر در این زنجیره به یک بازیگر فشار بیاید و مجبورش کنند بر اساس قیمت غیرواقعی سه سال پیش خدمت‌رسانی کند، خروجی این اتفاق این است که تجارت الکترونیکی قوی در کشور شکل نمی‌گیرد». قادری معتقد است درحال‌حاضر قیمت تعرفه‌های پستی با توجه به تورم سالانه در کشور غیرواقعی هستند و همین موضوع باعث می‌شود تا پست امکان سرویس‌دهی مناسب به خدمات‌گیرندگان خود را نداشته باشد. قادری تأکید می‌کند که در بالارفتن قیمت تعرفه‌های پستی فقط نباید به شرکت پست نگاه کرد، بلکه باید به شرکت‌ها و پیمانکارانی هم که با این شرکت کار می‌کنند توجه داشت.

طبق ادعای او پایین و غیرواقعی‌‌بودن هزینه خدمات پستی باعث شده تا شرکت پست برای پیمانکاران خود نیز ارزش‌آفرینی نکند و در نهایت اگر قیمت تعرفه‌های پست تغییر نکند، این پیمانکاران از حلقه همکاران شرکت پست خارج می‌شوند.

مصطفی، فروشگاه آنلاین کفش مردانه دارد و تقریبا از شروع کرونا، تمام فروش خود را غیرحضوری و آنلاین کرده است. او نیز از دیگر فروشندگانی است که از افزایش تعرفه‌های پست گلایه دارد.

«تا کرونا شروع شد، رفتم سمت فروش آنلاین. بد هم نبود. خدمات خوبی داشتیم. حتی گفته بودیم چون کفشه، ممکنه کوچیک یا بزرگ بشه، تعویض هم داریم. کلا چون ارسالمون رایگان بود، اگه مشتری حتی توی شهرستان یه بار می‌فرستاد که تعویض بشه، براش هزینه زیادی نمی‌شد. اما الان ناچاریم ارسال رایگان رو برداریم یا نمیدونم خدمات پس از فروش رو کم کنیم. من یادمه چند سال پیش، جز برای خرید و ارسال دفترچه کنکور، کسی با پست کاری نداشت. حالا شاید مثلا کسی مسافری داشت، می‌خواست چیزی بفرسته که سر‌و‌کارش به پست بیفته. نامه و اینا رو هم که بدون هزینه توی صندوق مینداختیم. حالا چطور شده یهو زیرساخت و ارتقای پست مهم شده؟ من می‌گم تا چشمشون افتاد به توجه مردم به کسب‌وکارهای خونگی و دیدن که این نوع معامله مالیات نداره، گفتن یه‌طوری راحتشون نذاریم. وگرنه قول می‌دم از این به‌ بعد هم هیچ تغییری توی خدمات پست ایجاد نمی‌شه. فقط می‌خواستن هزینه رو زیاد کنن». در این میان، برخی از مسئولان و مدیران شرکت‌های پستی نیز بر این باورند که نه‌تنها این افزایش قیمت باعث کاهش فروش کسب‌و‌کارهای آنلاین نمی‌شود، بلکه تأثیر بسزا و مثبتی بر اکوسیستم خواهد داشت، زیرا به‌زودی شاهد تأثیر مثبت آن در افزایش کیفیت ارسال‌ها خواهیم بود؛ چراکه عامل ضعیف‌بودن کیفیت خدمات شرکت پست، پایین‌بودن نرخ‌ها بوده و افزایش نرخ سبب می‌شود تأخیر در مراسلات و شکایات مردمی کاهش و کیفیت خدمات افزایش یابد.

در مقابل، آنچه روایت عموم مردم است، تفاوت دارد. عاطفه، تولیدکننده کیف دست‌دوز می‌گوید: «‌اولین نکته اینه که فقط هزینه ارسال بالا نرفته، هزینه بسته‌بندی هم خیلی زیاد شده، بعد اینکه ما جنسمون معمولا ارزون نیست و خب حالا روی کیف دو میلیون تومنی، طرف یا من، صد تومن به فرض پول پست بدیم، مشکلی نیست، ولی جاکارتی ۲۰۰هزارتومنی، خب عملا فروشش کنسل می‌شه، چون توجیه نداره ارسالش و فکر کنم بیزینس‌هایی که کالای ارزون می‌فروشن، عملا فروش خارج شهر خودشون از دست می‌ره. طرف میگه بخوام ۲۰۰ هزار تومن بخرم، ۱۰۰ هزار تومن هم پول پست بدم، می‌رم دم مغازه می‌خرم یه چیزی مشابهش دیگه. جنس باید هم خاص باشه و گیر نیاد هم قیمت خودش با قیمت پستش اختلاف معنادار داشته باشه که مشتری مجاب شه خرید کنه».

آن‌طور که از اظهارنظر و انتقاد‌های کسب‌وکارهای اینترنتی در اینستاگرام و برخی از کسب‌وکارهای دیگر مشخص است، از این به بعد و با افزایش تعرفه‌های پستی، کاربران باید برای دریافت سفارش‌های خود هزینه‌های بیشتری نسبت به قبل پرداخت کنند. در این شرایط برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که فعالیت بسیاری از کسب‌و‌کارهای اینستاگرامی و برخی مارکت‌پلیس‌ها غیراقتصادی خواهد شد و این ضربه بزرگی برای رشد اقتصاد دیجیتال، مشاغل و بنگاه‌های کوچک خواهد بود.

 

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها