«سامانه فروش سينماي ايران» و ضرورت شفافيت در سينما
گروه هنر: «سامانه فروش سينماي ايران» که از دوشنبه، 6 اسفند، در مؤسسه «سينما شهر» رونمايي شد، از روز گذشته در دسترس عموم قرار گرفت و در روز اول 258 نفر از اطلاعات اين سامانه استفاده کرده‌اند. بنابر گزارش روابط‌عمومي سازمان سينمايي، اطلاعات اين سامانه پيش از اين تنها براي پخش‌کنندگان و تهيه‌کنندگان قابل رؤيت بود که در راستاي سياست شفاف‌سازي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با تأكيد حسين انتظامي، سرپرست سازمان سينمايي و با همکاري خانه سينما توسط مؤسسه سينما شهر در دسترس عموم قرار گرفت. اين سامانه امکان دسترسي همگان به اطلاعات فروش فيلم‌ها، سينماهاي سراسر کشور بر اساس تفکيک سالن و سانس و آمار دفاتر پخش را فراهم مي‌کند که به سيستم مکانيزه فروش بليت در سينماها متصل است و به صورت خودکار اطلاعاتش به‌روز مي‌شود. در سامانه جامع دسترسي و فروش آنلاين فيلم‌ها و سينماها چهار نوع اطلاعات شامل وضعيت فروش سينماي ايران به صورت کلي، بررسي وضعيت يک سالن سينما به صورت خاص، بررسي وضعيت ميزان فروش يک فيلم به صورت خاص، بررسي وضعيت يک دفتر پخش به صورت خاص و با جزئيات در دسترس عموم است و اين سيستم هرگونه تغييري در ميزان فروش فيلم‌ها و عملکرد سالن‌هاي سينما را به صورت روزانه و آنلاين ثبت مي‌کند. در صورتي که فروش‌ها به صورت آنلاين باشد، به محض تغيير اطلاعات در هر سالن سينما اين اطلاعات ثبت مي‌شود، اما اگر به دلايلي مانند قطع اينترنت سالن سينمايي به صورت اينترنتي بليت فروخت، حداکثر تا 24 ساعت اطلاعات جديد آن سينما در سامانه بارگذاري مي‌شود. در مرحله اول تمامي اطلاعات فروش فيلم‌ها، سالن‌هاي سينما و عملکرد دفاتر پخش، با جزئيات ساعت، روز، ماه، سال از سال 91 در اين سايت موجود است و هر فردي که وارد مي‌شود، بعد از ثبت‌نام و دريافت کد ثبت‌نام مي‌تواند به‌عنوان کاربر از اين سايت استفاده کند و به اطلاعات دسترسي داشته باشد. تمامي سيستم مکانيزه فروش بليت و جمع‌آوري اطلاعات توسط مؤسسه سينما شهر و با حمايت سازمان سينمايي در سالن‌هاي سينماي سراسر کشور نصب شده و همچنين هزينه نگهداري آنها نيز برعهده مؤسسه سينما شهر است و سينماداران هيچ هزينه‌اي نمي‌کنند، به همين دليل هيچ بهانه‌اي نمي‌توانند براي استفاده‌نکردن از اين سيستم داشته باشند. همچنين فرهنگ‌سراهايي که در آنها فيلم نمايش داده مي‌شود و بليت‌فروشي نيز مي‌شود، به اين سيستم مجهز هستند. اگر سالن سينمايي به مدت دو روز اطلاعات خود را به صورت آنلاين ارسال نکند، قطعا ما سريعا رسيدگي مي‌کنيم تا ببينيم دليل ارسال‌نکردن اين اطلاعات چيست. علاوه‌بر سيستم مکانيزه، بر اساس کد پخشي که روي سرورهاي نمايش‌دهنده فيلم‌هاي درحال‌اکران درج شده، پخش‌کنندگان و صاحبان فيلم‌ها مي‌توانند متوجه شوند که فيلم آنها در چه زمان و در چه روزي يا چندبار نمايش داده شده است. اين سامانه به سيستم جامع فروش بليت موسوم به «سينماتيکت» وصل است. همچنين به‌زودي و با راه‌اندازي سامانه فيلم‌تيکت و فروش بليت از طريق آن سامانه جامع به آن سايت نيز متصل مي‌شود. سامانه جامع و آنلاين فروش بليت سينماها هم‌اکنون به آدرس panel.cinemashahr.ir در دسترس است. با توجه به ضرورت وجود چنين سامانه‌اي، نظرات سه نفر از سينماگران را دراين‌باره جويا شديم. هوشنگ گلمکاني، منتقد سينما، راه‌اندازي سامانه فروش فيلم‌ها را بسيار مفيد دانست و اظهار کرد: «فقدان چنين منبعي با چنين اطلاعاتي در سينماي ايران بسيار احساس مي‌شد، زيرا براي بررسی اوضاع فيلم‌ها و دسترسي به اطلاعات ريز فيلم‌ها هيچ منبعي وجود نداشت». اين منتقد سينما ادامه داد: «چندسال است که براي بررسي فيلم‌هايي که فروش ميلياردي داشتند، درواقع از فيلم سينمايي «آتش‌بس» (تهمينه ميلاني) به‌بعد، از راه‌هاي مختلف و با مراجعه به جاهاي مختلف خواستم در جريان تعداد مخاطبان و جزئيات ديگر فيلم‌ها قرار بگيرم که اين امر ميسر نشد، اما اين سامانه مي‌تواند کمک بزرگي براي تحقيقات ما باشد». همچنين گلمکاني پيشنهاد داد: «به نظرم بهتر است اين سامانه به‌عنوان تنها مرجع رسمي اعلام شود تا آمار غيررسمي به اين شکل از بين برود». مهرداد فريد، تهيه‌کننده فيلم «جن زيبا» در گفت‌وگو با «شرق» عنوان کرد: «مدت‌ها بود که در صنف تهيه‌کنندگان سينماي ايران بحث بر سر اين موضوع بود که سامانه فروش بليت ديگر بايد از شکل انحصاري خارج شود. تلاش کرديم تا به راهکاري برسيم که هم تهيه‌کنندگان، هم سالن‌داران و پخش‌کنندگان به هدفي که مد نظر دارند برسند. در واقع به دنبال شرايطي بوديم که از تمام شرايط آنلاين فروش بليت سالن‌هاي سينما استفاده کنيم. چون براي بسياري از تهيه‌کنندگان اين معضل بزرگي است که گاهي تا يک سال هم زمان مي‌برد که سهم فروش فيلم خود را از سالن‌دار دريافت کنند. پس مناسب بود راهکاري ايجاد شود تا در زماني کوتاه‌تر اين هدف اجرائي شود». اين کارگردان و تهيه‌کننده سينما در ادامه عنوان کرد: «تجربه ثابت کرده که طولاني‌شدن زمان پرداخت سهم تهيه‌کننده و واريز درصد فروش فيلم‌ها به صاحبان آن صدمات زيادي مي‌زند و تأثيرات سوئي در آينده کاري تهيه‌کنندگان و سرمايه‌گذاران مي‌گذارد. متأسفانه در کشوري زندگي مي‌کنيم که اولويت آخر را به توليدکننده مي‌دهند. بنابراين براي مقرون‌به‌صرفه‌شدن توليدات سينمايي، بهره‌گيري از «سامانه آنلاين فروش بليت سينما» به شکل صحيح اتفاق خوبي است و قطعا استفاده از تمام جوانب اين طرح مي‌تواند باعث شود که هم سالن‌دار، هم تهيه‌کننده و هم پخش‌کننده در شرايط مساوي از محاسن اکران فيلمشان برخوردار شوند». پيش از اين نيز غلامرضا موسوي، رئيس انجمن «تهيه‌کنندگان مستقل سينما» با بيان اينکه «سينماي ايران هيچ چيز پنهاني از چشم مردم نجيب ندارد» گفته بود: «شوراي‌عالي تهيه‌کنندگان تصميم گرفت همه و مخصوصا مطبوعات با توجه به کارشان به لايه‌هاي سامانه فروش بليت سينماي ايران دسترسي داشته باشند». غلامرضا موسوي پس از رونمايي از سامانه فروش بليت سينماي ايران تصريح کرد: «شوراي عالي تهيه‌کنندگان سينما در دو جلسه بحث و با توجه به نگاه دکتر حسين انتظامي مبني بر شفافيت کامل در سينماي ايران به مديرعامل خانه سينما پيشنهاد داد که سامانه فروش فيلم‌ها براي مردم، نويسندگان، منتقدان و پژوهشگران قابل دسترسي باشد». او ادامه داد: «تا قبل از اين اتفاق مردم تنها به خريد بليت در سينماها و اينکه کدام فيلم در کدام سينما اکران مي‌شود و ميزان فروش کلي آنها دسترسي داشتند و پخش‌کنندگاني که فيلمشان اکران مي‌شد يک مرحله دسترسي‌شان بيشتر باز مي‌شد و دسترسي به اطلاعات جزئي تنها براي کساني که مجوز داشتند، ميسر بود». اين تهيه‌کننده سينما خاطرنشان کرد: «شوراي‌عالي تهيه‌کنندگان تصميم گرفت با توجه به مَحرم‌بودن مردم و بالطبع مطبوعات و نويسندگان، همه اين امکان را داشته باشند، مخصوصا رسانه‌ها با توجه به کارشان به لايه‌هاي اين سامانه دسترسي داشته باشند. بر اين اساس اين پيشنهاد از طرف دکتر انتظامي مورد قبول واقع شد و سامانه فروش فيلم‌هاي سينماي ايران در دسترس همه مردم ايران قرار گرفت و به اطلاعات دسترسي پيدا کردند». موسوي همچنين گفت: سينماي ايران هيچ چيز پنهاني از چشم مردم نجيب ندارد، مردم را محرم خود مي‌داند و به آنها احترام مي‌گذارد. به عنوان عضو شوراي‌عالي تهيه‌کنندگان از دکتر انتظامي رياست سازمان سينمايي که با اين پيشنهاد موافقت کردند، تشکر مي‌کنم اگرچه خود ايشان فردي است که اعتقاد به شفاف‌سازي دارد.