«شرق» گزارش می‌دهد:
انفجار در اسلام‌آباد؛ پایتخت در وضعیت جنگی و مناسبات حساس برای تهران
در شرایطی که پاکستان به‌صورت رسمی وارد وضعیت جنگی شده و خطر گسترش خشونت‌ها به مرزهای شرقی ایران جدی است، تعجیل در ورود دیپلماسی ایرانی به میدان، ضرورتی امنیتی و نه صرفاً سیاسی و دیپلماتیک تلقی می‌شود. تداوم انفعال، ممکن است ایران را در برابر تحولات ناگهانی در جنوب شرق، در موضع واکنشی قرار دهد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
صبح سه‌شنبه اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان، شاهد انفجار مهیبی در مقابل ساختمان دادگاه مرکزی بود؛ حادثه‌ای که به گفته محسن نقوی، وزیر کشور پاکستان زمانی رخ داد که «مهاجم قصد ورود به ساختمان را داشت اما در ورودی خود را منفجر کرد». ده‌ها وکیل، قاضی و متهم در لحظه انفجار در مجموعه حضور داشتند و بنا بر اعلام منابع رسمی، مهاجم در همان محل کشته شد. به‌دنبال این حادثه، خواجه اصف، وزیر دفاع پاکستان، وضعیت جنگی اعلام کرد و هشدار داد: «هرکس فکر می‌کند جنگ فقط در مناطق مرزی در جریان است، باید حمله امروز را بیدارباشی برای کل پاکستان بداند.»
گروهی وابسته به تحریک طالبان پاکستان (TTP) ابتدا مسئولیت حمله را بر عهده گرفت، اما ساعاتی بعد سخنگوی رسمی این گروه هرگونه دخالت را رد کرد؛ الگویی که پیش‌تر نیز در حمله خونین سال ۲۰۲۳ به مسجدی در پیشاور با بیش از ۱۰۰ کشته مشاهده شده بود. با این حال، انفجار سه شنبه «نشانه‌ای بسیار نگران‌کننده» از گسترش دایره خشونت به قلب ساختار سیاسی پاکستان خواهد بود. روزنامه ژاپن تایمز نیز گزارش داده است که هم‌زمان با این حمله، نیروهای پاکستانی در غرب کشور درگیر نبردی سنگین با شبه‌نظامیان طالبان پاکستانی در محوطه یک دانشکده نظامی هستند. ارتش اعلام کرده بیش از ۳۵۰ نفر را تخلیه کرده، اما حدود ۳۰۰ نفر همچنان در محاصره‌اند.
شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان در سخنانی تند، هند را به تحریک حمله و افغانستان را به پناه دادن به مهاجمان متهم کرد، اما دهلی‌نو این اتهام را «بی‌اساس و بی‌پایه» خواند. از سوی دیگر، طالبان افغانستان در بیانیه‌ای رسمی ضمن محکوم‌کردن حملات، هرگونه نقش‌آفرینی مستقیم را رد کرده است. با این حال، شکست گفت‌وگوهای اخیر میان دو کشور به میزبانی قطر و ترکیه، بر تنش‌ها دامن زده و چشم‌انداز همکاری امنیتی اسلام‌آباد و کابل را مبهم‌تر از گذشته کرده است.
تحریک طالبان پاکستان و سایه بازگشت خشونت‌ها
انفجار در اسلام‌آباد تنها یک حادثه تروریستی نیست، بلکه نشانه‌ای از بازگشت دور تازه‌ای از درگیری‌های نیابتی میان طالبان افغانستان و اسلام‌آباد است. در گزارش‌های پیشین روزنامه شرق نیز اشاره شده بود که شکست دور دوم مذاکرات میان دو طرف، احتمال ازسرگیری جنگ را افزایش خواهد داد؛ اکنون با پذیرش مسئولیت ضمنی حمله از سوی تحریک طالبان پاکستان، این احتمال به واقعیت نزدیک‌تر شده است.
پاکستان در ماه‌های اخیر با موجی از خشونت‌های مرزی روبه‌رو بوده و دولت این کشور بارها از طالبان افغانستان خواسته تا علیه پناهگاه‌های TTP اقدام کند. اما کابل با تأکید بر استقلال طالبان پاکستان، هرگونه مسئولیت‌پذیری را رد کرده است. اکنون، اسلام‌آباد وارد مرحله‌ای شده که جنگ داخلی و جنگ مرزی در یک نقطه تلاقی پیدا کرده‌اند. از منظر سیاسی، وضعیت شکننده داخلی، بحران اقتصادی و گسست میان نهادهای نظامی و غیرنظامی، در کنار تهدیدهای امنیتی تازه، دولت پاکستان را در تنگنایی بی‌سابقه قرار داده است.
ضرورت ورود فعال ایران به میانجی‌گری منطقه‌ای
با شکست مذاکرات آتش‌بس به میزبانی قطر و ترکیه، اکنون زمزمه‌هایی از تلاش تهران برای ورود به فرآیند میانجی‌گری شنیده می‌شود. برخلاف دو کشور میزبان پیشین، ایران با هر دو طرف درگیر، مرز مشترک و منافع مستقیم امنیتی دارد. در حالی‌که ترکیه و قطر از نظر جغرافیایی دور از میدان بحران‌اند، ازسرگیری درگیری‌ها می‌تواند مستقیماً امنیت مرزهای شرقی ایران را تهدید کند؛ از قاچاق سلاح و مواد مخدر گرفته تا مهاجرت‌های غیرقانونی و نفوذ گروه‌های افراطی.
بر همین اساس، تهران باید از سطح تماس‌های دیپلماتیک صرف مانند تماس تلفنی عباس عراقچی با مقامات طالبان و اسلام‌آباد فراتر رود و وارد فاز میانجی‌گری عملی و میدانی شود. چنین ابتکاری نه تنها به کاهش تنش میان دو همسایه کمک می‌کند، بلکه جایگاه ایران را به‌عنوان بازیگر متوازن و فعال در امنیت منطقه‌ای تثبیت خواهد کرد.
در شرایطی که پاکستان به‌صورت رسمی وارد وضعیت جنگی شده و خطر گسترش خشونت‌ها به مرزهای شرقی ایران جدی است، تعجیل در ورود دیپلماسی ایرانی به میدان، ضرورتی امنیتی و نه صرفاً سیاسی و دیپلماتیک تلقی می‌شود. تداوم انفعال، ممکن است ایران را در برابر تحولات ناگهانی در جنوب شرق، در موضع واکنشی قرار دهد. اکنون زمان آن است که تهران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و دیپلماتیک خود، نقش ضامن ثبات در حاشیه شرقی خویش را برعهده گیرد؛ نقشی که در صورت تعلل، ممکن است بازیگران دیگری از آن بهره‌برداری کنند.
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
