نمایشگاه نفت ابوظبی فرصتی برای خواب زمستانی در نفت
اکنون به زمان برگزاری نمایشگاه نفت ابوظبی یا ادیپک نزدیک می‌شویم که به‌روزترین دانش و تکنولوژی مربوط به صنعت انرژی در آن عرضه می‌شود.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
سعید ساویز - کارشناس نفت
اکنون به زمان برگزاری نمایشگاه نفت ابوظبی یا ادیپک نزدیک می‌شویم که به‌روزترین دانش و تکنولوژی مربوط به صنعت انرژی در آن عرضه می‌شود.
فعالان صنایع نفت و گاز به خاطر می‌آورند که روزگاری شرکت‌های خارجی طراز اول در صنعت ما فعال بودند و بسیاری از شگفتی‌های دنیای صنعت از طریق آنها به ما تزریق می‌شد. دیری نپایید که تحریم‌ها رسید و بعد کاغذ‌پاره انگاشته شد و سپس کمر ما را خم کرد و شرکت‌هایی که حتی در زمان جنگ ایران و عراق از این بازار خارج نمی‌شدند، عطایش را به لقایش بخشیدند و رفتند.
تصور بازار جهانی بر این بود که صنعت نفت و گاز ایران بر اثر خروج دانش روز، بر سر اقتصاد ایران آوار شود اما بسیاری از ایرانیانی که پیش‌تر ردای شرکت‌های بین‌المللی را بر تن داشتند، آستین بالا زدند و با علم آموخته از آن شرکت‌ها گوشه‌ای از کار را گرفتند و توسعه پارس جنوبی را رقم زدند. هر انتقادی که به مدل توسعه وارد شود اما نمی‌توان از تلاش مهندسان و کارگران ایرانی چشم‌پوشی کرد. آن‌چنان که اگر در خاطر جمعی مانده باشد، پس از برجام و بازگشت سهمیه نفت ایران در اوپک تصور و گمانه‌زنی‌های جهانی بر آن بود که بازگشت به سقف تولید قبلی حداقل 10 ماه به درازا می‌کشد ولی در شش ماه ایران به سقف بازگشت. در آن زمان نگارنده در یادداشتی خاطر‌نشان کرد که همت ایرانی و دانش‌آموخته و رسوب‌کرده در بخش‌های خصوصی فعال یا همان شرکت‌های خدمات‌دهنده میهنی عاملی بود که این داستان را رقم زد، پتانسیلی که در هیچ‌کدام از کشورهای همسایه تولید‌کننده نفت وجود ندارد.
اما امروز سال‌هاست که شرکت‌های خارجی از بازار ما خارج شده‌اند، به دلیل فروکش‌کردن فرصت‌های شغلی و تزریق قطره‌چکانی سرمایه به صنایع بالادستی نفت و گاز. پس از توسعه پارس جنوبی و البته خصولتی‌های رانتی که امان بخش خصوصی واقعی را بریده است؛ عملا بسیاری از زبدگان این صنعت؛ از کارگر و استادکار تا مهندس و مدیر جلای وطن کردند یا اگر در ایران ماندند، چهار گوشه صنعت را بوسیدند و به کاری دیگر مشغول شدند.
نه سرمایه‌ای در کار است و نه اوضاع مناسبی برای ارتباط با دنیای خارج، حتی مقالات علمی بسیاری از مهندسان شرکت‌های نفتی ایرانی به دلیل تحریم‌های اوفک برگشت می‌خورد و چاپ نمی‌شود.
در‌این‌میان می‌توان این پرسش را مطرح کرد که برنامه وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران برای استفاده از نمایشگاه‌های نفت کشورهای مسلمان هم‌جوار خود چیست (برای مثال همین نمایشگاه نفت ابوظبی که یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های نفت جهان است).
آشنایی با این تکنولوژی‌های روز برای بسیاری از پژوهندگان و محققان و کارکنان دپارتمان‌های تحقیق و توسعه و فناوری در صنعت نفت از نان شب واجب‌تر است.
اما بارها و بارها تقاضای آنها برای حضور در نمایشگاه‌های ابوظبی، عمان یا همین کشورهای شرقی هم‌پیمان ما (یعنی چین و روسیه) رد می‌شود. آیا مدیران در نفت ضرورتی برای تماس مدیران رده‌میانی با علم روز نمی‌بینند؟
مشاهدات حاکی است که برخی از شرکت‌های داخلی در این نمایشگاه‌ها حضور می‌یابند، رایزنی می‌کنند و بعد با استفاده از رانت و بدون انتقال دانش فنی همان تکنولوژی تجهیزات را به چند برابر قیمت به صنعت نفت ایران منتقل می‌کنند. اینان نه شرکت‌های دانش‌بنیان و فنی، بلکه فقط دلالانی هستند که بلدند ایده خارجی را چند برابر گران‌تر به صنعت ما بفروشند.
در پایان بیان این نکته ضروری است که بدون سرمایه‌گذاری و دانش به‌روز صنعت نفت و گاز ایران با هزاران مشکل و عارضه بعید به نظر می‌رسد که بتواند فراز‌و‌نشیب‌های آینده را به سلامت پشت سر بگذارد.
به خاطر بیاورید که کارشناسان چند سال پیش از شروع کمبود گاز درباره افت فشار گاز هشدار می‌دادند و کسی نشنید، امروز نیز این نوشتار را باید هشداری برای آینده و آواری در راه به حساب آورد.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
